dört eski bakan hakkında kurulan meclis soruşturma komisyonu’nda karar günü. saat 15.00'te başlaması beklenen komisyon toplantısı, başkan hakkı köylü'nün gecikmesi sebebiyle 15:45'te başladı. komisyon toplantısına, zafer çağlayan, egemen bağış ve muammer güler'in kendileri hakkında hazırlanan malvarlığı raporuna yaptığı itiraz üzerine 18.00'e kadar ara verildi. üç isim, itirazlarına ilişkin belgeleri de komisyona gönderdi.

aranın ardından komisyon yeniden bir araya gelirken, toplantıya geçmeden önce başkanı hakkı köylü kısa bir açıklama yaptı. köylü, itirazları inceleyen uzmanların bilirkişi raporları ve itirazların içinden çıkabilirse oylamaya geçileceğini belirtip "uzmanlar işin içinden çıkamazsa oylama ertelenecek" dedi. ardından oylamanın ertelendiği açıklandı. 

'erteleme makul gerekçelere dayanmıyor'

chp'li erdal aksünger komisyonun 160 gündür sürdüğünü ve küçük bir itiraz yüzünden ertelendiğini belirterek, ''bu nasıl bir psikolojidir derseniz gerçekten bilmiyorum. bilirkişi raporları 5 ay incelense bir şey çıkmayabilir. 5'ine ertelendiği için ayın dokuzuna kadar 4 günde rapor yazılacak. bize belki de şerh yazmak için bir gün kalacak. bu iş sıkıştırılmış durumda.'' açıklamasını yaptı. 

oylamanın ertelemesine chp'li vekiller tepki gösterdi. yapılan itirazların komisyonu etkilemeyecek itirazlar olduğunu savunan chp'li osman korutürk ise ''komisyon 5 ocak pazartesiye ertelendi. baskı vardır. ak partinin bu yüzden zamana ihtiyacı var. bu verilen erteleme kararıyla komisyon kendi kararına uymamıştır. komisyonda şaibe oluşmuştur" dedi.  chp'li rıza türmen itiraz yapmayan kişilerin oylamasını talep ettiklerini belirterek bu talebin kabul edilmediğini anlatıp, ''komisyon toplantısına gittiğimizde üç bakanın itiraz dilekçesi geldi. bunlar sonucu etkileyecek bir araştırma gerektirmiyor. sayın egemen bağış'ın bazı itirazları için ertelendi. biz diğer bakanların oylanmasını istedik. ancak kabul edilmedi.'' diye konuştu. chp'li emre köprülü ertelemenin makul gerekçelere daynmadığı itirazını getirirken, ''erteleme gerekçesinde gerekçesinde masak raporlarının tam incelenmediği belirtildi. 5 ocak'ta yeni belgeler sunulursa yine mi ertelenecek" diye sordu. 

masak raporu...

maliye bakanlığı'na bağlı masak (mali suçları araştırma kurulu) tarafından hazırlanan rapor, eski bakanların kazançları ile, malvarlıkları arasında orantısızlık olduğu görüşünü içeriyordu.  

verilen arada, komisyonun chp'li üyeleri bilgilendirmek için chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu'nun meclis'teki odasına gitti. 

komisyon'un chp'li üyesi erdal aksünger,  gazetecilerin toplantıya neden ara verildiği sorularına, masak'ın eski bakanların malvarlıklarındaki değişimle ilgili raporuna eski ekonomi bakanı zafer çağlayan, eski ab bakanı egemen bağış ve eski içişleri bakanı muammer güler'in yazılı olarak itirazda bulunduğunu söyledi.

aksünger,  "itirazların, üyeler tarafından incelenmesi amacıyla toplantıya ara verildi" dedi. 

toplantıda henüz yüce divan oylaması konusunun görüşülmediğini ifade eden aksünger,  saat 18.00'de yeniden toplandıklarında oylama konusunun ele alınacağını, yapılıp yapılmayacağına ve nasıl yapılacağını konuşacaklarını söyledi.

'yüce divan' yolunun açılması için  8 oy gerekiyor  

anayasa ve meclis içtüzüğü gereği yüce divan yolunun açılması için komisyonun dört eski bakan hakkında yüce divan’a sevk yönünde rapor hazırlaması ve bu yönde karar vermesi gerekiyor. bunun için de komisyonda yapılacak oylamada salt çoğunluk, yani 8 oy gerekiyor. hdp soruşturma komisyonundan çekildiği için komisyonun üye sayısı 14. komisyonda ak parti’nin 9, chp’nin 4, mhp’nin de 1 üyesi var. chp ve mhp’li üyelerin yüce divan’a sevk yönünde oy kullanması beklenirken kararı ak partili üyelerin tutumu belirleyecek. 

komisyonda açık oylama yapılacak  

meclis soruşturma komisyonu başkanı ve ak parti milletvekili hakkı köylü, 18 aralık’taki komisyon toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada oylamanın ‘el kaldırma’ usulüyle ve açık yapılacağını söyledi. her bakan için ayrı oylama yapılacağını ifade eden köylü bakanlar hakkındaki her bir iddianın ayrı oylanıp oylanmayacağı yönündeki soruya ise “o komisyonun kendi iç işi onu aramızda tartışıyoruz zaten” demişti.

chp muhalefet şerhi yazacak

chp’li üyeler oylama yapılmadan ve komisyon raporu ortaya çıkmadan muhalefet şerhi yazmak için hazırlıklara başladı. komisyonun chp’li üyesi erdal aksünger, al jazeera’nin "yüce divan’a sevk yönünde karar çıksa bile muhalefet şerhi yazacak mısınız?" sorusunu yanıtladı:

“mesela bakanlar hakkındaki iddialarla ilgili olarak rüşvet, görevi kötüye kullanma gibi suçlamalar var. rüşvet değil de görevi kötüye kullanma iddiasıyla yüce divan’a sevk kararı çıkarsa rüşvet konusundaki kuvvetli şüpheye ilişkin muhalefet şerhimizi yazarız.”

aksünger komisyonda bakanları ‘aklamaya’ yönelik bir karar alınması durumunda ise genel kurul aşamasında yüce divan’a sevk yönünde önerge vereceklerini söyledi.   

son sözü meclis söyleyecek 

oylama sonrasında ise meclis soruşturma komisyonu, raporunu hazırlayıp meclis başkanlığı’na sunacak. komisyonun ocak ayı başında raporu meclis başkanlığı’na teslim etmesi bekleniyor. rapor meclis başkanlığı tarafından bastırılıp dağıtılacak ve ardından ocak ayı içinde meclis genel kurulu’nun gündemine gelecek. yüce divan kararının komisyondan çıkmaması durumunda muhalefet genel kurul’da yüce divan’a sevk yönünde önerge verecek. meclis genel kurulu’nda yapılacak bu oylama ise gizli olacak. yüve divan ile ilgili son sözü meclis genel kurulu söyleyecek. genel kurul’da yüce divan kararının alınması için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu, yani 276 milletvekilinin oyu gerekiyor. meclis'teki sandalye dağılımı şöyle: 

• adalet ve kalkınma partisi: 312
• cumhuriyet halk partisi: 128
• milliyetçi hareket partisi: 52
• halkların demokratik partisi: 27
• bağımsız milletvekili: 12
• demokratik bölgeler partisi: 1
• elektronik demokrasi partisi: 1
• demokratik gelişim partisi: 1
• millet ve adalet partisi: 1
• anadolu partisi: 1

bağımsız milletvekilleri eklendiğinde muhalefet cephesinin sandalye sayısı 224’ü buluyor. muhalefetin hiç fire vermemesi durumunda genel kurul’da yüce divan kararı alınabilmesi için muhalefetin 52 oya daha ihtiyacı bulunuyor. yani yüce divan kararı için ak parti milletvekillerinin tavrı belirleyici olacak.

neyle suçlanıyorlar?

dört eski bakandan egemen bağış, işadamı rıza zarrab'ın otel kiralama girişimlerine ve yakınlarının vize işlemlerine aracılık etmek, hakkında soruşturma olup olmadığını araştırmak, basında çıkacak haberleri engellemeye çalışmakla suçlanıyor. 

eski içişleri bakanı muammer güler'e yöneltilen suçlama ise, maddi menfaat karşılığında zarrab'a trafikte emniyet şeridi imtiyazı sağlamak, zarrab'ın yakınlarının vize işlemlerine aracılık etmek, zarrab'ın takip edilip edilmediğini soruşturtmak ve basında çıkacak haberleri engellemeye çalışmak. 

eski çevre ve şehircilik bakanı erdoğan bayraktar ise imar usulsüzlüklerine göz yummak, bakanlıktan iş alan bazı şirketlerin yemek işlerinin yakınlarının ortağı olduğu şirketlere verilmesini sağlamak'la suçlanıyor. 

zafer çağlayan hakkında ise maddi menfaat karşılında rıza zarrab'a altın ticareti için imtiyaz sağlama ve gana'dan getirilen kaçak altınlarla ilgili soruşturmayı engelleyip dubai'ye çıkışını sağlamak suçlaması var. 

kaynak: al jazeera