katar emiri'nin, siyasi makamların "verimli" olarak tanımladıkları ürdün ziyareti pazar günü öğle saatlerinde bitti. emir’i ürdün kralı 2. abdullah'ın yanında, emir ali bin huseyn, kraliyet divanı başkanı, kraliyet bürosu müdürü, kral danışmanı ve ürdün ordu komutanı karşıladı.

ürdünlü kaynaklar al jazeera’ye, ziyaretin kuveyt’teki  arap birliği zirvesi ile suudi arabistan, birleşik arap emirlikleri ve bahreyn’in büyükelçilerini katar’dan geri çekme kararlarından önce planlandığını söyledi.

bu ziyaret ürdün-katar ilişkilerinde durgunluğun yaşandığı bir döneme denk geldi. katar emiri'nin doha’dan büyükelçilerini çeken üç ülkenin müttefiki olan bir ülkeyi ziyaret ediyor oluşu önemli. bununla birlikte ürdün mısır’da 3 temmuz 2013 darbesinin ardından gelen yeni yönetimin de müttefiki.

amman’ın suskunluğu

doha ile üç başkent arasında kriz çıkmasının ardından amman sessiz kalmayı tercih etmiş ve her hangi bir tarafa yakınlığını ifade etmemişti. siyasi gözlemciler o zamanlar bunu ürdün’ün iki taraf arasındaki çekişmelere dahil olmama hassasiyetinin bir göstergesi olarak yorumlamıştı. bununla birlikte amman, suud-bae ekseniyle ittifakını "ilan edilmemiş" bir biçimde sürdürüyor.

ürdün, körfez ülkelerinin 5 yıllık periyotta ülkeye ödeme vaadinde bulunduğu hatırı sayılır miktardaki paranın riyad, kuveyt ve abu dabi tarafından ödenmiş olmasına karşın katar'ın payına düşen 1,25 milyar dolarlık miktarı henüz ödememiş olmasını üstü örtük bir biçimde eleştiriyor.

bu ziyaretin ardından şimdi amman’da bazı sorular soruluyor. bunların en bariz olanları: acaba katar emiri’nin ziyareti, kendileriyle üç körfez ülkesi arasında ilan edilmiş ya da edilmemiş bir arabuluculuğu mu başlatacak? acaba bu gezi, yaklaşık 15 yıldır gerginlik ve donukluk arasında değişen iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni ufuklar açacak mı?

ürdün kraliyet divanı’nın açıklamasında, katar emiri temim’in ürdünü kraliyet'ini ve halkını takdir ettiği söyleniyor. temim ziyareti ,‘bize, iki kardeş ülke arasında yardımlaşma ve koordinasyon gerektiren  arap ve islam dünyası ilşikileri konusunda görüş alış verişinde bulunmak için imkan sağlayacak. özellikle bu hassas ve bölgeyi kuşatan uluslararası şartlar altında.’ diye tanımladı.

yeni bir sayfa

ürdün gazetesi gad’ın genel yayın yönetmeni cuma ganimat katar emiri’nin ziyaretinin yıllardır durgun giden doha-amman ilişkilerinde yeni bir sayfa açacağını söyledi.

ganimat, ‘gezi önceden programlanmış olmasına rağmen, suudi arabistan, birleşik arap emirlikleri ve bahreyn’in büyükelçilerini çekmesinin sonrasına denk gelmesi ve ürdün’ün bu üç ülkenin müttefiki olmasından dolayı özel bir anlam kazanıyor’ dedi.

ganimat’a göre ürdün sokağının bu ziyaretten bekleyeceği en önemli sonuç, katar’ın körfez ülkelerinin yardım paketinden hissesine düşen payı ödemesi olacak. çünkü ürdün ekonomik bir kriz yaşıyor ve bu kriz suriye’deki iç savaştan sonra 600 binden fazla mültecinin gelmesiyle daha da derinleşti.

ürdünlü gazeteci, amman’daki gözlemcilerin, katar emiri’nin ziyareti vesilesiyle ürdün dış politikasının dengeli hale gelmesine olumlu bir gözle baktıklarını söyledi.

cumana ganimat’a göre ürdün bu ziyareti kullanarak, mısır ve lübnan’a için kesenin ağzını açan  ama kendi ekonomisini destekleme konusunda ağır davrandıklarını düşündüğü körfez’deki müttefiklerine ‘uyarı mesajı’ gönderiyor olabilir.

ona göre ziyaretin sonuçları önümüzdeki bir kaç gün içerisinde ortaya çıkacak. ziyaret, iki ülke ilişkilerinde yeni ufuklar açtı mı, ürdün’ün körfez ülkeleri arasında arabuluculuk rolünü başlattı mı yoksa sadece bir protokol gezisi olarak mı kaldı belli olacak.

kaynak: al jazeera / muhammed neccar /amman