amerika birleşik devletleri’nde (abd), 6 kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri için cumhuriyetçi parti'nin adayını belirleyecek süreçteki dördüncü ön seçimin yapıldığı florida'da oy verme işlemi, yerel saatle 7.00, türkiye saatiyle ise 14.00'da başladı. 

kazanan aday, 50 delege ile şu ana kadar ön seçimin düzenlendiği eyaletler arasında en fazla ağırlığa sahip florida’dan çıkacak delegelerin hepsini kazanacak. büyüklüğü yüzünden yarışta önemli bir konumda olan eyalette, herhangi bir paylaşım söz konusu olmayacak.

ingiliz haber ajansı reuters ve chicago merkezli siyasi internet sitesi real clear politics’in yayımladığı anketler, eski massachusetts valisi mitt romney'nin, rakibi eski temsilciler meclisi başkanı newt gingrich’ten sırasıyla, yüzde 12 ve yüzde 13 önde olduğunu gösteriyor. açıklanan diğer anketlerde bu oran yüzde 20’ye kadar çıkabiliyor. 

gingrich'e oranla kaçak göçmenler konusunda daha toleranslı görünen romney'nin, florida'da nüfusun yüzde 23’ünü oluşturan latin amerika kökenliler arasındaki cumhuriyetçilerin oyunu alma ihtimali daha fazla görünüyor. amerikan seçim bürosunun tahminlerine göre florida'da yaşayan kaçak göçmen sayısı eyaletin nüfusunun yüzde 5.7'sine (1 milyon 83 bin kişi) tekabül ediyor. kaçak göçmen konusu yalnızca bu eyaletteki latin amerikalıları değil işyeri sahiplerini de yakından ilgilendiren bir konu.

al jazeera muhabiri alan fisher, florida’da kazanan adayın buradaki 50 delegenin tamamının desteğini alacağını aktardı. fisher, “burada ikinci olmanın hiçbir anlamı yok, kazanan her şeyi alacak” derken, adayların seçim öncesi şiddetli tartışmalarını bu duruma bağlıyor.

sert tartışma

romney ve gingrich, florida ön seçimi öncesi düzenlenen tartışma toplantısında kozlarını paylaşmışlardı.

romney, gingrich’in abd kongresi’nden 15 yıl önce utançla istifa ettiğini belirtirken, siyasetçinin o zamandan bugüne washington’da ‘nüfuz satıcısı’ olarak çalıştığını belirtmişti. gingrich’in lobi geçmişinin, siyasi liderlik açısından soru işaretleri oluşturduğunu belirten romney, bu tartışmada eskiye göre çok daha sert bir ton kullanmıştı.

lobi amacıyla çalıştığını reddeden gingrich ise cumhuriyetçi parti’nin, romney’nin 2006 yılında valiler birliği’nin başında olduğu dönemde birçok valiliği kaybettiğini iddia etmişti. gingrich, romney’nin massachussets valisi olduğu dönemde de, partinin bu eyaletten çıkardığı abd kongresi’ndeki sandalye sayısının azaldığını belirtmişti.

cumhuriyetçi parti'nin başkan adaylı olabilmek için iowa eyaletinde yapılan ön seçimi, romney’i kıl payı geçen eski senatör rick santorum, new hampshire eyaletinde yapılan ön seçimi romney kazanmıştı. güney carolina’daki  üçüncü ön seçimde ise gingrich yüzde 40’lık oy oranıyla ilk sırada yer almıştı.

abd seçim sistemine göre, eyaletler, içinde bulunduğumuz süreçte ya parti seçmenlerinin sandığa gidip oy verdiği 'ön seçim' yöntemini ya da kilise ve okul gibi yerlerde toplanıp, kimi seçeceklerini tartışarak oylarını kullandıkları 'parti toplantıları' yöntemini benimsiyor.

delegeler seçiliyor

söz konusu seçimler, aslında doğrudan başkan adayını seçmeye değil, eyalet delegelerinin yapılacak genel kurul oylamasında hangi adaya oy vereceğini belirlemeye yönelik. ancak eyalet delegeleri, genelde seçmenlerin tercihlerine sadık kaldığından, çoğu zaman daha genel kurul yapılmadan partilerin başkan adayları belli oluyor.

demokrat parti başkanlık seçimlerine başkan barack obama ile giriyor, bu yüzden ön seçim süreci sadece cumhuriyetçi başkan aday adayları arasında. cumhuriyetçilerin ön seçimi, obama ile kasım ayındaki seçimlerde kimin yarışacağının belirlenmesi amacıyla gerçekleştiriliyor.

cumhuriyetçi parti'nin başkan adayı, altı aylık bir dönem boyunca ülkenin bütün eyaletlerinde yapılacak ön seçimlerin sonuçları dikkate alınarak 27 ağustos’ta florida’da yapılacak genel kurulda belirlenecek ve obama'ya karşı yarışacak.

kaynak: ajanslar