fransa'da hükümet, 1915 olaylarıyla ilgili ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa tasarısının 22 aralık'ta parlamento gündemine alınmasına itiraz etmedi. böylece, tasarı, perşembe günü, fransa ulusal meclisi genel kurulu'nda oylamaya sunulacak.

daha önce yasalar komisyonu'nda kabul edilen tasarıda, “fransız yasaları tarafından tanınan soykırımların inkarı, bir yıl ile 45 bin euro para cezasına çarptırılır” ifadesi yer alıyor.

fransa’da tasarıların yasalaşması için parlamentonun alt kanadı senato tarafından da kabul edilmesi gerekiyor. birçok çevre, gündemdeki tasarıyı cumhurbaşkanı nicolas sarkozy’nin seçim yatırımı olarak görüyor. ülkede ilkbaharda iki turlu cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenlenecek. 

tasarıyla ilgili olarak türkiye büyük millet meclisi dışişleri komisyonu başkanı volkan bozkır başkanlığındaki heyetin, paris'teki temasları da sürüyor. heyet, cumhurbaşkanı nicolas sarkozy'nin diplomasi danışmanı jean-david levitte ile görüşmesinin ardından fransa dışişleri bakanı alain juppe ile bir araya geldi. görüşme öncesi basın mensuplarına sadece görüntü alınması için izin verildi. görüşmede, yasa teklifinin kabul edilmesinin türk-fransız ilişkilerine yapacağı zarara bir kez daha vurgu yapıldı. tbmm heyeti sabah saatlerinde de, daha önceki yasa teklifinin reddedilmesini sağlayan tarihe özgürlük derneği başkanı tarihçi pierre nora ile bir araya gelmişti.

fransa meclisi başkanı bernard accoyer ile yapılacak görüşmenin ardından temaslarını tamamlayacak olan tbmm heyetinde bozkır'ın dışında, ak parti milletvekili kasım gülpınar, chp milletvekilleri osman korutürk ile haluk koç ve mhp milletvekili yusuf halaçoğlu bulunuyor.

fransa parlamentosu, 29 ocak 2001 tarihinde, “fransa, 1915 yılındaki ermeni soykırımını tanır” ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onaylamıştı.

gül: kabul edilemez

öte yandan türkiye cumhurbaşkanı abdullah gül, yasa tasarısının 'kabul edilemez' olduğunu söyledi. gül, yaptığı yazılı açıklamada, bu girişimden vazgeçilmesini isteyerek, "bir ülkenin tarihi hakkında siyasi bir kurum olan parlamento aracılığıyla yargıda bulunmak, tarihi siyasi amaçlarla tahrif etmek en hafif tabiriyle izansızlıktır" dedi. 

türkiye'de tasarı nedeniyle fransa'ya bir tepki de ermeni patrikliği'nden geldi. patriklikten yapılan yazılı açıklamada, türklerin ve ermenilerin kökenlerinin birbirlerine karışmış olduğu ifade edilerek, yapılan her olumsuz müdahalenin sürece zarar vereceğinin düşünüldüğü bildirildi. 

fransa’yı büyük yaptırımlar bekliyor

türkiye, 1915 olaylarını soykırım olarak nitelendiren ve bunun inkarını suç sayan yasa teklifinin meclis’te kabul edilmesi durumunda fransa’ya çeşitli yaptırımlara hazırlanıyor.

yaptırımlar kapsamında, ilk olarak paris büyükelçisi tahsin burcuoğlu ankara’ya çağrılacak. türkiye fransa’nın da ankara büyükelçisi’ni geri çağırılmasını isteyecek. aksi halde ise fransız büyükelçisi ‘istemenyen adam’ ilan edilecek.

ankara, temsil seviyesini kademeli olarak baş katip düzeyine indirecek. fransa’daki askeri ataşeler geri çağırılacak ve fransa’nın ankara’daki askeri ataşelerinin akrdeditasyonları da iptal edilecek.

ankara’nın tepkisi sadece diplomasiyle de sınırlı kalmayacak. tasarının yasalaşması halinde ayrıca şu önlemler alınacak:

- fransa ile istihbarat paylaşımına son verilecek.

- kamu ihalelerine fransız şirketleri alınmayacak, fransız ortaklığına sahip türk şirketleri de kamu ihalelerine katılamayacak.

- türk hava sahası fransız askeri uçaklarına da tamamen kapatılacak.

- fransız askeri gemilerinin türk kara sularına girmesi engellenecek.

- türkiye uluslararası kuruluşlarda fransa’nın politikalarını onaylamayacak.

- iran, suriye ve orta doğu konusunda paris ile bilgi paylaşımında bulunmayacak.

- fransa ile bilim, teknoloji ve kültür alanında da işbirliği tamamen askıya alınacak.

kaynak: al jazeera ve ajanslar