irak’ta hükümet karşıtı protesto gösterileri hızla yayılıyor. son olarak ülkenin kuzeyindeki musul ve kerkük kentlerinde sokaklara dökülen göstericiler, başbakan maliki'den, sünni siyasetçilere karşı yürüttüğü sindirme politikasına son vermesini talep etti. 

perşembe günkü eylemlerinde mezhebe dayalı ayrımcılığı kınayan protestocular ayrıca, tutuklu sünni kadın göstericilerin de serbest bırakılmalarını istedi.

başkent bağdat'ın 110 kilometre batısında bulunan ramadi’de ise protestocular 11 maddelik bir talep listesi açıkladı. maddeler arasında; tutukluların serbest bırakılması, idam cezalarının yürürlüğünün durdurulması ve terörle mücadele yasasının dördüncü maddesinin askıya alınması bulunuyor. 

protestocuların ayrıca genel af çıkarılması, irak’ın bütün bölgelerinde güvenlik operasyonlarını yürüten komutanlarının lağvedilmesi, dini ve ulusal liderlerle ilgili davalar hakkında yeniden soruşturma açılması ile genel seçimler öncesi uluslararası denetim altında nüfus sayımının yapılması gibi talepleri de var.

irak'ta, şii başbakan nuri maliki aleyhtarı gösteriler, en büyük kenti ramadi olan anbar eyaletinde başlamıştı. eyalet nüfusunun büyük çoğunluğunu sünniler oluşturuyor. 

sünni arap aşiretler ise maliki'nin 'gösterileri güç kullanarak bitirme' tehdidine rağmen, bağdat ve diyala’da da protesto gösterileri düzenlenmesi çağrısında bulundu. 

maliki daha önce yaptığı açıklamada, "bu gösteriler konusunda ısrarcı olan herkesi uyarıyorum. konuyu kanaat önderleri, anbar bölgesi şeyhleri veya başka iraklılar aracılığı ile daha da ileri bir noktaya götürmek isteyenleri de... " demişti.

irak başbakanı ayrıca göstericilere atfen, "bunların kokuşmuş talepleri ve sloganları var. hiç endişe etmiyorum çünkü bu gösteriler birer balon ve sönecek. biz müdahale etmeden gösterilerini bitirseler iyi olacak. sesinizi duyduk ve gerekeni yaptık. artık yeter" diyerek silahlı çatışma sinyali vermişti. 

meclis olağanüstü toplanacak

öte yandan irak meclis başkanı usame nuceyfi, yasama organını, ülkedeki siyasi krizi görüşmek üzere pazar günü olağanüstü toplantıya çağırdı.

nuceyfi, çoğu mahkum ve tutuklunun 'büyük ihlaller’ ve 'aşırı şiddet kullanımı' gölgesinde mahkemeye çıkarılmadığını ve bu kişilere hiçbir suç isnat edilmediğini vurguladı.

irak kürdistan özerk bölgesi yönetimi de irak hükümeti'nden, vatandaşların meşru taleplerini ihmal etmemesini istedi. 

kürt yönetimi sözcüsü umid sabah, bağdat'a, kitlelerin anayasal taleplerini destekleme çağrısı yaptı. 

'irak baharı yakın' 

bu arada, sünni araplarla kürtlerin sert şekilde tepki gösterdiği maliki'ye, eski müttefikleri de sırt çeviriyor. irak'ın önde gelen şii liderlerinden mukteda es-sadr da, hükümet karşıtı gösterilere destek veriyor.

sadr, "gösteriler, politikacılar yalnızca kendi şahsi çıkarlarını güttüğü sürece, devam edecektir. politikacılar halk için çalışmalıdır. daha önce arap baharı'nın geleceğini söylemiştim, şimdi de irak baharı'nın yakın olduğunu söylüyorum" diye konuştu. 

daha önce de hükümetin kamu hizmetlerini yerine getirmekte başarısız olduğunu savunan sadr, maliki'nin sokaklara inerek halkın şikayetlerine kulak vermesi gerektiğini belirtmişti.

gergin bekleyiş

irak yeni yıla, siyasi gerginliğin arttığı bir ortamda girmişti. 

ülkede irak'ta sünniler ve şiiler arasında arabuluculuk yapan kürt cumhurbaşkanı celal talabani'nin felç geçirmesi ve tedavi için almanya’ya sevk edilmesi sonrasında, taraflar arasındaki uçurumun derinleşmesinden korkuluyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar