amerika birleşik devletleri (abd) tarafından yabancı 'terör' zanlıların tutulduğu guantanamo üssü'ndeki askeri cezaevinin faaliyete girmesinin üzerinden 10 yıl geçti. abd’nin 44. başkanı barack obama, üç yıl önce seçim kampanyasında cezaevini kapatma sözü vermişti.
11 eylül 2001’de new york’taki dünya ticaret merkezi'nin ikiz kulelerine düzenlenen saldırının ardından ‘terörizme’ kaşı küresel savaş ilan eden dönemin washington yönetimi, 11 ocak 2002 tarihinde cezaevini açtı ve guantanamo insan haklarına aykırı uygulamalar nedeniyle tartışmaların ve tepkilerin odağına yerleşti.
sistematik işkence ve insanlık dışı muamele iddialarının yanı sıra, küba’daki guantanamo körfezinde yer alan cezaeviyle ilgili en büyük eleştiri konusu, çok sayıda kişinin uzun yıllar yargılama yüzü görmeden tutuklu kalması.
çoğu hakkında suçlama yok
halen 165’ine hiçbir suçlama yöneltilmemiş 171 tutuklunun bulunduğu guantanamo’da 10 yılda 48 ülkeden 779 kişi tutuldu. üstelik bu tutukluların yüzde 92’sinin abd’nin 11 eylül’den sonra bir numaralı düşman ilan ettiği el kaide örgütüyle hiçbir bağlantısı olmadığı ortaya çıktı.
pek çok devlete ait gizli belgeleri ortaya çıkarmasıyla dünyayı sarsan wikileaks adlı internet sitesinin, 2011 yılının nisan ayında guantanamo ile ilgili yayımladığı gizli dökümanlar cezaevinde yaşananları gözler önüne sermişti.
gelecek halen belirsiz
öte yandan, washington'un irak’ı işgal ederek başlattığı savaş resmen sona erdi, afganistan’da ise abd askerlerinin çekilme takvimi netleşmeye başladı ancak guantanamo’nun geleceği halen belirsizliğini koruyor.
bu belirsizlik nedeniyle, insan hakları örgütlerinin yaptığı uluslararası kampanya çerçevesinde guantanamo'daki tutuklular cezaevinin açılmasının 10'uncu yıldönümünde üç gün sürecek açlık grevi başlattı. eylemde dile getirilen tek talep ise, derhal özgürlüğe kavuşmak.
çok sıkı güvenlik önlemleriyle korunan kampın gözetleme kuleleri, tutuklulara giydirilen turuncu kıyafetler ve yüzlerine takılan maskeler, örgütlere göre insan hakları ihlallerinin sembolü haline dönüştü.
muhalefet engel oluyor
başkan obama’nın kapatma sözünü yerine getirememesinin en büyük nedeni ise, abd kongresi’nin muhalefeti olarak gösteriliyor. guantanamo’yla ilgili her önerisinde muhalefetin tepkisiyle karşılaşan obama, cezaevinin kapatıldıktan sonra tutukluların abd’ye getirilmesi ve bu transfer için gerekli bütçenin sağlanması konusundaki sorunu henüz çözemedi.
beyaz saray yönetimi, cezaevinin kapatılma sürecinin beklendiği kadar çabuk gerçekleşemediğini kabul etse de obama’nın verdiği söze bağlı olduğunun altını çiziyor.
bu rağmen, geçtiğimiz ay kabul edilen ve büyük tartışma yaratan yeni savunma yasası guantanamo’nun daha etkin kullanılmasına imkan tanıyor. yasa, ‘teröristlere’ yardım etiği şüphesiyle ülke topraklarında yakalanan amerikan vatandaşlarının dahi guantanamo'da süresiz tutuklu kalmasının önünü açıyor.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar