kıbrıs rum yönetimi lideri dimitris hristofyas, birleşmiş milletler (bm)  genel sekreteri ban ki-mun’un, ankara’nın doğu akdeniz’de sondaj çalışmalarına başlama planını, türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan ile görüşmesinde masaya yatıracağını söyledi.

rum tarafının resmi yayın organı kıbrıs haber ajansına göre, pazartesi günü new york’ta gerçekleştirilen hristofyas-ban görüşmesinde gündeme gelen konular arasında, türkiye’nin “kendi münhasır ekonomik bölgesinde doğal kaynak aramaya başlayacağı” çıkışı da yer aldı.

hristofyas, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, rum tarafının kendi tanımladığı münhasır ekonomik bölgesinde sondaj çalışmalarına başladığını hatırlattı. rum lider şunları söyledi: “bu konudaki pozisyonumuz açık, çalışmalarımıza devam edeceğiz. hidrokarbon keşfi, kıbrıs cumhuriyeti’nin egemenlik hakkıdır. kıbrıslı türk yoldaşlarımızın,  kaybedeceği bir şey yok. aslında kazanacakları çok şey var. bunu türkiye ve (kktc cumhurbaşkanı derviş) eroğlu anlamalı.”

dimitris hristofyas, kıbrıslı rumların ve kıbrıslı türklerin birlikte yöneteceği yeni cumhuriyetin, doğal zenginliklerinden ortaya çıkacak menfaatlerden birlikte faydalanacağını savundu.

rum lider ayrıca, "genel sekreter, kıbrıs cumhuriyeti'nin araştırmaları kesmesi veya ertelemesine ilişkin hiçbir şey söylemedi, söyleyeceğini de zannetmiyorum'' dedi.

türkiye’nin adımı

öte yandan, erdoğan, pazartesi günü bm genel kurul toplantılarına katılmak üzere new york’a hareket etmeden önce yaptığı açıklamada, türkiye’nin bölgede en kısa sürede sondaj çalışmalarına başlayacağını açıklamıştı. erdoğan açıklamasında planın bu hafta içinde hayata geçirilmesinin mümkün olduğunu belirtirken, türkiye’nin deniz ve hava kuvvetlerinin, çalışmaların gerçekleştirileceği bölgeleri takip edeceğini ifade etmişti.

türkiye enerji ve tabi kaynaklar bakanı taner yıldız da aynı gün, türkiye’nin sondaj çalışmalarına başlayabilmesi için kktc ile imzalaması gereken kıta sahanlığı anlaşmasını, “gelişmelere paralel olarak her an imzalayabilecek durumdayız” demişti. yıldız, anlaşma metninin hazır olduğunu da belirtmişti.

yunanistan savunma bakanı panos beglitis de, rumların petrol arama çalışmaları başlattığı akdeniz'de “muhtemelen gerginliğin artacağını” belirterek, ülkesinin “türkiye'nin tehditlerinden korkmadığını” ve “yunan ordusuna güvendiğini” söylemişti. beglitis, daha önce de konu hakkında türkiye'yi hedef alan açıklamalar yapmıştı.

açıklamalar, rum yönetimi’nin pazar akşamı kendi tanımladığı münhasır ekonomik bölgesinin 12’nci parselinde sondaj yapmaya başladığını duyurması sonrasında gelmişti. 

üç ülkeyle anlaşma yapıldı

kıbrıs cumhuriyeti, 2003, 2007 ve 2010 yıllarında, sırasıyla mısır, lübnan ve israil’le, münhasır ekonomik bölge sınırlarını belirleyen anlaşmalar imzalamıştı. hükümet, kendisine ait sınırlar içinde, adanın güneyindeki doğal gaz ve petrol rezervlerini kullanma hakkına sahip olduğunu iddia ediyor. lübnan ile yapılan anlaşma, henüz bu ülkenin parlamentosu tarafından onaylanmadı.

türkiye, imzalanan anlaşmalara birçok kez tepki göstermişti. türkiye dışişleri bakanlığı açıklamasında, 5 ağustos tarihli açıklamasında, “kıbrıs rum tarafının tek yanlı olarak tüm ada adına, adanın bütününe ait olan doğal kaynaklar konusunda söz söyleme, girişim yapma ve/veya anlaşma imzalama hak ve yetkisine sahip olmadığını” belirtmişti. 

hurriyet daily news gazetesi, 14 ağustos tarihli haberinde, sondaj çalışmalarına başlayacak abd’li noble energy’nin faaliyetlerini ertelemesi için, türkiye’nin abd hükümetinden yardım istediğini yazmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar