meclis adalet komisyonu’nda salı günü hükümetin hsyk teklifinin 8 maddesi daha kabul edildi. teklifle adalet bakanı’nın, görev ve yetkilerinde değişiklik yapılıyor.

buna göre adalet bakanı, hsyk başkanı sıfatıyla, teftiş kurulu başkanını, teftiş kurulu başkan yardımcılarını ve genel sekreter yardımcılarını atayacak; yönetmelik çıkaracak ve genelge düzenleyecek. kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütecek ve bu konuda gerekli kararları verecek.

adalet bakanı’na yeni yetki

hsyk başkanı yani adalet bakanı’na bir yetki daha tanındı. buna göre bakan, hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması işlemlerinde 'olur' vermenin yanı sıra araştırma, inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemlere de 'olur' verecek. adalet bakanı, mevcut düzenlemede olduğu gibi dairelerin çalışmalarına katılamayacak.

kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ise hsyk genel kurulu karar verecek.

dairelerin oluşumu değişiyor

hsyk'da dairelerin oluşumu, daire başkanlarının seçimi ile görev ve yetkileri de değişiyor. teklife göre, kurulun birinci ve ikinci dairesi 5, üçüncü dairesi 11 üyeden oluşacak. hsyk genel kurulu’nun, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleme yetkisi teklifle hsyk başkanı’na devrediliyor.

daire başkanları, her dairenin kendi üyeleri içinden üye tam sayısının salt çoğunluğuyla belirlenecek adalet bakanlığı müsteşarı daire başkanı seçilemeyecek. 

ikinci ve üçüncü dairelerin görevlerinde değişiklik

teklifte, hsyk ikinci ve üçüncü dairelerin görevlerinde de değişiklik yapılıyor. buna göre, ikinci daire, hakim ve savcıların görevlerini kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere uygun olarak yapıp yapmadıklarına ilişkin denetleme işlemleri için teklifte bulunacak, hakim ve savcılar hakkındaki ihbar ve şikayetleri inceleyip gereğini yapacak.

teklifle, ikinci daire'nin görevleri arasında bulunan, "hakim ve savcıların, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemlerini yapmak" hükmü, üçüncü dairenin görevleri arasına ekleniyor.

genel sekreter yardımcıları başkan tarafından atanacak

hsyk'da genel sekreter yardımcıları, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar arasından genel kurul yerine başkan tarafından atanacak.

genel sekreter adaylarının belirleneceği toplantıya başkan katılamayacak ve yapılacak seçimde her bir kurul üyesi ancak bir adaya oy verebilecek. seçime ilişkin ilk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde ikinci toplantı yapılacak bu toplantıya katılanların en çok oyunu alan üç aday teklif edilmiş sayılacak.

tartışılan hsyk düzenlemesi

ak parti, 2010'daki referandumla belirlenen hsyk’nın yapısını yeniden değiştirme kararını, istanbul’da hükümetten habersiz yürütülen yolsuzluk ve rüşvet operasyonu sonrasında verdi.

hsyk'nın 13 üyesi, adli kolluk yönetmeliği’nin yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasının ardından değiştirilmesine karşı çıkmış, değişikliğin anayasa’ya aykırı olduğunu "yönetenlerin yargı tarafından denetlenmesi hukukun gereğidir" açıklamasıyla duyurmuştu.

başbakan recep tayyip erdoğan ve adalet bakanı bekir bozdağ, hsyk'nın açıklama yapmasını eleştirmişti. erdoğan, hsyk’nın adli kolluk açıklaması’ndan sonra ‘yetkim olsa hsyk’yı yargılardım” demişti.

erdoğan, 30 aralık'ta yaptığı açıklamada da, anayasa değişikliği ile hakim ve savcıların denetim yetkisini adalet bakanlığı’ndan almakla hata yaptıklarını söyledi. üç yıldır hakimler ve savcılarla ilgili şikayetleri hsyk müfettişleri inceliyor.

muhalefet partileri bunun kuvvetler ayrılığı ilkesine yani yargının bağımsızlığına zarar vereceğini belirtiyor. 

kaynak: ajanslar