21 eylül tarihinden beri sana’yı kontrol altına tutan husiler, ev hapsindeyken aden'e kaçan, istifasını geri çeken ve farklı siyasi partilerin temsilcileriyle görüşmeler yürüten devlet başkanı abd rabbuh mansur hadi’nin ‘meşruiyeti kaybettiğini’ ileri sürdü. husiler, hadi'nin aden’de ‘firari’ olarak bulunduğunu ve hareketin arananlar listesinde olduğunu duyurdu.

hadi, ocak ayında husilerin ülkeyi silah baskısını protesto ederek istifa ettiğini açıklamıştı. ancak, hadi’nin istifası parlamentoda oylanamamıştı. husiler parlamentonun toplanmasını engellemişti.

husiler, kendi kontrolündeki yemen resmi haber ajansında yayınlanan yazılı açıklamada, hadi’nin ev hapsinden aden’e gitmesine ve istifasını geri çekmesine tepki gösterdi. açıklamada, "örgüte bağlı yüksek devrim komitesi, yemen cumhurbaşkanı olarak meşruiyetini kaybeden abd rabbu mansur hadi'nin her şüpheli hareketini izliyor. hadi, sorumsuz ve acemice hareketleriyle yemen halkına, güvenlik ve istikrarına, ekonomisine zarar verdi" denildi.

husiler hadi ile görüşenleri de uyardı, "hadi ile cumhurbaşkanı sıfatıyla iletişime geçen ve talimatlarını yerine getiren devlet görevlileri, yetkililer ile diplomatik heyetlerin, kanuni yükümlülüğe tabi tutulacak. yemen halkının dostu olan kardeş ülkeler hadi ile iletişime geçmemeli ve halkın iradesine saygı duymalı" denildi. 

hadi, pazartesi günü parlamentoya mektup göndererek daha önce sunduğu istifasını geri çekmek istediğini belirtmişti.

kerry: 'iran husilere yardım etti'

abd dışişleri bakanı john kerry, senato tahsisatlar komitesi’nde kongre üyelerinin sorularını yanıtlarken yemen’de yaşanan gelişmeler konusunda ise iran’ın rolüne değindi.

yemen’de husilerin yönetimi ele geçirmesine ve hükümetin düşmesine tahran'ın "katkı sunduğuna" vurgu yapan kerry, "iran’ın tartışmasız şekilde buna katkı sağladığını düşünüyorum" açıklamasında bulundu.

kerry, tahran’ın husilere yardımının "kritik" olduğunu kaydetti.

bmgk'den yemen'de yaptırım kararı

birleşmiş milletler güvenlik konseyi (bmgk), yemen'deki siyasi kriz ile ilgili düzenlediği oylamada, ülkede krize sebep olan taraflara 'yaptırım sürdürme' kararı oy birliğiyle aldı.

bmgk'nin daha önce 'yemen'deki siyasi krize sebep' olarak belirlediği tarafların arasında devrik cumhurbaşkanı ali abdullah salih'in yanı sıra husilerin liderlerinden abdulhalik husi de yer alıyor.

birleşmiş milletler uluslararası tüzüğünün 7. faslı kapsamında alınan kararda, "yemen'de siyasi süreci engelleyen kişilere daha önce belirlenmiş yaptırımlar bir yıl daha uzatılacak. bu kişiler, eski cumhurbaşkanı ali abdullah salih ve husilerin liderlerinden abdulhalik husi ve abdullah yahya hakim" denildi.

kararda, yemen'in şimdiki durumunun bölgesel ve uluslararası güvenlik için bir tehdit teşkil ettiği, tüm siyasi tarafların krizin çözümü için körfez ülkelerinin inisyatifine dönmesi gerektiği ifade edildi. 

ayrıca kararda, bm'nin yemen'deki temsilcilerinin görev süresinin 25 mart 2016 tarihine kadar uzatıldığı belirtildi.

4 aydır başkentteler

yemen'de iran destekli şii husiler, 4 aydan beri başkent sana'yı elinde bulunduruyor. hükümet ile başkente giren husiler arasında 21 eylül 2014'te "barış ve ulusal ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

yemen ordusu ile husiler arasındaki çatışmalar ülkede karışıklık çıkarırken, diyalog görüşmelerinin kilit ismi cumhurbaşkanı hadi'nin özel kalem müdürü ahmed avad bin mübarek'in 17 ocak'ta kaçırılmasıyla gerilim iyice tırmandı.

husiler bunun ardından cumhurbaşkanlığı sarayı ile hadi'nin sittin caddesi'ndeki konutuna saldırdı. çatışmalarda 9 kişi öldü, 80 kişi yaralandı.

cumhurbaşkanı abdrabbu mansur hadi ve başbakan halit bahhah’ın hükümeti, husilerin ülkeyi silah baskısıyla otorite altında tutmasını protesto ederek eş zamanlı istifa ettiğini açıklamıştı.

parlamento feshedildi

husiler, cuma günü parlamentoyu feshedip yerine 551 üyeden oluşan, ülkeyi yönetecek geçici ulusal konsey'i kurduğunu ilan etmişti. buna göre konsey, 5 kişiden oluşan başkanlık konseyi'ni seçecek. başkanlık konseyi ise yeni cumhurbaşkanını belirleyecek.

yemen’de eski devlet başkanı ali abdullah salih’in görevini bırakmak zorunda kaldığı 2011'deki ayaklanmanın ardından ülkede istikrar ve güvenlik sorunu sürüyor. güneyde ayrılıkçı güney hareketi, yemen ordusuyla çatışıyor. kuzeyde ise iran'ın desteğini alan şii husiler ile sünni aşiretler sık sık orduyla çatışıyor.

el kaide ise güçlü olduğu birçok bölgede üslerini yemen ordusuna kaptırıyor, buna karşın petrol ve doğalgaz borularına saldırarak orduyu operasyondan vazgeçirmeye çalışıyor. hasar gören boruların tamiri güvenlik nedeniyle uzun süre alıyor; bu nedenle ülkede sık sık doğalgaz ve petrol arzında sorunlar yaşanıyor. yemen'de açlık sınırında yaşayan insan sayısı ise 10 milyona yaklaşmış durumda.

kaynak: al jazeera ve aa