Avrupa
'İnkar tasarısı' kabul edildi
'Ermeni soykırımını inkar edenleri' cezalandıran düzenleme, Fransa Senatosu'ndan geçti. Türkiye yaptırımları devreye sokacağını açıkladı.
Konular:
Türkiye
Haberin Öne Çıkanları
8 saat süren oturum
127 'Evet' oyu
Ankara kınadı
1915 olaylarının 'soykırım olduğunu inkar etmeyi' suç sayan yasa teklifi, fransız senatosu genel kurulu'nda oy çokluğuyla kabul edildi. teklif, tasarının lehinde ve aleyhinde yapılan konuşmalarla geçen sekiz saattin ardından yapılan oylamada 86'ya karşı 127 oyla, parlamentonun üst kanadından geçti. teklifin yasalaşıp yürürlüğe girmesi için ise cumhurbaşkanı nicolas sarkozy'nin onayı ve resmi gazetede yayımlanması gerekiyor.
teklif, 22 aralık 2011 tarihinde de, 577 üyeli parlamentonun alt kanadı fransa ulusal meclisi'nde, yalnızca 50 milletvekilinin katılımıyla kabul edilmişti. teklifte, "kanunlar tarafından tanınan soykırımların inkarı yasaklanır" ifadesi yer alıyor.
"soykırımı aşağılayarak ve küçük göstererek karşı çıkmanın" suç sayıldığı teklifin yasalaşıp yürürlüğe girmesi halinde, suçlanan kişiler hakkında 1 yıl hapis ve 45 bin avro para cezası istenebilecek.
fransa parlamentosu 2001 yılında da, "fransa, 1915'deki ermeni soykırımını tanır" ifadesi bulunan bir yasayı onaylamıştı.
dışişlerinden kınama
fransa senatosu'nda pazartesi gecesi geç saatlerde biten oylamanın ardından ankara yazılı bir kınama mesajı yayımladı. dışişleri bakanlığı'ndan yapılan açıklamada “her yönüyle sorunlu ve bir sorumsuzluk örneği olan bu kararı şiddetle kınıyoruz ve bu karara tepkimizi her türlü platformda dile getireceğimizi ilan ediyoruz” ifadeleri kullanıldı.
yasa teklifinin kanunlaşması halinde önceden üzerinde düşünülen önlemlerin devreye sokulacağını hatırlatan açıklamada, "tarihin ve adalet anlayışının, başka halkların geçmişleri üzerinden siyasileştirilmesi, ifade özgürlüğünün bu kadar özensizce zedelenmesi öncelikle fransa bakımından bir kayıptır” denildi.
“tarihi olayların yorumunu, tek taraflı görüşlerden hareketle başka halkları yargılama ve uluslararası hukuk ilkelerini de gözardı ederek soykırım gibi ciddi bir suç iddiası üzerinde hüküm beyan etme hakkını kendilerinde gören fransız siyasetçilerin tavırlarının belirleyemeyeceği açıktır” denilen açıklamada, kararın ifade özgürlüğü ve bilimsel araştırma özgürlüğüne darbe vurduğuna işaret edildi.
büyükelçi: elimizden geleni yaptık
türkiye'nin paris büyükelçisi tahsin burcuoğlu ise kararın fransa anayasa mahkemesi'nden dönmesini umduklarını söyledi. burcuoğlu, türk gazetecilere yaptığı açıklamada, "bu çok yanlış bir karar. bunun sorumlusu biz değiliz. biz elimizden geleni yaptık" dedi. burcuoğlu, "türkiye'ye istişareler için çağrılacak mısınız?" sorusuna da "bu da seçeneklerden biri" şeklinde cevap verdi.
60 senatör ve milletvekilinin yasa teklifine itiraz edip, anayasa mahkemesi'ne gitmesi halinde, yasa teklifinin mahkemece incelenmesi gündeme gelebilecek. fransız senatör nathalie goulet de, kendisi gibi teklife karşı çıkan senatör ve milletvekillerinin mahkemeye gideceklerini söylemişti.
yasa teklifini hazırlayan iktidardaki halk hareketi için birlik (ump) partisinin milletvekili valerie boyer ise teklifin senato'da kabulünün ardından basına yaptığı açıklamada böyle bir yasa teklifinin mimarı olduğu için kendisiyle gurur duyduğunu söyledi.
türkler ve ermenilerden gösteri
senatoda görüşme sürerken, türkler ve ermeniler de gösteriler yaptı. senato binası önünde toplanan türkler "tarihi olaylara parlamentolar değil tarihçiler karar versin'', ''ifade özgürlüğünü ihlal eden yasa teklifine hayır'' gibi yazılı pankartlar taşıdı.
senato binasının bir alt sokağında ise ermeniler gösteri yaptı. polis, iki grubu bariyerlerle birbirinden uzak tuttu ve geniş güvenlik önlemi aldı. fransız radyo ve televizyon kanalları, gösterileri anında canlı yayında izleyicilerine aktardı.
ankara'nın yaptırımlarıtürkiye, fransa’nın tasarıyı geçtiğimiz ay onaylamasının ardından paris'e yönelik yaptırımlarını açıklamıştı. buna göre tahsin burcuoğlu ankara’ya çağırılmış, ikili düzeyde gerçekleştirilmesi öngörülen siyasi, askeri, ekonomik mahiyetteki karşılıklı ziyaretlerle, seminer, eğitim, kurs, personel değişimi gibi faaliyetler iptal edilmişti. ek olarak, avrupa birliği (ab) çerçevesindeki eşleştirme projelerinde fransa ile artık işbirliğine gidilmeyeceği belirtilmişti.
iki ülke arasındaki tüm siyasi istişareler sona erdirilmiş, ikili askeri faaliyetler ve ortak tatbikatlar iptal edilmişti.
ayrıca bütün üst uçuş ve iniş kalkış izinleri de iptal edilmiş, her uçuş için ayrı izin uygulamasına geçilmişti. askeri gemilerin liman ziyaretleri için izin başvurularının ise reddedileceği açıklanmıştı.
tüm bu kararların, türkiye ile fransa arasındaki ekonomik ilişkileri de olumsuz yönde etkilemesi bekleniyor.
2010 yılı verilerine göre, türkiye, fransa'nın en fazla ihracat yatığı ülkeler sıralamasında altı milyar 264 milyon euro ile 11'inci sırada. fransa'nın en fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında ise türkiye, beş milyar 402 milyon euro ile 16'ıncı sırada bulunuyor.
sarkozy erdoğan'a mektup yollamıştı
birçok çevre, gündemdeki tasarıyı cumhurbaşkanı nicolas sarkozy’nin seçim yatırımı olarak görüyor. ülkede cumhurbaşkanlığı seçimleri iki turlu olarak 22 nisan ve 6 mayıs 2012'de yapılacak. sarkozy, türkiye’den gelen yoğun tepki ve yaptırım kararına cevap olarak, geçen hafta türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan’a ikili ilişkilerin bozulmamasını isteyen bir mektup yollamıştı.
‘soykırımı inkar edenlere’ beş yıla kadar hapis ve 45 bin euro para cezası verilmesini öngören bir diğer yasa tasarısı, 2006 yılında yine fransa ulusal meclisi tarafından kabul edilmişti. fakat tasarı o dönem, parlamentonun üst kanadı olan fransa senatosu'nun önüne gelmeden düşürülmüştü.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar