İşgalin ardından Irak
Irak'ta kriz derinleşiyor
Resmi açıklamaya göre Bakan İsavi'nin korumaları 'terör' saldırılarını itiraf etti, Kürtler ve Sünniler ise Erbil'de Başbakan Maliki'yi düşürmeyi görüştü.
Haberin Öne Çıkanları
Talabani kilit isim
Haşimi'yi hatırlattı
Tepki gösterileri
irak'ta şiiler, sünniler ve kürtler arasında aylardır devam eden gerilimde yeni bir perde açıldı. cumhurbaşkanı celal talabani'nin yoğun bakımda tedavi gördüğü günlere rastlayan olaylar serisi, sünni maliye bakanı rafi isavi'nin evine yönelik baskının ardından korumalarının gözaltına alınmasıyla başladı. isavi'nin cuma günü şii başbakan nuri maliki'yi korumalarını yakalama kararı olmadan tutuklatmakla suçlamasının ardından, içişleri bakanlığı çıkarılan yakalama kararının fotokopisini yayımladı.
associated press haber ajansına açıklama yapan yüksek yargı konseyi sözcüsü abdulsettar bayraktar ise, "korumaların şefi 'terör' saldırıları düzenlediklerini itiraf etti" dedi.
derinleşen krizde sünnilerin ağırlıkta temsil edildiği muhalif irakiye bloku, maliki'yi cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi'nin ardından şimdi de bakan isavi'yi koalisyondan silmeye çalışmakla suçluyor.
aralık 2011'de hakkında tutuklama kararı çıkarılan irak'ın sünni cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi'nin korumaları da 'terörist faaliyetlerle' bağlantıları bulunduğuna ilişkin itiraflarda bulunmuştu.
erbil'de çözüm arayışı
öte yandan, erbil'e giden sünni meclis başkanı usame nuceyfi ve bakan isavi, kürt bölgesel yönetimi başkanı mesud barzani'yle bir araya geldi.
kürt kaynaklara göre sünniler, hükümetten çekilme ve maliki'ye karşı güvensizlik oylaması gibi seçenekleri görüştüler.
zira, erbil ve bağdat arasında da ipler gergin. maliki'nin ülkenin kuzeyini kontrol etmek için dicle askeri operasyon gücü kurması ve birlikleri 16 kasım'da kerkük'e bağlı tuz harmatu'ya göndermesi üzerine, taraflar savaşın eşiğine gelmişti.
maliki'ye 'tepki cuması'
sünni bakan isavi'ye yönelik operasyonun ardından, sünnilerin yoğunlukta yaşadığı bölgelerde cuma günü başbakan maliki protesto edildi.
başkent bağdat'ın anbar kentindeki ramadi ve felluce semtleri ile kuzeydeki selahaddin kentine bağlı tikrit ve samarra bölgelerinde düzenlenen gösterilerde, maliki'den sünni kesimi ve sünnilerin sembolü olmuş politikacıları hedef almaktan vazgeçmesi istendi.
göstericiler, okudukları ortak bildiride hükümetin çifte standarttan vazgeçmesi, tüm tutukluların serbest bırakılması, maliye bakanlığı
kilit isim talabani
abd askerlerinin aralık 2011'de çekildikleri irak'ta, o dönemden beri siyasi gerginlik hızla tırmanışa geçmiş durumda.
irak’ta kürt kökenli cumhurbaşkanı celal talabani, sünnilerle şiiler ve kürtler arasındaki dengeyi önemli ölçüde sağlıyordu.
bağdat’la erbil arasındaki petrol krizinde arabuluculuk eden talabani'nin damar tıkanıklığına bağlı felç geçirmesi ve tedavi için almanya'da bulunması krizin tırmanışında etkili olan önemli bir faktör olarak görülüyor.
derin anlaşmazlık
bağdat yönetimi ile kuzeydeki bölgesel kürt yönetimi toprak, petrol, egemenlik hakları gibi konularda anlaşamıyor. taraflar arasındaki gerilim, merkezi yönetimin dicle operasyon gücü altında kurduğu birliğin görev yerinin ülkenin kuzeyi olduğunu ilan etmesi ile artmıştı.
sadece şii araplardan oluşan ve saddam hüseyin döneminin askeri kadrolarını da içeren dicle birlikleri, 16 kasım'da kerkük'e bağlı tuz harmatu bölgesindeki güvenliği üstlenmek istemiş, kürt yönetimi de askerlerin karşısına peşmergeleri yerleştirmişti.
taraflar abd'nin araya girmesi ile uzlaşmış ancak maliki anlaşma metnini imzalamamıştı.
bm ise tarafları irak savunma bakanlığı ile kuzey irak kürt bölgesel yönetimi peşmerge bakanlığı arasında 2010 yılında varılan anlaşmaya uymaları yolunda uyarmıştı. anlaşma; tartışmalı bölgelerde sorunların azaltılmasını ve güvenliğin sağlanmasını öngörüyordu.
daha önce ise iraklı kürtlerin amerikan exxon şirketiyle anlaşma imzalaması bağdat'ın tepkisini çekmiş ve şirket, 2009 yılında merkezi hükümeti ile yapılan anlaşmanın feshi ile tehdit edilmişti. kuzey irak kürt bölgesel yönetimi, bağdat'la ödemeler konusunda yaşanan sıkıntılar sonucu petrol ihracatını durdurmuştu.
irak'ın sünni cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi hakkında aralık 2011'de çıkarılan tutuklama kararı ve haşimi'nin önce kuzey irak kürt bölgesel yönetimi'ne sığınması da, bağdat'ın tepkisini çekmişti.
kaynak: ajanslar
Yorumlar