30 nisan seçimlerinden sonra 1 temmuz'da yapılan ve toplantı yeter sayısına ulaşılamadığı için ertelenen ilk oturuma kaldığı yerden devam edildi. ancak oturum görüşmelerde herhangi bir ilerleme sağlanamadan sona erdi.

seçimlerin ardından toplanan parlamentoda yeni başbakan, cumhurbaşkanı ve meclis başkanının belirlenmesi gerekiyor.

pazar günü sünni blokların meclis başkanlığı için salim cuburi üzerinde anlaşmasının ardından oturumda en azından bu makam için oylamanın yapılması bekleniyordu. 

ancak meclisin en yaşlı üyesi sıfatıyla geçici meclis başkanlığı koltuğunda oturan mehdi el hafız, adaylar konusunda herhangi bir anlaşma sağlanamadığı için oturumu 15 temmuz salı gününe erteledi.

böylelikle meclisin pazar günkü oturumu sadece 30 dakika sürdü.

kürt bölgesinden milletvekilleri erbil'den bağdat'a yapılan uçak seferlerinde kum fırtınası sebebiyle yaşanan gecikmelerden dolayı parlamentonun oturumuna katılamadılar. 

nuceyfi aday değil, maliki vazgeçmiyor

irak’ın en önemli sünni siyasetçilerinden usame nuceyfi, meclis başkanlığına yeniden aday olmayacağını açıklamış, “değişim diyorsak, fedakarlık etmek durumundayız” demişti.

iraklı şii lider ve din adamı mukteda sadr da, pazar günü başbakan nuri maliki liderliğindeki kanun devleti koalisyonu’na başbakanlık için maliki dışında 'uygun bir aday' gösterme çağrısı yapmıştı.

kürt yönetimi lideri mesut barzani de, irak başbakanı maliki'yi “irak'ın ve iraklıların geleceğini tehdit edenler, iraklıları yeni bir diktatörlük rejimine mahkum etmeye çalışanlardır" sözleriyle eleştirmiş, maliki’nin üçüncü dönemde de koltukta oturmasını kabul etmeyeceklerini belirtmişti.

iç karışıklığın arttığı irak'ta mezhepçi politikalarla ülkeyi bölmekle suçlanan başbakan nuri maliki ise üçüncü dönem başbakanlık iddiasından asla vazgeçmeyeceğini söylemişti.

hükümet hesapları

seçimlerde maliki’nin liderliğini yaptığı kanun devleti 92 milletvekili çıkardı. maliki’nin aday olduğu bağdat’ta aldığı kişisel oy sayısı da 721 bin. bu rakam irak’ta saddam hüseyin rejimi yıkıldıktan sonra yapılan seçimlerde herhangi bir politikacının bugüne kadar aldığı oylardan, hatta maliki’nin 2010 yılında aldığı 622 bin oydan daha fazla.

irak’ta hükümet kurmak için 328 sandalyeli mecliste en az 163 ‘evet’ oyu gerekiyor. irak anayasası'na göre, seçimlere itiraz sonuçları da açıklandıktan sonra -ki bu henüz yapılmadı- meclisin toplanarak üçte iki çoğunlukla önce cumhurbaşkanını seçmesi gerekiyor. seçilen cumhurbaşkanı da en çok oy olan parti liderini hükümeti kurmakla görevlendiriyor.

irak’ta uzun süredir devam eden kaos, irak-şam islam devleti’nin (işid) 10 haziran salı günü ülkenin ikinci büyük kenti musul’u ele geçirmesi ve diğer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da şiddetlendi.

işid’in bölgeye düzenlediği saldırının ardından irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmişti.

örgüt, güçlü bir direnişle karşılaşmadan kısa süre içinde ülkenin kuzeyinde geniş bir bölgeyi ele geçirmeyi başarmıştı.

işid 10 haziran’da musul’u ele geçirdikten sonra fırat ve dicle nehirleri çevresinde de etkinliğini büyük ölçüde artırdı ve suriye ile irak arasındaki sınırı fiilen ortadan kaldırdı.

kaynak: al jazeera