merkezi new york'ta bulunan insan hakları izleme örgütü’nün (hrw) yayınladığı son insan hakları raporuna göre, irak’ta 2014 yılında şiddet olaylarının sonucunda en az 12 bin sivil hayatını kaybetti, 22 bini de yaralandı.

raporda, işid’in düzenlediği intihar bomba saldırılarının yanı sıra irak ordusu ve hükümet destekli şii milislerin düzenlediği silahlı saldırılar sonucu insan hakları ihlallerinin arttığı ve tehlikeli bir hale geldiği ifade edildi.

işid’in sivillere karşı düzenlediği saldırılarla ülkenin kaosa sürüklendiğini kaydeden raporda, işid’in binlerce sivilin ölümüne, evlerini terk etmesi ve aç kalmasına neden olduğu ifade edildi.

irak'taki insan hakları durumunun kötüleştiği yönünde uyarı yapan rapor, işid’in kadın haklarını ihlal etmeye devam ettiğinin, cinsel istismar ve köleliği arttırdığının altını çizdi.

şii milislerin rolünün büyüdüğüne dikkat çeken rapor, milislerin sünni sivillere, idam, işkence, evden çıkartma ve yargısız infazlarda bulunduğunu kaydetti.

raporda, irak ordusunun sünni sivil bölgelerinde rastgele ateş açması, hava saldırı düzenlemesi ve varil bombalarıyla saldırılar gerçekleştirmesi sonucunda ölen sivillerin 'sayısının tespit edilemediğini' ve 'yaklaşık 500 bin kişinin evlerini terk ettiği’ ifade edildi.

hrw ayrıca irak ordusunun şii milislerin sünni sivillere karşı düzenlediği ‘katliamlara’ sessiz kaldığını öne sürerken, milislerin kontrol altına alınması, söz konusu saldırılar hakkında soruşturma açılması ve bu saldırıların engellenmesi için irak yönetimine çağrı yaptı.

birleşmiş milletler (bm), irak'ta ocak ayında yaşanan çatışmalar ve şiddet olayları sebebiyle aralarında 790 sivilin bulunduğu 1375 kişinin öldüğünü duyurmuştu.

2014 en kanlı yıl oldu 

irak'ta hükümetin açıkladığı rakamlara göre, 2014 yılındaki şiddet olaylarında 15 binden fazla insan hayatını kaybetti. 2014, son yedi yılda en fazla sayıda kişinin öldüğü yıl oldu.

15 binden fazla  kişinin çatışmalar, intihar saldırıları ve diğer şiddet olayları sonucu hayatını kaybettiği ülkede ayrıca 22 binden fazla insan da yaralandı.

2014'ün ilk yarısında büyük oranda intihar saldırılarının yaşandığı irak'ta haziran ayında ise irak şam islam devleti (işid) adlı örgüt ülkenin en büyük ikinci kenti musul'u ele geçirdi ve daha sonra güneye doğru ilerleyişini sürdürerek, geniş toprakları kontrol etmeye başladı.

işid'in ilerleyişinin ardından ülkede hemen her gün çatışmalar yaşanıyor. kuzeyde peşmerge güçleri işid'e karşı savaşırken güneydeki anbar eyaleti ve samarra'nın kuzeyinde de irak ordusunun işid'le mücadelesi sürüyor.

güvenlik sorunu ekonomiyi vuruyor

abd liderliğindeki koalisyon güçleri 8 ağustos'tan bu yana havadan işid hedeflerini bombalayarak irak ordusu ve peşmergeye destek sağlıyor.

çatışmaların yaşandığı bölgelerde milyonlarca kişi evinden olurken birçok kişi de komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldı.

çatışmaların sürdüğü irak'ta 2014’ü büyük bir kaos ve istikrarsızlık içinde tamamlarken ülkedeki ekonomi de iki büyük sıkıntıyla boğuşmaya çalışıyor.

bunlardan biri musul’u ve devamında irak’ın geniş kesimlerini kontrol altına alan işid’e karşı mücadelenin büyük maliyeti, diğeri ise petrol fiyatlarında yılın ikinci yarısında gerçekleşen dramatik düşüş. elde ettiği gelirleri büyük oranda petrol ihracatına dayanan irak'ta hükümetin önceliğinin ülkede güvenliğin ve istikrarın sağlanması için işid'le mücadele olması bekleniyor.

kaynak: al jazeera