328 sandalyeli irak parlamentosunda 21 sandalyeye sahip olan ve iyad allavi’nin liderliğindeki vataniyye koalisyonu (ulusal koalisyon) bütün siyasi güçler bir araya gelip ülkeyi kurtarmak için acil bir yol haritası belirlemediği sürece meclis'in oturumlarına katılmayacağını açıkladı.

vataniyye koalisyonu, diğer siyasi partileri de meclis oturumuna katılmamaya çağırdı. koalisyon "iraklılara farklılık sunmayan ve ülkedeki gerilime son veremeyecek sahte reformların' reddedilmesini de istedi. 

koalisyon, daha önce ortaya attığı bir girişimi tekrar gündeme getirerek, irak’ın liderinin mezhepçilik ve ırkçılıktan uzak durarak irak'ı vatandaşlık temelinde yönetmesi gerektiğini belirtti.

açıklamada, öncelikle irak’ın güvenliğini ve bütünlüğünün korunması için bir yol haritasının belirlenmesi gerektiği, daha sonra cumhurbaşkanlığı, meclis başkanlığı ve başbakanlık koltuklarında oturacak kişilerin isimlerini belirlemek gerektiği yer aldı.

koalisyon, bu üç kişiyi belirlemek konusunda tüm siyasi tarafların fikirlerine açık olmakla birlikte, seçimlerde siyasi kota sisteminden uzak durmak gerektiğini ifade etti.

irak’ta seçimler 30 nisan’da yapılmıştı. ancak meclis, cumhurbaşkanını, meclis başkanı ve birinci parti olarak seçimi kazanan siyasi partinin başkanını hükümet kurması için görevlendirileceği ilk oturumunu 1 temmuz'da gerçekleştirecek.

seçimlerde en çok oyu, ülkeyi mezhepçi politikalar izleyerek bölünmenin eşiğine getirdiği için eleştirilen nuri maliki'nin yönetimindeki hukuk devleti koalisyonu almıştı. 

vatanniye koalisyonu yalnız değil 

allavi’nin lideri olduğu vataniyye koalisyonu, meclis'in seçimden sonraki ilk oturumunu boykot edeceğini açıklayan tek güç değil.

meclis dışındaki sünni grupların bazıları da meclis'in alacağı kararları tanımayacaklarını ilan etti.

sünni silahlı bir grup olan irak devrimciler genel askeri konseyi de meclis'te alınacak kararların meşru olmadığını ve kendilerini bağlamayacağını açıkladı.

al jazeera’ye konuşan irak devrimciler genel askeri konseyi üyesi ebu hüseyin, parlamentonun 'ülkedeki gerçeklerin üstünü örtmek' amacıyla alacağı kararları kabul etmediğini, uzun yıllar acı çeken iraklıların hedeflerinden vazgeçmeyeceğini söyledi.

parlamentonun kararlarını boykot edeceğini açıklayan başka bir grup da  devrimci aşiret liderleri konseyi. 

aşiret liderlerinden şeyh fayez çavuş, irak halkının parlamentodan umudu kestiğini ve artık 'devrimcilerin' sahadaki ilerleyişine gözünü çevirdiğini söylüyor.

kürtlerin ve şiiler henüz aday belirlemedi

kürt koalisyonlar cumhurbaşkanlığı için henüz bir aday belirlemedi.

kürdistan yurtseverler birliği (kyb) üyesi adnan müfti, partinin 1 temmuz'daki oturuma katılacağını söyledi. ancak müfti'ye göre, başbakan, cumhurbaşkanı ve mecli başkanı adayları henüz belli olmadığı için oturuma katılmaları 'şeklî' olacak.

şii koalisyonların altında toplandıkları ulusal ittifak ise, maliki’nin yerini alabilecek isimler bulmaya çalışıyor.

parlamentonun en büyük siyasi bloku olan ulusal ittifak, oturuma katılacağını duyurmuştu. ancak ulusal ittifak başbakanlık için destekleyeceği ismi henüz açıklamadı.

ittifakın içinden kaynaklar, başbakanlık için üç ismin masada olduğu sinyalini vermişti. başbakan adayları, adil abdulmehdi, ahmet çelebi ve ibrahim caferi.

saddam hüseyin’in rejimi devrildikten sonra yeni siyasi sistemde, başbakanın şii, cumhurbaşkanının kürt,  meclis başkanının ise sünni olmasında anlaşmaya varılmıştı.

1 temmuz'da ilk oturum

yeni meclisi belirleyen 30 nisan’daki genel seçimlerin üzerinden neredeyse iki ay geçmesine rağmen irak parlamentosu siyasal aktörler uzlaşamadığı için ilk oturumunu henüz yapamadı. 

irak cumhurbaşkanı yardımcısı hudeyr huzai, irak cumhurbaşkanlığı'nın yayınladığı kararnameyle irak parlamentosu'nun ilk oturumunu 1 temmuz'da yapacağını açıklamıştı.

birleşmiş milletler'in bağdat temsilciliği de seçilen bütün milletvekillerini parlamentonun ilk oturumuna katılmaya çağırdı. bm irak'taki siyasi krizde milletvekillerien siyasi çıkarlardan çok irak'ın çıkarlarını göz önünde bulundurmalarını istedi. 

irak anayasası'na göre, yeni meclis ilk oturumunu yaptıktan sonraki 45 gün içinde yeni parlamento başkanını, cumhurbaşkanını ve onun yardımcılarını seçmek zorunda. yeni seçilen cumhurbaşkanı da 15 gün içinde başbakanı atıyor. başbakan ise 45 gün içinde hükümeti kurmak zorunda.

irak'ta saddam hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra oluşmaya başlayan siyasi geleneğe göre, partiler, bütün bu isimleri tek tek değil, bir paket halinde belirliyor. 

ilk oturumdan önce başbakan ve cumhurbaşkanının belirlenmesi çağrısı yapan irak şiileri için en büyük dini otorite ayetullah ali sistani, 20 haziran’da “hükümet etkin olmalı ve geçmişteki hatalardan kaçınmalı” diyerek maliki’yi eleştirmişti.

30 nisan’daki seçimleri geçerli oyların çoğunluğunu alan başbakan nuri maliki ‘mezhepçi ve ayrıştırıcı’ politikalarla irak’ı krize sürüklemekle suçlanıyor.

kaynak : al jazeera