türkiye'nin doğalgaz ihtiyacını karşıladığı önemli ülkelerden birisi olan iran, ankara’nın gaz fiyatında indirim yapılması talebini reddetti. iran petrol bakanı rüstem kasemi, türkiye'ye verdikleri doğalgazın fiyatını azaltmayacaklarını söyledi.

satılan doğal gazda indirime gidilmesinde yasal sınırlamalar olduğunu belirten kasemi, iran'ın uluslararası tahkim'de elindeki delilleri ortaya koyacağını, tarafların görüş alışverişinde bulunacağını ifade etti. kasemi, ''iran, türkiye'ye ihraç ettiği doğal gazda yasal izin olmadan indirim yapamaz'' dedi.

türkiye enerji bakanı taner yıldız ise daha önce iran'dan alınan doğalgazın fiyatının piyasanın üzerinde olduğunu, iran'dan indirim istediklerini ve kabul edilmeyince de tahkim'e gittiklerini söylemişti.

iran'dan türkiye'ye günde ortalama 30 milyon metre küp doğal gaz ihracatı yapılabiliyor. iran gaz tesisleri yılda 10 milyar metreküp doğal gazı türkiye'ye gönderme kapasitesine sahip.  bu miktarın, mevcut boru hatları vasıtasıyla günde 40 milyon metreküp karşılığı olarak yılda 15 milyar metreküp tavanına çıkarılması da mümkün.

'bazı ab üyelerine satış yapmayacağız'

öte yandan kasemi, bazı avrupa ülkelerine petrol ihracını keseceklerini açıkladı. kasemi, avrupa birliği’nin (ab) tahran’a petrol ambargosu uygulama kararı almasının ardından, petrol kesintisinin bazı ülkelere uygulanacağını, diğerleri için de ilerleyen dönemde karar verileceğini söyledi.

kasemi ilk etapta yaptırımın uygulanacak ülkeleri ise açıklamadı.

iranlı bakan ab ülkelerine çağrıda da bulunurak, ambargo karararının gözden geçirilmesini istedi. kasemi,  “ab maalesef amerika’nın baskısı altında kalıyor. umarım bu durumu tekrar değerlendirirler” ifadesini kullandı.

amerika birleşik devletleri (abd) başkanı barack obama, ülkedeki kurumların iran merkez bankası ile ilişkisinin kesilmesi kararını 2011’in son günlerinde açıklamıştı. ab dışişleri bakanları ise  daha önce üye ülkelerin daimi temsilcilerinin prensipte aldığı karara uyarak, iran'a petrol ambargosuna onay vermişlerdi.

batılı ülkeler, iran'ın, yeni yaptırımlar sonucu nükleer programını durdurmasını veya nükleer araştırmaları azaltmasını umuyor. 

1 temmuz'e dek süre

ab'nin son yaptırımlarına göre, birlik üyesi ülkelerin, iran'dan ham petrol ve petrol ürünlerinin ithalatı veya sevkiyatı için yeni sözleşmeler imzalanması yasaklanmıştı. yürürlükteki sözleşmeler uyarınca ise 1 temmuz'a kadar petrol ithaline izin verilecek.

yaptırım kapsamına petrokimya ürünleri de alınmıştı. bu çerçevede, ab üyesi ülkelerin petrokimya şirketleri, iran'da yatırım yapamayacak ve ortaklıklar kuramayacak. ab, bu ülkeye enerji sektöründe kullanılmak üzere ekipman ve teknoloji transferini de durdurma kararı almıştı.

ek olarak, iran merkez bankası'nın ab üyesi ülkelerinde bulunan aktifleri, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurulacak. yaptırımlarla ayrıca, iranlı kamu kuruluşlarına blok bünyesinde elmas, altın ve benzeri kıymetli madenlerin ticaretini yapma yasağı getiriliyor.

kaynak: ajanslar