avrupa birliği (ab) maliye bakanları brüksel'deki toplantılarında iran’a petrol ambargosu kararı almadı. ingiltere’nin bu konuda girişimleri olduğunu bilinirken, bu tasarıya en çok ispanya, italya ve yunanistan'ın karşı çıktığı sanılıyor. ekonomik krizdeki bu ülkeler için iran'dan aldıkları petrol hayati önemde.

dünya petrolünün yüzde 10’undan fazlasına sahip olan, petrol rezervlerinin 151 milyar varil olduğu tahmin edilen iran’ın yıllık petrol üretimi 4 milyar varil civarında. iran, dünyada en fazla petrol ihraç eden ülkeler arasında beşinci sırada, opec’te ise ikinci sırada bulunuyor.

tahran özellikle çin ve hindistan'a büyük miktarda petrol satıyor. ancak iran'dan petrol alınmaması kararına uyması halinde, bundan en fazla etkilenecek ülke türkiye olacak.

amerika birleşik devletleri (abd) iran'dan petrol ithalini yasaklamıştı. iran'ın enerji sektörüne yönelik yeni yaptırımlara yönelen avrupa birliği ülkeleri de gelecekte tahran'a petrol ambargosu uygulayabilir. hedef iran'a, nükleer faaliyetlerini sona erdirmesi yolunda baskı yapmak.

ingiltere'den baskı

ingiltere iran'a yönelik bir petrol ambargosuna destek vereceğini açıklamıştı. fransa ve almanya da ingiltere ile birlikte hareket edebilir. ancak özellikle italya, ispanya ve yunanistan iran'dan önemli oranda petrol satın alıyor. ekonomik sorunları süren bu ülkeler, henüz petrol ambargosuna destek açıklamadı.

batılı ülkelerin eneji kurumu uluslararası enerji ajansı'na (uea) göre iran 2011'in ikinci yarısında uea ve ab üyesi avrupa ülkelerine günde 876 bin varil petrol satmıştı. bu da bölgenin tüm petrol ithalatında, yüzde 5'lik bir dilimi oluşturuyor. ancak elbette ab üyesi olmayan türkiye ile uae üyesi olmayan slovenya ve kıbrıs cumhuriyeti gibi ülkeler bu kategoride değil. uzmanlar, avrupa'nın iran'a yönelik olası bir petrol ambargosunun etkili olması için türkiye'nin desteğinin gerektiğini söylüyor

2011'in ikinci yarısında iran'dan en fazla petrol ithal eden uae üyesi beş ülke ise şöyle:

ülke           iran'dan alınan petrol (günde/varil)   ülkedeki payı (yüzde)

1. japonya              251 bin                                         5.9

2. italya                  249 bin                                       13.3

3. güney kore        239 bin                                          7.4

4. türkiye               217 bin                                        30.6

5. ispanya              149 bin                                          9.6

kaynak: ajanslar