avrupa birliği’nin (ab), nükleer programı nedeniyle iran’dan ham petrol ithalatının yasaklanması yönünde uzlaşmasına rağmen bazı avrupa şirketleri tahran ile yaptığı petrol anlaşmalarının süresini uzattı. italyan, ispanyol ve yunan firmaları iran’la 2012 yılında da iş yapmaya devam edecek.

italya’dan saras, erg ve iplom, yunanistan’dan hellenicas ve ispanya’dan repsol şirketleri, iran’la yapılan anlaşmaların sürelerini uzattı ve halihazırdaki anlaşmaları bozmama kararı aldı.

bir italyan şirketinde çalışan yetkili, reuters ajansına yaptığı açıklamada, normal ticari faaliyetlerin süreceğini ancak suudi arabistan gibi farklı alternatifler üzerinde de çalışıldığını ifade etti.

avrupa’nın en kırılgan ekonomilerine sahip olan üç akdeniz ülkesi de, iran petrolünün gözden çıkarılması sürecinin yavaş ilerlemesini istiyor. zira bu ülkeler petrol politikalarındaki ani değişikliğin kendileri için zararlı olacağını düşünüyor.

altı ay süre

bu arada avrupa birliği, iran’la olan sözleşmelerini askıya almaları için şirketlere altı ay süre verilmesini öngüren bir anlaşma için uzlaşmaya varmak üzere. taslak plana göre, iranlı şirketlerin avrupalı firmalara borçlarını nakit para yerine ham petrolle ödemesine de izin verilecek.

ab diplomatları, birliğe üye bazı ülkelerin borç içindeki ekonomilerini korumak adına ambargonun geciktirilmesi için çaba göstermesi nedeniyle, ab'nin iran'dan ham petrol ithaline ambargo koymasının birkaç ayı alabileceğine işaret etmişti.

birlik üyesi ülkelerin mevcut bir ila 12 aylık petrol sözleşmeleriyle ilgili ''mühlet'' belirlenmesi önerisinde bulunduğunu belirten diplomatlar, petrol ihtiyacını dörtte birini iran'dan karşılayan yunanistan'ın, ambargonun uzun süre geciktirilmesi için çabaladığını ifade etmişti.

petrolünün önemli kısmını iran'dan karşılayan bazı ab ülkeleri, euro bölgesi'nin borç kriziyle uğraştığı bir süreçte ambargonun yol açacağı ekonomik maliyetler konusunda endişelerini gündeme getiriyor.

opec'te ikinci

ağır borç yükü altındaki ülkelerden yunanistan, petrolünün dörtte birini iran'dan satın alırken, italya petrol ithalatının yüzde 13'ünü ve ispanya yüzde 10'unu iran'dan karşılıyor.

petrol ihraç eden ülkeler örgütü (opec) üyesi iran, günlük 3,5 milyon varil petrol üretimiyle örgütün ikinci en büyük üreticisi konumunda bulunuyor.

iran, günde 2,6 milyon varil ham petrol ihraç ediyor. ab ülkeleri, iran'dan günlük 450 bin varil ham petrol satın alıyor. bu da ab'yi, çin'den sonra iran'ın ikinci büyük pazarı yapıyor.

kaynak: ajanslar