suriye'de mart 2013'te üç gün süren çatışmalar sonrasında muhaliflerin kontrolüne giren rakka’da şu an egemen olan güç irak şam islam devleti (işid).

2014’ün ilk günlerinden itibaren halep ve idlip gibi önemli bölgelerden çekilen işid, güçlerini al bab'a, sonra ise rakka'ya taşıdı. rakka birkaç günlük çatışmanın ardından bu grubun kontrolüne girdi.

rakka ve haseke gibi şehirlerde işid ile çatıştıklaırnı anlatan muhalif komutan ebu zeynep, ‘işid gelene kadar esed’e bağlı askerler ve pyd’lilerle çatışıyorduk. ancak şimdi bu listeye maalesef işid de eklendi ve suriyeli muhalif gruplar onlarla da savaşmak zorunda bırakıldı. esed’e boyun eğmeyen halkımız işid zulmüne de teslim olmayacak,’ dedi.

işid haseke'deki petrol kuyularını istiyor

muhalifler yaklaşık bir yıldır haseke şehrinin etrafına konuşlanmış durumda. şehrin güneyindeki bazı bölgeler işid kontrolündeyken, pkk'nın suriye kolu olan pyd'nin kontrolündeki kuzey bölgeleri ise esed rejiminin ikmal hattını oluşturuyor. 

deyr ez zor’la birlikte suriye’nin en fazla petrol kuyularına sahip bölgesi olan haseke aynı zamanda önemli oranda kürt nüfus barındıran bir kent.

ebu zeyneb son altı aydır deyr ez zor ve haseke’de petrol kuyuları ve işleme tesislerinin işid tarafından kontrol edildiğini, bunun da büyük sorunlara yol açtığını ifade ediyor.

muhalif komutan, “muhalifler direnişin başladığı ilk dönemden itibaren sürekli ilerleme kaydederek petrol sahasını büyük oranda kontrol altına aldı. bu durum lehimize bir gelişmeydi. zira esed’in mali açıdan zayıflamasına paralel olarak biz de güçleniyorduk. petrolden gelen gelir eşit ve adil bir biçimde buradaki mücahitlere dağıtılıyordu. tabii ki işid bölgeye gelene kadar,” ifadelerini kullanıyor.

ebu zeyneb’e göre işid geldikten sonra tüm gelirin tamamen kendisine ait olduğunu iddia etti. bunun üzerine rahatsızlıklar arttı. hem deyr ez zor hem de rakka ve haseke civarında çatışmalar başladı. nusra cephesi ve ahrar şam deyr ez zor ve haseke’nin bazı bölgelerinden işid’i tamamen uzaklaştırdı. bölgede şiddetli çatışmalar yaşandı ve işid’in buralarda büyük kayıpları oldu.

enerji hatları ve işid faktörü

‘son iki aydır suriye’de neredeyse esed’i unuttuk ve her yerde işid ile savaşır olduk,’ diyen ebu zeyneb, "onlar yokken burada direniş vardı. ilk geldikleri günden bu yana sürekli farklı gruplarla çatışıyorlar. direnişe çok büyük zarar verdiler, vermeye de devam ediyorlar. suriye’de bulunan bütün gruplara savaş ilan ettiler. ancak esed’le hiçbir cephede savaşmıyorlar. bu durum aslında her şeyi yeterince açıklıyor,” diyor. 

DOSYA: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

ebu zeyneb’e göre, işid, halep ve idlip gibi yerlerde yaşadığı bozgunun ardından türkmenlerin yoğun yaşadığı azez, çobanbey, cerablus, el bab gibi türkiye sınırına yakın bölgede tutunmaya çalıştı. ancak onların amacı öncelikle petrol bölgesini yeniden kontrol alanına dahil etmek olacak.

muhalif komutan “önümüzdeki günlerde yeniden deyr ez zor ve haseke bölgesinde ciddi çatışmaların çıkacağını söyleyebilirim. hem esed’e karşı direncimizi kırıyorlar hem de özgürlük savaşımızı kirletme gayretindeler” ifadelerini kullanıyor. 

irak merkezli irak şam islam devleti örgütünün petrol sahasında kurmak istediği hakimiyet kadar irak-suriye bağlantısına da verdiği önem ortada.

ebu zeyneb bu bağlantıyla ilgili de şu ifadeleri kullanıyor:

“deyr ez zor ile musul arası 80 kilometrelik bir mesafe. işid, irak merkezli bir örgüt ve irak-suriye bağlantısı açısından da deyr ez zor çok önemliydi. şayet burada başarılı olsalar musul’dan azez’ e kadar uzun bir koridor ellerinde olacaktı. hem türkiye sınırına hakim olmak hem de örgütün merkeziyle bağlantısını sağlaması bizim açımızdan önemli sıkıntılar doğuracaktır. suriye coğrafyasına yönelik bir şii üçgeni projesinin varlığını biliyoruz. bu sebeple de şii gruplar şu an savaşın aktif tarafları arasında ve esed’in yanında savaşıyorlar. irak şam islam devleti'nin de buna paralel bir gayesinin bulunduğu çok açık”

ebu zeyneb’e göre felluce’den başlayarak deyr ez zor, haseke ve türkiye sınırı boyunca uzanan alan bu grubun hakimiyet kurmak istediği üçgeni temsil ediyor. bu üçgen içerisinde suriyenin en zengin petrol yataklarının yanında ziraat ve hayvancılık açısından da suriye'nin en zengin arazilerini barındırıyor. bu durumda da zaten suriye ekonomisine yön veren tüm kaynaklar kendi ellerine geçmiş olacak.

kaynak: al jazeera