israil’in güvenlik kabinesi, salı günü yaptığı toplantıda, kudüs çevresi ile batı şeria'daki yahudi yerleşim birimlerinde yürütülen inşaatların hızlandırılması kararı aldı.

‘sekizler’ adıyla anılan kabine, israil'in filistin yönetimi adına topladığı gümrük, vergi ve benzeri fonlardan oluşan aylık para transferini de, bu konuda nihai karar alınana dek geçici olarak durduracağını açıkladı.

söz konusu kararlar, birleşmiş milletler (bm) eğitim, bilim ve kültür örgütü’nün (unesco) filistin'i tam üye olarak kabul etmesinden bir gün sonra geldi.

kabine toplantısında, israil başbakanı binyamin netanyahu’nun, kudüs'ün hemen yanı başındaki maale adumim yerleşimi ve guş etzion'da iki bin birimlik konut yapımının hızlandırılması talimatını verdiği belirtildi. başbakanlık’tan yapılan açıklamada ise, ‘sözü edilen yerlerin, gelecekteki herhangi bir barış anlaşmasında israil'in denetimine bırakılacak bölgeler’ olduğu belirtildi.

netanyahu hükümeti, özellikle doğu kudüs başta olmak üzere batı şeria’nın tümünde gerçekleştirdiği konut inşaatları nedeniyle, uluslararası çapta eleştirilerle karşı karşıya kalıyor.

tedariki dondurulan fonlar ise, filistin yönetimi maliyesi için önemli bir kaynak oluşturuyor.

filistin yönetimi lideri mahmud abbas, 23 eylül tarihinde bağımsız bir devlet olarak bm’ye üye olabilmek için resmi başvuru yapmıştı. konu, henüz konu hakkında bağlayıcı karar alıcı olan bm güvenlik konseyi’nde görüşülmüş değil.

unesco yürütme kurulu, geçen ay yapılan toplantıda, filistin'in tam üyeliğinin genel konferansa tavsiye edilmesi kararını vermişti. pazartesi günü yapılan genel konferans toplantısından da aynı yönde karar çıkmıştı.

yeni başvurular yolda

filistin kurtuluş örgütü’nün cenevre büyükelçisi ibrahim kuraişi, filistin’in dünya sağlık örgütü (dsö) ve uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) da dahil olmak üzere, ondan fazla bm kurumuna tam üyelik başvurusu yapacağını söylemişti. henüz bu yönde herhangi bir girişimde bulunmadıklarını belirten kuraişi, “(başvurular) için çalışıyor ve hazırlanıyoruz. sanırım, bm güvenlik konseyi (bm tam üyeliğine ilişkin) oylamayı gerçekleştirene kadar bekleyeceğiz” ifadesini kullanmıştı.

amerika birleşik devletleri’nde (abd) 1990 yılında kabul edilmiş olan bir yasa, 'filistin kurtuluş örgütü'nü diğer üye devletlerle aynı konumda gören’ bm kurumları veya diğer kurumlara mali yardım yapılmasını yasaklıyor. 1994 tarihli daha genel bir başka abd yasası da, ‘uluslararası olarak tanınmış devlet olma özellikleri taşımayan organizasyonlara tam üyelik veren kurumlara’ fon verilmesini yasaklıyor. abd başkanı'nın 'ulusal güvenlik' gerekçesiyle bu yasaları uygulamama yetkisi bulunuyor.

washington, unesco'ya yılda  80 milyon dolar, dtö’ye ise 220 milyon dolar mali yardım sağlıyor. bu da ilk kurumun bütçesinin yaklaşık yüzde 22'sine, ikincisinin de devletlerden edindiği mali katkının yüzde 23’üne tekabül ediyor. 

hamas’ın kurucusu tutuklandı

diğer taraftan israil askerleri, gazze’nin yönetimini elinde tutan hamas'ın kurucularından şeyh hasan yusuf'u, batı şeria’da düzenlediği operasyon çerçevesinde oğlu ve başka yedi kişi ile birlikte tutukladı.

israil ordu sözcüsü, kanal 2 televizyonuna, tutuklamanın gerekçesini ‘hamas üyesi olmak’ olarak açıkladı.

hamas sözcülerinden sami ebu zühri, şeyf yusuf'un gözaltına alınmasını kınayarak, bunun israil'in gerilimi tırmandırma politikasının bir parçası olduğunu ifade etti.

hamas bünyesindeki ılımlı liderlerden biri olarak bilinen şeyf yusuf, geçen ağustos ayı başında israil cezaevlerindeki aşırı yoğunluk gerekçe gösterilerek salıverilen 770 filistinli arasındaydı.

hamas ile israil arasındaki esir takas anlaşması sonrasında bölgede yaşanan sakin ortam geçtiğimiz hafta sonu bozulmuştu. israil’in hava saldırıları sonucunda 12 filistinli, silahlı islami cihad grubunun attığı roket ve havan topları sonucu sei bir israilli hayatını kaybetmişti. ölen filistinlilerin bir bölümünün islami cihad üyesi olduğu açıklanmıştı.

gazze’deki gruplar ile israil, esir takas anlaşmasının hayata geçirildiği 18 ekim tarihinden beri birbirlerine herhangi bir saldırı düzenlememişti. anlaşma çerçevesinde, 2006 yılında hamas tarafından gazze şeridi'ne yakalanan israilli onbaşı gilad şalid ve 1027 filistinli mahkumun serbest bırakılması için fikir birliğine varılmıştı. filistinli mahkumların 477’si derhal bırakılırken, kalanların aşamalı olarak özgürlüklerine kavuşması kararlaştırılmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar