Hrant Dink cinayeti
'Kamu görevlileri yargılansın'
DDK'nın bazı bölümleri gizlenen Dink raporunda, zincirleme eylemlerle suikaste göz yuman kamu çalışanlarının ana cinayet soruşturmasına dahil edilmesi istendi.
Konular:
Türkiye
Haberin Öne Çıkanları
Gizlenen bölümler var
'TCK'dan soruşturulmalı'
İhmaller açık
türkiye cumhurbaşkanı abdullah gül'ün isteğiyle beş kişilik devlet denetleme kurulu (ddk) ekibinin hazırladığı 649 sayfalık hrant dink raporu açıklandı. genel yayın yönetmenliğini yaptığı agos gazetesi önünde, 19 ocak 2007 tarihinde suikaste uğrayan türkiyeli ermeni gazeteci hrant dink'i öldürenlerin yargılanmasını inceleyen raporun bazı bölümleri 'gizlilik' nedeniyle açıklanmadı.
yaklaşık bir yılda ayda hazırlanan raporun sonuç bölümünde, dink'e koruma verilmemesi ve istihbarata rağmen cinayetin engellenmesi için hiçbir adım atılmaması gibi fiillerin açık olduğu vurgulandı.
rapor, ulaştığı sonucu, her kademedeki kamu görevlilerinin zincirleme eylemlerle suikasti önlemediği, başlatılan soruşturmalarda izlenen hatalı yöntemler ve mevzuat düzenlemeleri nedeniyle etkin bir sonuç alınamadığı şeklinde özetledi. rapora göre, devlet görevlileriyle ilgili 4483 sayılı kanun çerçevesinde yeniden yargılanabilir.
hrant dink'in ötekileştirilerek hedef haline getirildiği tespitini yapan rapor, kamu görevlilerinin doğrudan adli yargı tarafından ana cinayet davası kapsamında soruşturulmasının ve yargılanmasının zorunlu olduğunu belirtti.
suikastle ilgili gündeme gelen 18 ihmal iddiasının tek tek sıralandığı raporda, dink'in korunmasında yapısal bazı sorunların varlığına değinildi. danıştay saldırısı, diğer aydın cinayetleri, sivas ve maraş olaylarının örnek gösterildiği raporda, istihbarat zaafiyetine dikkat çekildi.
avrupa insan hakları mahkemesi'nin (aihm) türkiye'yi mahkum ettiği karara atıfta bulunulan raporda, kamu görevlilerinin soruşturulmaması ilk eksiklik olarak gösterildi. raporun sonuç bölümünde bu ifadeden sonraki beş madde gizlilik gerekçesiyle paylaşılmadı.
suikastte ihmali bulunan kamu görevlilerinin yargı önüne çıkarılmamasını yöntem yanlışlığına bağlayan ddk raporu, idari kamu yöneticisi, polis ve askerlerin yargılanmasında soruşturmanın doğrudan yargı kurumları tarafından yürütülmesi gerektiğinin altını çizdi:
"kamu görevlisi olmayanların tarafından işlenen fiiller ve suçlar ile birlikte kamu görevlilerinin de söz konusu suçlarla bağlantılı veya illiyet bağı olan fiillerinin görülmesi halinde, öncelikle, kamu görevlileri hakkındaki soruşturmanın genel hükümlere göre adli yargı organlarınca yapılması gerekmektedir. işlenen ana suç ile kamu görevlilerinin ihmal fiilleri arasında basit bir illiyet bağının bile bulunması, bu kapsamda öncelikle asıl değerlendirmenin adli yargı yerlerince yapılmasını gerektirmektedir."
'memurlar tck'dan soruşturulmalı'
rapora göre, kamu görevlileri öncelikle türk ceza kanunu'nun (tck) 37, 38, 39 ve 83. maddeleri uyarınca soruşturulmalıydı ve delillerin savcılık tarafından serbestçe toplanmalıydı. bunlar yapılmadığı için mahkemenin delillere ulaşması sınırlandırıldı.
raporda, "nitekim, hrant dink davasında bahsedilen türdeki hatanın yapılması nedeniyle işaret edilen tehlikelerin tamamı gerçekleşmiştir. bir yandan kamu vicdanını tatmin etmeyen bir dava sonucu ortaya çıkmış, diğer yandan da kamunun tüm kurumlarıyla birlikte güvenirliliği sorgulanır hale gelmiş ve kamu, çeşitli şekillerde nitelendirilmeye muhatap olmuştur" denildi.
ddk raporuna göre, trabzon ve istanbul emniyeti'ndeki ihmallerin, kamu yönetiminin normal işleyişi içerisindeki idari süreçlerle açıklığa kavuşturulması zor. idari soruşturmayla sınırlı bilgilerin tespit edilebildiğini aktaran rapor, gerçeğin adli yargı organlarınca yürütülecek soruşturmalarla ortaya çıkacağını dile getirdi.
raporu yazan ekip, sonuç bölümünde "devlet denetleme kurulu'nun tanık dinleme veya bunları getirtme, iletişim bilgilerini alma ve bunları inceleme ya da ceza soruşturmalarında delil tespitine yönelik getirilen diğer araçların hiç birisine sahip değildir" cümlesine yer verdi.
ddk raporu, başbakanlık ve istanbul cumhuriyet başsavcılığı'na da gönderilecek.
mahkemenin kararı tepki çekmişti
beş yıl önce işlenen hrant dink cinayetinin davasında, tetiği çeken ogün samast 22 yıl, cinayete azmettiren yasin hayal ise müebbet hapse mahkum oldu. ana davada yasin hayal dışındaki bütün sanıklara tahliye kararı verilirken, aralarında polis ve jandarma muhbiri erhan tuncel'in de bulunduğu isimler serbest bırakıldı ve mahkeme suikastte 'örgüt' bulamadı. kararın ilan edilmesinin ardından kameraların karşısına geçen dink ailesinin avukatları, "bizimle dalga geçiyorlar" açıklamasını yaptı.
mahkemenin 17 ocak tarihinde verdiği kararın ardından savcı hikmet usta, 'delillerin kendilerine ulaşmadığını ve vicdanen tatmin olmadığını' söyleyen hakimi eleştirdi ve kararı yargıtay'a taşıyarak temyiz başvurusu yaptı. hakimler ve savcılar yüksek kurulu da (hsyk), davada erhan tuncel'i beraat ettirip 'örgüt yok' kararı veren mahkeme heyeti ve savcıyla ilgili müfettiş görevlendirdi.
dink öldürülüşünün beşinci yılı olan 19 ocak günü, taksim meydanı'ndan agos gazetesi önüne kadar yürüyen binlerce kişi mahkeme kararını ve kamu görevlilerinin yargılanmamasını protesto etti.
dink davasında verilen karar hükümet ve muhalefet partilerinin de tepkisini çekmiş, temyiz sürecini hatırlatan başbakan recep tayyip erdoğan, "ankara'nın dehlizlerinde kaybolmayacak" demişti. başbakan yardımcısı bülent arınç ise mahkeme heyetinin kendi aralarındaki tartışmayla ilgili "hakimler verdikleri kararlarla konuşurlar" ifadesini kullanmıştı.
türkiyeli ermeni gazeteci hrant dink'i öldüren ogün samast 22 yıl hapis cezası alırken, 17 ocak tarihindeki karar duruşmasında yasin hayal cinayeti azmettirmekten müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. savcı hikmet usta, verilen kararı temyiz etmek için yargıtay'a başvurmuştu.
dink ailesinin avukatları ise, kararı avrupa insan hakları mahkemesi'ne (aihm) götürmeye hazırlanıyor.
terfi edenlerin listesi
davada soruşturulaman kamu görevlileri terfi etti. dönemin istanbul valisi muammer güler iktidardaki ak parti'den milletvekili seçildi, dönemin istanbul emniyet müdürü celalettin cerrah osmaniye valiliğine atandı. dönemin istihbarat daire başkanı ramazan akyürek emniyet genel müdürlüğü teftiş kurulu başkanı olurken, dönemin trabzon emniyet müdürü reşat altay ise polis müfettişi koltuğunda oturuyor.
19 ocak 2007 tarihinde istanbul emniyet müdürlüğü istihbarat şube müdürü koltuğunda oturan ve trabzon'dan gelen istihbaratı değerlendirmemekle suçlanan ahmet ilhan güler de terfi edenler arasında. güler, halen birinci sınıf emniyet müdürü konumunda araştırma ve planlama kurulu uzmanı olarak görev yapıyor.
soruşturma listesinde 2004 yılında hrant dink’i istanbul valiliğine çağıran vali yardımcısı ergun güngör de ve milli istihbarat teşkilatı (mit) görevlileri özer yılmaz ile handan selçuk da vardı. mit görevlileri, ankara cumhuriyet başsavcılığı'nın verdiği zamanaşımı kararıyla soruşturmadan kurtuldu. erol güngör ise yalova'da vali yardımcılığı görevini sürdürüyor. hrant dink, ölmeden evvel kaleme aldığı son iki makalesinde valilikteki bu ziyaret sırasında sabiha gökçen haberi nedeniyle iki mit mensubu tarafından tehdit edildiğini yazmıştı.
tetiği çeken ogün samast'ı samsun emniyeti'nin çay ocağında çay ikram ederek sorgulayan polis ve jandarmalar, "vatan toprağı kutsaldır, kaderine terk edilemez" yazılı türk bayraklı takvim önünde fotoğraflar çektirdi. görüntülerin ortaya çıkmasıyla patlayan skandalda, mahkeme polisler metin balta ve ibrahim fırat hakkında beraat kararı verdi.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar