Irak Şam İslam Devleti

• 2004 yılında tevhid ve cihad adıyla irak’ta kuruldu.
• kurucusu ebu musab zerkavi 
• mezopotamya el kaidesi olarak adını değiştirdi.
• zarkavi 2006’da abd tarafından öldürüldü
• el kaide’ye yakın ebu ömer el bağdadi ve ebu hamza el muhacirin irak islam devleti adı altında yeni bir oluşum kurdu.
• her ikisi de 2010 yılında abd tarafından öldürüldü.
• yerlerine ebu bekir el bağdadi geçti
• suriye’de ismini irak-şam islam devleti olarak değiştirdi.

erbil’de nbc kanalına bir mülakat veren kerry, 2010 seçimleri sonrasında yaşanan siyasi krize gönderme yaparak, “bu kez dokuz ay bekleyemeyiz. bunu iraklı liderlere de açık bir şekilde söyledik, hükümetin kurulması için dokuz ay vaktimiz yok. zannediyorum iraklı liderler işid tehlikesinin hızlı hareket etmeleri için mantıklı bir gerekçe olduğunun farkındadır” ifadelerini kullandı.

iraklı liderlerin yeni hükümeti kurma çalışmaları için önümüzdeki hafta bir araya geleceğini belirten kerry “önümüzdeki hafta çok kritik, 1 temmuz’da bu işin bitmiş olacağını umut ediyoruz” şeklinde konuştu.

kerry ayrıca abd'nin irak'a asker göndermesinin söz konusu olmayacağını ve ülkenin geleceğine iraklı liderlerin ve halkın karar vereceğini de yineledi.

irak'ta 2010 genel seçimlerinin ardından dokuz ay boyunca hükümet kurulamamış, sonunda seçimi ikinci sırada tamamlayan kanun devleti koalisyonu'nun lideri nuri maliki hükümeti kurma görevini alarak başbakanlık koltuğuna oturmuştu.

'birleşik bir irak daha güçlüdür'

kerry, irak bölgesel yönetimi başkanı mesut barzani’nin “kendi kaderimizi tayin etme zamanı geldi” sözleriyle ilgili ise, “birleşik bir irak daha güçlü bir irak’tır. bizim politikamız irak’ın toprak bütünlüğüne bir bütün olarak saygı duymaktır. sayın barzani bu durumu özellikle şu anda çok iyi anlıyor. kendisi hükümeti kurma çalışmalarında rol alacak” ifadelerini kullandı.

erbil’de liderlerle yaptığı görüşmelerin olumlu geçtiğini söyleyen kerry, kürt yönetiminin hükümetin kurulması sürecine katılımının çok önemli olduğunu vurguladı.

kerry, erbil’de mesut barzani, kürt yönetimi başbakanı neçirvan barzani, ve goran hareketi başbakanı noşirvan mustafa ile görüştü.

abd dışişleri bakanı pazartesi günü de irak başbakanı nuri maliki ve muhalefet liderleriyle bir araya gelerek ülkedeki son durumu masaya yatırmış ve yeni hükümetin kurulması için çalışmaların hızlıca yürütülmesi çağrısı yapmıştı.

ülkede 30 nisan’da yapılan genel seçimlerden maliki’nin lideri olduğu ‘kanun devleti koalisyonu’ birinci parti olarak çıkmıştı.

irak uçurumun eşiğinde

ancak ülkede uzun süredir devam eden kaos, işid’in 10 haziran salı günü ülkenin ikinci büyük kenti musul’u ele geçirmesi ve diğer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da şiddetlendi.
işid’in bölgeye düzenlediği saldırının ardından irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmişti.

örgüt, suriye’deki tüm operasyonlarını durdurarak irak’a yüklenmeye başlarken, irak ordusu bünyesine kattığı gönüllülerin de desteği ile kaybettiği bölgeleri geri almaya çalışıyor.

işid hedefinin bağdat’a ilerlemek olduğunu açıklamıştı.

irak’ta bir süredir şiiler gönüllü milisler oluşturuyor. ülkenin en büyük şii otoriteleri ayetullah ali sistani, ammar el hekim ve mukteda sadr, şiileri silah başına çağıran fetvalar yayınlıyor. irak televizyonu gönüllü sayısının 3 milyona ulaştığını iddia etti.

irak-şam islam devleti (işid), irak ve suriye’de faaliyet gösteren silahlı bir örgüt. selefi ideolojiye sahip işid; irak, suriye, filistin ve ürdün topraklarını içine alan bölgede şeriata dayalı bir devlet kurmak istiyor. 2004’te irak’ta kurulan ve şu anda liderliğini ebubekir el bağdadi’nin yaptığı işid, suriye ve irak’taki en güçlü silahlı gruplar arasında yer alıyor.

işid, suriye’de mumbuc, petrol bölgesi rakka ve irak sınırına yakın deyr ez-zor kentlerini elinde tutuyor. irak’ta ise anbar eyaletindeki felluce ve ramadi’de etkili olan örgüt son olarak ülkenin en büyük ikinci kenti musul ve tikrit'in yanı sıra anbar eyaletindeki bazı kasabalar ve suriye sınırındaki önemli bölgelerde kontrolü ele aldı.

kaynak: al jazeera ve nbc