kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti (kktc) cumhurbaşkanı derviş eroğlu, kıbrıs müzakere süreci kapsamında güney kıbrıs rum yönetimi (gkry) lideri nikos anastasiadis ile gerçekleştirdikleri görüşmede sonuç alıcı müzakerelere geçme kararı aldıklarını açıkladı.

görüşme bm genel sekreteri’nin kıbrıs özel temsilcisi lisa buttenheim'ın ev sahipliğinde ve ilk defa kıbrıs özel danışmanı espen barth eide’nin başkanlığında gerçekleşti. 

görüşmeleri 'faydalı' olarak niteleyen eroğlu, eide’nin taraflarla mekik diplomasisi şeklinde görüşme başlatacağına dikkat çekti.

cumhurbaşkanı derviş eroğlu, müzakerelerde bir sonraki aşamaya geçilmesine ilişkin soruyu yanıtında, "yapıcı ve sonuç alıcı görüşmeler yapılacak. tabii ki sonuç alıcı görüşmeler al-ver olmadan olmaz. bu konuyu müzakere masasında tartıştık, görüştük. sonuç alıcı müzakereler ancak karşılıklı ‘al-ver’lerle olur. kazan-kazan kelimeleri de bugün eide’nin yaptığı ortak açıklamaya girmiştir" dedi.

bm genel sekreteri'nin kıbrıs özel danışmanı espen barth eide ise görüşme sonrası yaptığı açıklamada, liderlerin dostça ve yapıcı bir atmosferde geçen bir görüşme gerçekleştirdiğini belirterek, görüşmede liderlerin bundan sonraki sürece dair bir ortak metin üzerinde anlaşmaya vardıklarını kaydetti.

rum lider masayı terk etmişti

rum yönetimi lideri nicos anastasiadis ve kktc lideri derviş eroğlu, son olarak 24 temmuz’da bm kontrolündeki ara bölgede bir araya gelmişti. görüşmede ‘güven arttırıcı önlemler’ konusu, gergin bir ortamda konuşulurken, rum yönetimi lideri anastasiadis, bm yetkililerini sert sözlerle eleştirdikten sonra çantasını toplayarak masayı terk etmişti.

güven arttırıcı önlemler kapsamında lefke’deki aplıç kapısı’nın açılması, türk vatandaşlarının güney kıbrıs rum kesimi’ni de ziyaret edebilmesi, kıbrıs'daki tüm mayınların temizlenmesi ve engellilerin katılacağı iki toplumlu spor müsabakalarının yapılması müzakere ediliyor.

müzakere başlıkları

müzakere masasında altı başlık var: yönetim, toprak, mülkiyet, ab, ekonomi ve garantiler. 2012'de kesilen ikinci müzakerelerde toprak ve garantörlük başlıkları dışında diğer konularda ilerleme kaydedilmişti.

iki buçuk yıl sonra yeniden başlayan müzakerelerde diğer dört başlık yeniden görüşülüp üzerinde uzlaşıldıktan sonra toprak konusu ele alınacak. toprak konusunun da çözülmesi durumunda, garantör devletler türkiye, yunanistan ve ingiltere’nin de katılımıyla garantiler konusu görüşülüp müzakereler sonuçlandırılmaya çalışılacak.

süreç tıkandı, ban yeni danışman atadı

şubat ayında başlayan müzakerelerde, türk tarafı liderlerin ayda bir yaptığı görüşmelerin sıklaştırılmasını talep etmiş, kıbrıs'ı ziyaret eden abd başkan yardımcısı joe biden aynı öneriyi sunmuştu. ancak müzakere süreci, tarafların maddeler üzerinde anlaşamaması ve yakınlık sağlayamaması sebebiyle tıkandı.

görüşmelerin sıklığının azalması ve müzakere sürecinin tıkanma noktasına gelmesinin ardından, bm genel sekreteri ban ki-moon da sürece ivme kazandırmak için yeni kıbrıs özel danışmanı atadı. ban’ın yeni kıbrıs özel danışmanı espen barth eide, norveçli üst düzey bir diplomat, eski dışişleri ve eski savunma bakanı.

şubat ayından beri bm arabuluculuğunda, bm’nin kontrolündeki ara bölgede gerçekleştirilen müzakerelere, daha alt düzey bir temsilci olan bm kıbrıs özel temsilcisi lisa buttenheim katılıyordu.

davutoğlu kktc'de anastasiadis'e çağrı yaptı

türkiye başbakanı ahmet davutoğlu, başbakan olduktan sonra ilk yurtdışı ziyaretini, kritik görüşmenin bir gün öncesinde kktc’ye yaptı. kktc cumhurbaşkanı eroğlu ile ortak basın toplantısı düzenleyen davutoğlu, yunanistan dahil tüm tarafların aynı masaya oturmasını arzu ettiğini ancak karşılık bulamadığını söyledi. davutoğlu, anastasiadis’e de ‘çözümü ertelememe’ çağrısında bulundu:

"buradan, sayın anastasiadis'e de sesleniyorum; gelin bu barışı bir an önce, yarın değil bugün, gelecek hafta değil bu hafta, gelecek yıl değil bu yıl yapalım. ileriye ertelenen her çözüm aslında çözümsüzlüğü derinleştirir, ertelemeyelim."

kaynak: al jazeera ve anadolu ajansı