kosova’nın kuzey kesiminde yaşayan sırplar, sınır geçişlerine ulaşımı engellemek için kurdukları barikatları, kosova barış gücü’nün (kfor) uyarılarına rağmen çarşamba günü de kaldırmadı. sırp temsilciler, sırbistan’ın bölgeye asker ve polis gücü göndermesini talep etti.

kuzey atlantik antlaşması örgütü’ne (nato) bağlı olarak görev yapan barış gücü kfor, barikatların gönüllü olarak kaldırılmaması halinde, kfor birlikleri tarafından kaldırılacağını belirtmiş ve sırplara pazartesi gününe kadar zaman vermişti. süre, daha sonra müzakerelere ek zaman sağlamak için iki gün uzatılmıştı.

kfor ile sırp liderler arasında bu sürede yapılan görüşmeler sonuçsuz kalırken, barış gücünün komutanı erhard drews, kosovalı sırpların tavrı karşısında hayal kırıklığına uğradığını söyledi. drews, barikatların gönüllü olarak kaldırılmaması halinde, müdahale edeceklerini bir kez daha hatırlattı.

al jazeera muhabiri alosa milenkovic, kosvalı sırp yetkililerin görüşmelerde, kfor’a barikatları kaldırmadan dolaşım serbestisi teklif ettiklerini belirtti. milenkovic, drews’un ‘ortaya konulan tekliften memnun kalmadığını’ söyledi. öneri, barikatların kalmasını, ama kfor için yük taşıyan kamyonların geçişine izin verilmesini öngörüyordu.

nato, kişiler, ab hukuk düzeni misyonu (eulex) görevlileri ve kfor birliklerinin, yarinye ve bırnyak kapılarından ‘sürekli ve sorunsuz’ olarak geçmesini amaçlıyor. sırplar ise, yolların tamamen açılmasının, priştine’nin eylül ayında devraldığı gümrük kontrollerini tamamen etkinleştireceğinden korkuyor.

sırp askerlerini çağırdılar

öte yandan, yerel sırp liderlerin çarşamba günkü görüşmeleri sonrasında yaptıkları yazılı açıklamada, “sırbistan ve birleşmiş milletler, (sırp) ordusunun ve polis gücünün kosova’nın kuzeyine geçişini sağlamalı” ifadesi kullanıldı.

mitroviça bölgesinden sorumlu radenko nedelkoviç de, kfor’un sorunu şiddetle çözmek istediğini ve bundan sonra olanlardan sorumlu olacağını söyledi.

yerel medya haberlerine göre, sırbistan cumhurbaşkanı boris tadiç, kosovalı sırplara müzakere yoluyla çözüm aramaları ve protesto gösterilerini barışçıl bir biçimde sürdürmeleri çağrısı yaptı.

sırbistan, son döneme kadar kosova’nın kuzeyini pratik olarak kontrol altında tutsa da, üye olmak istediği ab tarafından kosova’yla sorunlarını çözmesi için baskı altında tutuluyor.

iki taraf arasında, kosova sınır kapılarında  ‘kosova cumhuriyeti’ yerine ‘kosova gümrüğü’ yazılı mühürlerin kullanması şartıyla karşılıklı mal girişlerine izin verileceği konusunda 2 eylül tarihinde anlaşma imzalanmıştı.

gergin devir

kosova’nın, 16 eylül’de plan çerçevesinde sırbistan sınırındaki iki geçiş kapısının kontrolünü uluslararası güçlerden devralma girişimi, bölgede gerginlik yaratmıştı. planı protesto eden kosovalı sırp grupların kapılara giden yolları barikatlarla kesmesi nedeniyle, kosovalı gümrük görevlileri, sınıra helikopterlerle taşınmıştı.

kosova, 17 şubat 2008'de sırbistan’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmişti. ülkeyi şu anda, 193 bm üyesinin 83’ü tarafından tanıyor. kosova'nın kuzeyinde yaklaşık 60 bin etnik sırp yaşıyor.

nato tarafından 1999 yılında düzenlenen operasyonlar sonrasında, kosova'da halen 5 bin 500 kfor askeri ve avrupa birliği'nin 650 eulex polis kuvveti bulunuyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar