makedonya’nın kumanova kentinde çoğunlukla arnavutların yaşadığı tode mendol mahallesindeki bir eve, cumartesi sabahı polis operasyonu düzenlendi. evdeki silahlı grubun polise ateş açarak karşılık vermesi üzerine çatışma yaşandı, 8 polis öldü, 37’si de yaralandı.

makedonya hükümeti, 14’ü öldürülen ve 30’u teslim olan kosova kökenli grubun 1999 savaşında sırbistan’dan makedonya’ya geçen ve iki yıl sonra ülkede etnik arnavut hareketi başlatarak çatışmalara neden olan kosova kurtuluş ordusu (uçk) üyeleri olduğunu söyledi.

grubun bir ay içinde sivillere yönelik terör saldırısı hazırlığında olduğunu söyleyen makedon polisi, 28 saat süren operasyon esnasında sivil can kaybı yaşanmadığını, sekiz konutun kullanılamaz hale geldiğini açıkladı.

çatışmaların ardından

bölgeden gelen görüntüler de, bir günden fazla süren çatışmaların ne kadar şiddetli olduğunu ortaya koyuyor.

çatışmalar nedeniyle birçok kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. çok sayıda ev ve otomobil de hasar görmüş durumda. evlerine dönenler de yıkılan ve yakılan binalarla karşılaştı. kapılarda, evlerde ve duvarlarda mermi izleri görülüyor.

siyasi karışıklık ve komplo iddiaları

iktidardaki 9. yılına giren makedonya başbakanı ve muhafazakâr parti lideri nikola gruevski, “bu çatışma, makedon-arnavut çatışması değildir, devlete ve halka zarar vermeye niyetli kişilere yönelik bir operasyondur, dedi. gruevski, öldürülen ve gözaltına alınanların bazılarının ortadoğu’da savaştığını söyledi.

Yaklaşık 28 saat süren operasyon esnasında zırhlı araçlar mahalleyi kuşatma altına aldı.

[[Fotoğraf: Reuters]]

operasyonda evi hasar gören 40 yaşındaki arnavut kökenli mahalle sakini elham murad ise olayın tamamen “güdümleme” olduğunu söylüyor. murad, “bu düzmece operasyon, zoran zaev’in ortaya çıkardığı suçların üstünü kapatmak için gruevski tarafından hazırlandı” diyor.

makedonya sosyal demokratlar birliği genel başkanı zoran zaev, mayıs ayı başında bir basın toplantısı düzenledi. zaev, 2011'de bir polisin öldürdüğü martin neşkovski adlı gencin ölümüyle ilgili telefon kayıtlarını kamuoyuyla paylaştı.

başbakan nikola gruevski, içişleri bakanı gordana yankulovska ve içişleri bakanlığı sözcüsü ivo koteski ve gruevski'nin özel kalem müdürü martin protugyer arasında geçen konuşma kayıtlarında, olayın üstünün örtülmeye çalışıldığı iddia edildi.

Operasyon sonrası evi kullanılamaz hale gelen Arnavut kökenli aile.

[[Fotoğraf: Reuters]]

açıklamanın ardından yaklaşık 2 bin kişilik grup başbakanlık binası önünde protesto gösterisi düzenledi.

martin neşkovski isimli genç, 5 haziran 2011'de yapılan genel seçimlerin ardından düzenlenen kutlamalar sırasında, içişleri bakanlığı'na bağlı özel bir birliğin mensubu igor spasov tarafından öldürülmüştü. spasov, 14 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

spasov'un cinayet gecesi görevli olmadığını savunan içişleri bakanlığı olayın üstünü örtmekle suçlanmış, o dönemde de ülke çapında protestolar düzenlenmişti.

Hükümet karşıtı slogan atan grup, uzun süre Başbakanlık binasına yumurta ve taş atmıştı.

[[Fotoğraf: AA]]

muhalefet partileri, 17 mayıs'ta geniş çaplı bir protesto yürüyüşü düzenlemeye hazırlanıyor.

nato’dan şeffaf soruşturma çağrısı

abd ve ab elçileri ile agit ve nato temsilcileri ortak bir bildiriyle ülke liderlerine diyalog çağrısı yaptı. nato genel sekreteri jens stoltenberg, operasyonun ve iddiaların “şeffaf bir şekilde soruşturulması gerektiğini” söyledi.

Operasyonda hayatını kaybeden polislerden bazıları devlet töreniyle defnedildi. Cenazede büyük üzüntü ve öfke vardı.

[[Fotoğraf: Reuters]]

2001’de yaşanan çatışmalarda da nato araya girerek arnavut kökenli silahlı grup ile makedon hükümeti arasında arabuluculuk yapmış, grubun üyelerinden bazılarına hükümette temsil hakkı verilmişti.

eski yugoslav ülkesinde 2 milyonluk nüfusun yüzde 30’unun arnavut kökenli olduğu tahmin ediliyor. makedonya’nın yoksulluk ve işsizlik sorunlarına çıkış olarak gördüğü ab ve nato üyesi olma talebi, yunanistan ile yaşanan diplomatik sorunlar nedeniyle kabul görmüyor.

kaynak: reuters, dha