bm güvenlik konseyi, batı afrika ülkesi mali’de ordunun yönetime el koymasını kınadı. konsey üyeleri, demokratik şekilde seçilmiş hükümetin askerler tarafından devrilmesini sert bir şekilde eleştirirken, devlet başkanı amadou toumani toure’nin güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu.

konsey ayrıca, gözaltında tutulan malili yetkililerin serbest bırakılması ve ‘acilen’ anayasal düzenin iyileştirilmesi ve sivil hükümetin iş başına geçmesi talebinde bulundu.

bm genel sekreteri ban ki-mun darbeyi ayrıca kınarken, yönetime el koyan askeri yetkililere, ülkeyi şiddete ve istikrarsızlığa götürecek her türlü eylemden kaçınmaları çağrısında bulundu.

dünya bankası ve afrika kalkınma bankası da, mali’ye yapılacak yardımların kesildiğini duyurdu. dünya bankası yetkilisi yaptığı açıklamada, kriz sona erene kadar mali’deki hiçbir projeye mali onay verilmeyeceğini kaydetti.

yağma başladı

darbenin ardından başkent bamako'da gün içinde trafik yoğunluğunun azaldığı, yollarda birkaç otomobil ve motosiklet bulunduğu, dükkan ve mağazaların çoğunun kapalı olduğu görüldü.

gazeteciler ve görgü tanıkları, bamako'da bazı askerlerin yağma yaptığını ya da özel otomobillere el koyduklarını belirtti. askerler devlet televizyonunu ve gümrük müdürlüğünü de yağmalıyor. darbeciler ayrıca özel televizyon kanalı africable'ın yayınlarını da engelliyor.

darbecilerin komitesi, tüm yağma ve vandalizm eylemlerini kınadığını bildirdi.

darbeyle koltuğundan olan ve bamako'da bir askeri üste olduğu belirtilen devlet başkanı toure'yi, sadık devlet başkanlığı muhafızları koruyor.

'hükümet yetersiz kaldı'

beş hafta sonra demokratik seçim yapılması planlanan mali'de, ordudaki isyancı askerler devlet başkanı amadou toumani toure’yi devirerek iktidarı ele geçirmişti.

isyancı askerler çarşamba gününden bu yana işgal altında tuttukları devlet radyosundan ve televizyonundan yaptıkları açıklamada, 'bamako'daki yetersiz rejime son verdiklerini, tüm kurumların lağvedildiğini ve anayasayı askıya aldıklarını’ açıklamıştı.

askerlerin sözcüsü amadou konare, toure rejiminin 'ülkenin kuzeyinde tuareg isyancılarının neden olduğu krizi yönetmekteki yetersizliği üzerine' harekete geçtiklerini kaydetmişti.

mali'de, perşembe gününden itibaren sokağa çıkma yasağı ilan  edilmiş, isyancı askerlerden biri fransız haber ajansı afp’ye yaptığı açıklamada, dışişleri bakanı soumeylou boubeye maiga’nın da aralarında bulunduğu bazı yetkililerin esir alındığını söylemişti.

tuaregler gerginlik nedeni

mali'de ordu ile devrik yönetim arasındaki gerginliğin kaynağı, ülkenin kuzeyinde onlarca kişinin ölümüne neden olan ve 200 binden fazla kişiyi göçe zorlayan isyancı tuareg güçleri.
ordudaki bazı askerler, tuareg savaşçılarına karşı yeterli mücadeleyi vermediği ve ülkenin kuzeyinde kontrolü kaybettiği gerekçesiyle, 2002 yılından bu yana görevde olan devlet başkanı toure’ye tepkiliydi.

üst düzey komutanlar haftalardır toure iktidarından, tuareg savaşçılarına karşı kullanmak için daha donanımlı silah talebinde bulunmuştu. mali’de, son dönemde el kaide’ye bağlı silahlı grupların da güçlenmeye başladığı biliniyor.

kuzey mali'de güçlendiler

uzun süre devrik libya lideri muammer kaddafi'nin emrinde görev yapan ve eski liderin devrilmesinin ardından ülkeye dönen tuareg askerlerinden bazıları mali'de barış sürecine dahil olmuş, bazıları ise dağlara çekilmişti. tuaregler son aylardaki çatışmalar sırasında kuzeydeki nüfuzlarını artırmıştı.

göçebe topluluk tuareglerin nüfusu, yapılan tahminlere göre yaklaşık 1,5 milyon. tuaregler nijer, mali, cezayir, libya ve burkina faso gibi ülkelerde bulunuyorlar.
kuzey tuaregler çoğunlukla çölde, güney tuaregler ise daha çok step ve savanlarda yaşıyor.

kaynak: ajanslar