israil başbakanı binyamin netanyahu, almanya başbakanı angela merkel ile berlin’de bir araya geldi. gündemde israil’in işgal ettiği batı şeria’da üç bin hanelik yeni bir yerleşim birimi kurma planı vardı. israil, filistin’in bm’de yapılan oylamayla statüsünün yükseltilmesinin ardından planı uygulamaya koyacağını açıklamıştı.

merkel, netanyahu ile düzenlenen ortak basın konferansında  almanya’nın filistin ile iki devletli çözüm için çalışmasından yana olduğunu belirtti. filistin ile israil arasındaki müzakerelerin sürmesi gerektiğini kaydeden merkel, barış sürecini tehlikeye sokacak tek taraflı adımlar atılmaması gerektiğini kaydetti.

almanya çekimser kaldı

almanya, bm’de yapılan oylamada çekimser kalmıştı. berlin’in oylamada israil’i desteklememesi ve tel aviv yönetiminin yeni yerleşim planı, uzun süredir yakın müttefik  olan iki ülke arasındaki ilişkilerde dönüm noktası olabilir.

alman die welt gazetesi, netanyahu’nun bm’deki oylamanın ardından almanya ile ilgili sarf etttiği sözlere yer verdi ve israil başbakanı’nın almanya ile ilgili ‘hayal kırıklığı’ içinde olduğunu dile getirdi. 

netanyahu gazetede yer alan demecinde, “bence şansölye merkel, bu oylamanın bir şekilde barışa hizme edeceğini düşünüyordu. ancak durum bunun tam tersi. bm oylamasından sonra mahmut abbas liderliğindeki filistin yönetimi terörist hamas örgütüne katılmayı planlıyor” dedi.

bm'de filistin oylaması

bm genel kurulu ise aralarında türkiye'nin de bulunduğu 138 ülkenin 'evet' oyuyla filistin'e 'üye olmayan gözlemci devlet’ statüsü vermişti. oylamada abd ve israil dahil dokuz ülke 'hayır' oyu kullanırken, 41 ülke de çekimser kalmıştı. bu karar ile filistin’in, doğu kudüs'ü de kapsayacak şekilde batı şeria ve gazze’de devlet olma iddiası dolaylı yoldan tanınmıştı. 

filistinliler ayrıca bm sistemindeki temsil imkanını bir adım ileriye taşıyarak, örgüt kurumlarına üye olma ve uluslararası ceza mahkemesi'ne başvurma hakkı da elde etmişlerdi.

prag'a teşekkür ziyareti

netanyahu, almanya’ya gitmeden önce çek cumhuriyeti’ne teşekkür ziyaretinde bulunmuştu. prag yönetimi bm’deki oylamada ‘hayır’ oyu kullanmıştı. netanyahu prag ziyareti sırasında ülkesinin avrupa’dan gördüğü tepkiyi değerlendirdi. netanyahu, “avrupa’yı kaybettiğimizi sanmıyorum , ancak avrupa’nın yerleşimler konusunda farklı görüşte olduğu kesin” diye konuştu.

israil'e tepkiler

israil’in yeni yerleşim planı fransa, ingiltere, ispanya, ab, danimarka, isveç, avustralya ve mısır tarafından tepki gördü. bu ülkeler, israil büyükelçilerini çağırarak yerleşim planını protesto etti. plan, rusya ve japonya tarafından da olumsuz karşılandı. abd de israil’den kararını yeniden  gözden geçirmesini istedi.

ancak netanyahu, ülkesinde gelecek ay yapılacak erken seçimler öncesinde yerleşim planıyla ilgili geri adım atmadı.

kudüs'ü bölecek

israil’in yeni yerleşim projesi, kudüs’ü böleceği için tepki görüyor. yetklililer projenin hayata geçmesi için gerekli ilk adımı çarşamba günü attı ve projeyi  batı şeria’daki yerleşimleri kontrol eden batı şeria sivil yönetim birimine kaydettirdi.

israil, projeyle, işgal altındaki batı şeria’nın topraklarının en dar olduğu birkaç kilometre genişliğindeki 'e1' adı verilen bölgede üç bin konut inşa etmeyi planlıyor. 

batı şeria’daki yerleşimlerde yaklaşık 310 bin israilli yaşıyor. bu sayı gittikçe artıyor.

doğu kudüs’teki yerleşim birimlerinde ise 200 bin kadar israilli yaşıyor. israil tarafından 1967’deki altı gün savaşı sırasında işgal edilen topraklardaki yerleşimler uluslararası toplum tarafından yasadışı görülüyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar