suriyeli aktivistler, muhaliflerin tarafına geçen askerlerin, ürdün sınırındaki dera şehrinde 27 askeri öldürdüklerini açıkladı.

merkezi londra’da bulunan suriye insan hakları gözlemevi, muhalif askerlerin ordu mensuplarını, dera’nın merkezindeki iki ayrı nokta ile şehrin dışındaki bir kontrol noktasında perşembe günü erken saatlerde girdikleri çatışmalarda öldürdüklerini belirtti.

örgüt ayrıca, güvenlik güçlerinin çarşamba günü ülkenin merkezinin doğusundaki hama şehrinde 13 kişiyi öldürdüğünü kaydetti. muhalif örgüt, eylemin, muhaliflerin tarafına geçen askerlerin ordu mensuplarının düzenlediği bir saldırıya tepki olarak yapıldığını ifade etti. 

kuruluş aynı gün, rejim karşıtı askerlerin aynı şehirde dört askeri araçtan oluşan bir konvoya düzenlediği saldırıda en az sekiz askerin öldürüldüğünü açıklamıştı. örgüte göre, bu saldırı da, yine hama’da beş kişinin ölümüne sebep olan bir başka ordu saldırısına misilleme olarak düzenlenmişti.

rejime bağlı askerlerin konvoyuna düzenlenen saldırıyı üstlenen olmadı, ancak aktivistler, benzer nitelikteki saldırıların isyanın silahlı kanadı özgür suriye ordusu tarafından gerçekleştirildiğini ifade ediyor.

suriye muhalefetinin yerel yapılanması konumunda olan yerel koordinasyon komiteleri de, ülkenin diğer bölgelerinde en az 20 kişinin öldüğünü belirtti. böylece çarşamba günü ölenlerin sayısı en az 33 oldu.

bm geçtiğimiz günlerde, ülkede çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az 5000 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. şam yönetimi ise ‘teröristler ve isyancıların’ 1100’den fazla polis ve askeri öldürdüğünü ileri sürüyor.

‘şiddet irak’a sıçrayabilir’

öte yandan, irak meclis başkanı usame el nuceyfi, suriye’de yaşanan mezhepler arası şiddetin ülkesi sınırları içinde de etkili olmasından endişe duyduğunu söyledi.

devlet kanalı el irakiya televizyonuna konuşan irak meclis başkanı usame el nuceyfi, komşu ülkede çoğunlukta olan sünniler ile iktidardaki esad ailesinin de dahil olduğu alevi azınlık arasında devam eden çatışmaların kendisini endişelendirdiğini belirtti.

el nuceyfi, “korkarım er ya da geç, suriye’deki iç savaş bize de sıçrayacak” ifadesini kullandı.

irak meclis başkanı, ‘tek parti ya da tek lider döneminin’ artık bittiğini vurgulayarak, “bu devam edemez, çünkü mantıklı değil. arap birliği, suriye’deki ölümleri durdurmak için bu ülkeye gözlemci göndermeyi teklif etme hakkına sahiptir” dedi.

irak’ta, 2003 yılında başlayan abd işgali sonrasında yaşanan ve 2000’lerin ortalarında zirve yapan şii-sünni mezhep çatışmaları, ülkede büyük kaos yaratmış ve çok sayıda can kaybına sebep olmuştu.

kasım ayı sonunda şam’a ekonomik ve mali yaptırımlar ile seyahat tedbirleri uygulamaya başlayan 22 üyeli arap birliği, cumartesi günü suriye’deki durumu tartışmak üzere olağanüstü toplanacak.

suriye yönetimi uluslararası örgütten, gözlemcilerinin ülkeye girişine vermesi karşılığında, uyguladığı yaptırımları kaldırmasını talep ediyor. 

ban’ın çağrısı

diğer taraftan, bm genel sekreteri ban ki-mun, suriye'deki durumun bu şekilde devam edemeyeceğini belirterek, uluslararası toplumu konu hakkında girişim yapmaya çağırdı.

ban, abd’nin new york şehrindeki bm genel merkezi’nde çarşamba günü düzenlediği yıl sonu değerlendirme toplantısında yaptığı açıklamada, “uluslararası toplumun insanlık adına artık harekete geçme zamanı geldi” dedi.

abd temsilciler meclisi de çarşamba günü, iran, kuzey kore ve suriye’ye konvansiyonel silah satacak ülke ve şirketlerin, abd’deki malvarlıklarının dondurulmasına imkan sağlayacak bir tasarıyı onaylandı.

ayrıca, aynı ülkelerin kimyasal, nükleer ve biyolojik silah ile füze elde etmesine yardım edecek ülke ve şirketlere de aynı yaptırımlar uygulanabilecek.

tasarının yürürlüğe girmeleri için ise abd senatosu ve başkan barack obama tarafından da onaylanması gerekiyor. 

abd, ab ve arap birliği, şam’a ekonomik, ticari ve siyasi yaptırımlar uyguluyor. bm güvenlik konseyi ise rusya ve çin’in karşı duruşu nedeniyle suriye’ye yaptırım uygulanması yönünde karar alamıyor.

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yirmi milyon kişinin yaşadığı ülkedeki demokratik rejim karşıtı reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmıştı.

bm, arap birliği, ab ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu.

kaynak: al jazeera ve ajanslar