suriyeli muhaliflerin bir kısmı,  pazar günü şam’da beşşar esed rejimine barışçıl şekilde son vermenin yollarını aramak için bir araya geldi.

suriye kurtuluş konferansı’nın düzenleyicilerinden raca nasır, silahların derhal susması ve bombardımanın sona ermesi çağrısı yaptı. 

ateşkes isteyen nasır, bunun siyasi çözüm sürecinin başlangıcı olacağını söyledi ve bu sürecin halihazırdaki rejimi sona erdirerek demokrasiyi getirmesinin hedeflendiğini kaydetti.

nasır, organizasyonun uluslararası muhaliflerin şemsiye örgütü ulusal koordinasyon komiteleri tarafından gerçekleştirildiğini aktardı. toplantıya rusya ve çin’den de temsilciler katıldı.

rusya ve çin, bm güvenlik konseyi’nde suriye’ye dış müdahaleye de izin veren yaptırım kararlarını veto etmişti.

ulusal koordinasyon komiteleri’nin sekiz üyesi geçen hafta suriye güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınmıştı. muhaliflerin toplantısı bu kez şam yönetiminin garantisi altında gerçekleştirildi.

silahlı muhalif gruplar, toplantıya katılanları esed’in siyasi çözüm istediği yönünde yanlış bir mesaj vermekle suçladı.

uluslararası muhalefet, muhalif savaşçılar tarafından fazla pasif olmakla suçlanıyor. muhaliflerin silahlı kanadı özgür suriye ordusu (öso) uluslararası muhalefetin ülkenin gerçek muhalefeti olmadığını söylüyor. grubun sözcülerinden biri “bu muhalefet suriye’nin gerçek muhalefeti değil,  yalnızca madalyonun diğer yüzü” diye konuştu.

'iran önemli aktör'

öte yandan bölge ülkelerinin suriye'deki çatışmalara çözüm arama çabası da sürüyor. mısır cumhurbaşkanı muhammed mursi, göreve geldiğinden bu yana devlet televizyonuna verdiği ilk röportajında suriye’deki iç savaşı sona  erdirmek için iran’ın desteğini almanın hayati olduğunu söyledi.

mursi, iran’ın bölgede ana aktörlerden biri olduğunu belirtti ve tahran’ın suriye sorununu çözmekte aktif ve destekleyici rol oynayabileceğini aktardı.

muhammed mursi, geçen ay tahran’da düzenlenen bağlantısızlar hareketi zirvesi’nde şam yönetimini sert şekilde eleştirmiş ve suriye heyetinin toplantıyı terk etmesine neden olmuştu. mursi’nin zirvedeki konuşmaları, ev sahibi tahran’ın suriye devlet başkanı beşşar esed’e verdiği desteği de eleştirir nitelikteydi. mursi, burada da iran’ın desteğinin suriye’de çözüme katkı sağlayacağını ifade etmiş ve mısır’da yapılması planlanan suriye dörtlü temas grubuna (türkiye, mısır, suudi arabistan, iran) iran’ı da davet etmişti.

türkiye, suudi arabistan ve mısır, suriyeli muhalifleri desteklerken iran, esed rejimine destek veriyor.

“iran’ın dörtlü temas grubundaki varlığını problem olarak görmüyorum, iran sorunun çözümünün bir parçası” diyen mursi, iran’ın hükümetle sıkı bağlarının onu çözüm konusunda vazgeçilmez aktörlerden biri haline getirdiğini anlattı.

suriye’de de mısır’da olduğu gibi geçen yıl iktidar karşıtı ayaklanmalar başlamış, mısır’da eski cumhurbaşkanı hüsnü mübarek gösterilerin 18. gününde iktidarı devrederken, esed görevinden ayrılmamış ve göstericilerin üzerine orduyu göndermişti.

bm’ye göre suriye’de 18 ay önce başlayan çatışmalarda şu ana kadar 20 bin kişi hayatını kaybetti. aktivistler gruplar ise ölü sayısının 26 binin üzerinde olduğunu belirtiyor. yine bm’ye göre 235 binden fazla mülteci çatışmalardan kaçarak irak, ürdün, lübnan ve türkiye’ye sığındı. suriye içinde ise bir milyon 200 bin kişi evlerinden oldu.

türkiye sınıra silah yığdı 

esed rejimine karşı mücadele eden suriyeli muhalifler, suriye’nin özellikle kuzeyinde türkiye sınırındaki kırsal bölgelerde kontrolü büyük ölçüde ele geçirmiş durumda.

türkiye ordusu cumartesi günü sınırda yoğun çatışma yaşanan bir geçiş bölgesine tanklar ve ağır silahlar yığdı.

ankara, bu hafta başında suriye’nin el rakka eyaletinden açılan ateş sırasında bazı sivil türklerin yaralanmasının ardından  silahları sınıra yığdı.

cnn türk televizyonu, top atışlarının türkiye sınırına çok yakın gerçekleştirildiğini ve sabaha karşı halkın büyük paniğe kapıldığını belirtti. suriye insan hakları gözlemevi’ne göre türkiye sınırındaki kasaba ve köylerin neredeyse yüzde 80’i şam kontrolünde değil.

türkiye suriye sınırındaki akçakale kasabasında bulunan al jazeera muhabiri andrew simmons, muhaliflerin suriye içine doğru beş kilometrelik mesafede ilerlemiş olduklarını söyledi.

KRONOLOJİ: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

‘rejim aylar içinde değişecek’

afp haber ajansına konuşan muhalif askerlerden biri, esed birliklerinin dağılmamasını hava kuvvetlerine bağladı.

albay ahmed abdulvahab, “dış yardım olsun ya da olmasın rejim yıllar içinde değil, aylar içinde edeğişecek” diye konuştu.

“hava savunma araçlarımnız ve tank savar füzelerimiz olsaydı  çok çabuk avantaj kazanabilirdik” diyen abdulvahab, “yabancı ülkeler bize bunları vermese de yine de kazanabiliriz.

sadece daha uzun sürer hepsi bu.  ülkenin büyük kısmını kontrol ediyoruz. birçok bölgede askerler üslerinde hapis durumda. çok az dışarıya çıkabiliyorlar ve biz şam dışında özgürce dolaşıyoruz”  dedi

suriyeli muhaliflerin askeri kanadı özgür suriye ordusu (öso) cumartesi günü türkiye'de bulunan merkezini suriye’nin içine taşıdığını açıklamıştı.

merkezi suriye'ye kaydı

öso lideri riyad el esad, yaptığı açıklamada ele geçirilen bölgelerin güvenliğini sağlamak ve şam’a daha fazla baskı yapabilmek amacıyla grubun merkezini suriye’nin içine çektiklerini aktarmıştı. 

komutan esad, “ülkemizi terk ettiğimizden beri her türlü bölgesel ve uluslararası müdahaleyle karşılaştık, tecrit edildik. amaçları öso’nun beşşar esed ile yer değiştirmesini sağlamaktı.ancak biz şunu açıkça ifade ettik, biz asla suriyelilere ihanet etmeyeceğiz. suriyeliler kendilerini gelecekte yönetecek kurumları kendileri oluşturacak” diye konuşmuştu. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar