Suriye'de iç savaş
Muhaliflerin yalnızlığını anlattı
Suriye geçici hükümetinin başbakanı Ahmet Tuma, Al Jazeera Forum'un ikinci gününde yaptığı konuşmada Esed rejimine sert eleştiriler yöneltirken uluslararası toplumun da kendilerini hayal kırıklığına uğrattığını söyledi.
Konular:
Ortadoğu
al jazeera forum'un ikinci gününün açılış konuşmasını suriyeli muhaliflerin geçici hükümetinin başbakanı ahmet tuma yaptı.
tuma siyasi çözümden yana olduklarını ama esed rejiminin kendilerini şiddet alanına çektiğini söyledi.
tuma'nın konuşmasıdan satırbaşları:
"biz öyle bir çözüm arıyoruz ki, siyasiden başka çözüm yoktur ama cani olan rejim sadece askeri seçeneği önümüze koyuyor. onun işkenceleri önümüzde büyük engel. sen bir çözüm arıyorsun ama rejim insanları istediği alana yani şiddet alanına çekmiştir. biz barışçıl şekilde sesimizi duyurmak istiyorduk. ama protestocuları hapse attı. hedefleri belliydi aslında, insanları şiddete sürüklemek istiyordu. çünkü şiddet rejimin işine geliyor."
'rejim adına kararları iran ve rusya alıyor'
"bu rejim artık iran için çalışıyor. rejim kendi kararlarını kendisi alamıyor, onun yerine rusya ve iran karar alıyor. çok başarısız bir rejim olduğunu artık kanıtladı.
iran kendi projesini uygulamak için suriye’yi kullanıyor. tabii ki buradaki stratejik güçlerin suriye üzerindeki oyunlarını açık açık görebiliyoruz.
suriye sadece halep ve humus’tan ibaret değil. şu anda suriye’nin tüm toprakları zarar görmüştür. rejim özellikle sünni bölgelerde orantısız güç kullanıyor. esed’in döneminde değil sadece, hafız esed döneminden beri bu böyle."
'mezhep çatışması türkiye, lübnan ve ürdün'e sıçarayabilir'
"en büyük tehlike nedir? bu bütün komşu ülkeleri de etkileyecektir. lübnan irak, türkiye de etkilenecektir. iç savaş bu ülkelere de uzanacaktır. mezhep çatışması genişleyecektir. bu ülkelere büyük zarar verecektir.
suriye’den kaçışlar bu ülkeleri ekonomik olarak çok büyük zarara uğratacaktır. ürdün gibi ülkelerin ekonomisi zayıftır, suriyeli mültecilerin bu ülkelere akması ürdün’ü çok olumsuz etkileyecektir.
iran ve irak birlikte çalışıp suriye’deki çatışmaların bedelini başka ülkelere ödetmeye çalışıyorlar.
2013’te bm, suriye’yi en büyük felaket olarak nitelendirdi. suriye’deki çatışmalardan etkilenenlerin yüzde 52’si çocuklardan oluşuyor."
'kadınların rolü çok önemli'
"bütün suriye halkları için insan haklarını sağlayacak eşitlikçi bir devlet istiyoruz. tabii ki bu devlet bir kısım insanları alıp, diğerlerini uzaklaştıracak değil.
suriye’nin geleceğinde kadınların çok büyük rol oynaması gerekiyor. devrimin temel hedeflerini oluşturabilmek için kadınların yeri çok büyük. birçok arap ülkelerinde arap baharı’nın başarılı olamamasının nedeni kadının ihmal edilmesidir. suriye’de kadınlar devrimde çok önemli bir rol üstleniyorlar.
suriye’de baskılar sadece özgürlüklerini isteyen suriye halkına değil filistinli kardeşlerimize de yöneldi. filistinli kardeşlerimiz de acılar çekti. çok sayıda filistinli öldürüldü. çoğu mülteci kamplarında ölüme terkedildi. bu israil’in filistinlilere yaptıklarından daha vahim.
'bu uluslararası bir trajedi'
bm’nin yaptığı çağrılara uluslararası toplum daha yeni yanıt vermeye başladı. ama hâlâ beklentilerin altında. bu uluslararası bir trajedidir. uluslararası toplumun bunu kısa süreli bir durum olarak görmemesini umuyoruz. ülkemizin daha büyük bir trajediden kurtarılmasını diliyoruz.
'aşırılıkçılardan kurtulmadan çözüm zor'
tüm arap alemi bizi desteklemedi. bizi yalnız bıraktılar. herkes kendi çıkarının peşinde. maalesef mezhep çatışmasının içindeyiz. biz muhalefet olarak birlik olamadık. askeri güçlerimizi bir araya getiremiyoruz. tek askeri üniformamız yok ve tek bir ağızdan tek bir mesaj veremiyoruz. özellikle petrol sahalarını kontrol eden aşırılıkçı gruplardan kaygılıyız. ama buna rağmen hâlâ iyimseriz. çünkü aşırılıkçılık suriye halkı içinde kendisine zemin bulamaz. libya’daki benzer bir senaryodan kaçınmak için çok dikkatli olmamız gerekiyor.
dünya ufukta bir çözüm olmadığını söylüyor. aşırılıkçılardan kurtulmadığımız sürece gelecekten söz edemeyiz. şu an savaşçılarımızı tek birlik çatısı altında toplayamıyoruz. tek bir üniformamız yok. bunun için de elimizde sihirli bir değnek yok. burada diyalog içinde olmamız, çözüm için bu şart. allah’a güvenimiz büyük. halk kendi talebini ortaya koymuştur.
tuma’nın konuşmasının ardından soru-cevap kısmına geçildi.
temel değerler zinicirinden bahsediyoruz. herkesi kucaklayacak değerleri nasıl oluşturacaksınız?
"suriye halkı ılımlı bir halktır. tarihinde bir kez demokratik seçim oldu. o gün parlamenterler halkın gerçek temsilcisi olarak görüldü. şimdi yine meclisteki temsilciler yardımıyla suriye yine demokratik ülkeler arasındaki yerini alabilir. suriye’de biz medeni, çoğulcu bir yönetim arzu ediyoruz. tüm suriye halkı bu düşünce etrafında birleşecektir. işte bu düşünce bizi birleştirebilir. bizim tüm suriyelilere hizmet etme arzumuz var. biz vahşi uygulamalara karşıyız. bu faşist ve suçlu rejim gider gitmez suriye halkı farklı toplum katmanları arasında çözümler üretecektir."
muhalefet ayrışmış durumda diyorsunuz. bu ayrışmanın sebebi nedir? madem tek düşman var neden tek muhalefet yok. bunu nasıl çözeceksiniz?
neden birleşemedik... 40 yıllık, 50 yıllık bir despotizmi yaşıyoruz. birlikte çalışma erdemlerimizi kaybettik. geçici hükümette bile bunu gördük. özgürleştirilmiş bölgelerde hizmet vermeye çalıştık ama olmadı. uluslararası müdahale de var. her birey kendisi devrime hizmet etmek istiyor. bu da problem. eğer birleşemezsek uluslararası toplumun desteğini tamamen kaybederiz. ikinci sorunuza gelirsek, dünyayı unutup kendimizle meşgul olamazdık.
size destek veren ülkeler var. siz başarılı olsaydınız daha fazla destek gelir miydi?
biz burada çok yalnız bırakıldık. uluslararası toplum hâlâ suriye krizini idare etme noktasında, çözüme noktasına gelmedi. çözüm aşamasına gelmesi için bir çok anlaşmanın yapılması lazım.
Yorumlar