İran: Batı'nın korktuğu güç
Netanyahu: Dünya uzun süre bekleyemez
İsrail Başbakanı, İran'ın nükleer silah sahibi olmasının durdurulması gerektiğini ve daha fazla zaman kaybedilemeyeceğini söyledi.
Haberin Öne Çıkanları
AIPAC'te konuştu
'Çevreleme seçenek değil'
'Ateşli konuşma'
abd gezisini sürdüren israil başbakanı benyamin netanyahu, ülkesinin iran’ın nükleer silah sahibi olması sonucu gelebilecek olası tehdide karşı kendisini savunma hakkı olduğunu belirterek, dünyanın tahran’a karşı harekete geçmek için daha fazla bekleyemeyeceği görüşünü savundu.
netanyahu, pazartesi günü abd başkanı barack obama ile yaptığı görüşme sonrasında, iki ülkenin ilişkilerini güçlendirmeyi amaçlayan lobi grubu amerikan israil kamu işleri komitesi’nin (aipac) başkent washington’da düzenlediği toplantıda bir konuşma yaptı.
ülkesinin kendini koruma hakkını her zaman muhafaza edeceğini belirten israil başbakanı şu ifadeleri kullandı:
“tüm seçenekleri masada bırakıyoruz ve çevreleme bu seçenekler arasında yer almıyor. yahudi devleti, israil’i yok etmek isteyenlerin gerekli araçları elde etmesine izin vermeyecek.”
obama’nın bir önceki gün aynı lobi grubuna yaptığı konuşmaya cevap niteliği taşıyan sözler de sarf eden netanyahu, “diplomasinin, yaptırımların işe yaraması için yeterince bekledik. hiç kimse daha fazla beklemeyi göze alamaz” diye konuştu.
farklı pozisyonlar
abd başkanı söz konusu toplantıda, ülkesinin çıkarlarını korumak için tahran’a karşı güç kullanmakta tereddüt etmeyeceği mesajını tekrarlamış, ancak şu aşamada askeri operasyon yerine, yaptırımlar ve tecrit yönünde bir politika uygulamayı tercih ettiğinin de altını çizmişti. obama, israil’den yaptırımlar etkili olana kadar sabretmesini talep etmişti.
amerikalı yetkililer, yine isim vermeden israil’in açıklamalarına atıfta bulunarak, ‘savaş konusunda sarf edilen fazlaca açık sözlerin’ petrol fiyatlarının tırmanmasına neden olduğu ve tahran’ın işine yaradığı uyarısında bulunmuştu.
netanyahu ise obama ile görüşmesinde ülkesinin daha önceki pozisyonunu koruyarak, iran’a askeri müdahalenin ‘israil’in kararı’ olacağını, fakat bu kararın henüz alınmamış olduğunu söylemişti.
'askeri desteğimiz sürecek'
aipac toplantısında konuşan abd savunma bakanı leon panetta, washington'ın, israil'in düşmanları karşısında 'askeri üstünlüğünü' koruması için gereken tüm desteği sağlayacağını söyledi.
panetta, abd'nin 2009'da 2,5 milyar dolar olan israil'e askeri desteğinin bu yıl 3,1 milyar dolar olduğunu belirtti. iran'ın nükleer programına ilişkin olarak da panetta, nükleer silaha sahip iran'ın israil, bölge ve dolayısıyla abd için en büyük tehdit olduğunu da söyledi.
toplantıyı takip eden al jazeera muhabiri patty culhane, israil başbakanı’nın ‘ateşli bir konuşma’ yaptığını belirtti. culhane, “olağanüstü bir şekilde, hala iran’ın nükleer silah üretmeye çalıştığına inanmayanlar var” diyen netanyahu’nun bu sözleriyle obama yönetimini iğnelediğini söyledi.
al jazeera muhabiri ayrıca, abd istihbaratının birçok kez tahran’ın nükleer silah üretmeye çalıştığına ilişkin kesinlikle hiçbir kanıt bulunmadığını açıkladığını açıklamıştı.
tahran’dan bildiren bir diğer al jazeera muhabiri dorsa cabbari ise, iran’ın netanyahu’nun konuşmasından dolayı pozisyon değiştirmeyeceğini, tahran yönetiminin bu tip konuşmaların ülkedeki desteğini artırdığına inandığını vurguladı.
başta abd olmak üzere batılı ülkeler, iran'ın nükleer silah sahibi olmaya çalıştığına inanıyor. iran ise, yaptırımlar nedeniyle durdurmayacağını vurguladığı nükleer programının barışçıl olduğunu ve elektrik üretimi için nükleer teknolojiye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.
İnfografik: İran'a uygulanan tedbirler
tahran yoğun yaptırım altında
hem abd, hem de ab, tahran yönetimine karşı yaptırım uygulama kararları almıştı.
washington’ın kapsamlı yaptırımları, iran merkez bankası ve diğer finans kuruluşları ile iş yapan şirketlerin abd ekonomisi ve mali sistemi ile ilişkilerinin kesilmesine ek olarak, tahran yönetimi ile bağlantılı mali ve fiziki varlıkların dondurulmasını kapsıyor. abd, bu şekilde müttefiklerini iran ile petrol ticareti yapmaktan vazgeçirmeyi amaçlıyor.
ab ise, ocak ayında iran’ın petrol başta olmak üzere çeşitli sektörlerini hedef alan ticari yaptırımlar uygulama kararı almış, ayrıca iran merkez bankası'nın üye ülkelerdeki aktiflerini, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurmuştu.
tahran da misilleme olarak, ab’nin altı ay içinde devreye sokacağı petrol ticareti yasağını beklemeden ingiltere ve fransa’yla bu alanda ticareti durdurmuştu.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar