Bilim-Teknoloji
New Horizons için tarihi gün
NASA'nın New Horizons uzay aracı, Plüton sistemine ulaştı. Uzay aracı, TSİ 14.50'de cüce gezegene en yakın olduğu mesafeye erişerek yakın çekim gözlemlere başladı.
dünya'dan ateşlendiği günden bu yana 9 yıl ve 4,8 milyar kilometreyi geride bırakan new horizons, güneş sistemi'nin ucunda yer alan en büyük kozmik cisim plüton'a tsi 14.50'te ulaştı. saatte 48 bin kilometre hızla ilerleyen new horizons, kameralarıyla 12,500 kilometreye kadar yakın çekim yapacağı plüton'u ve uydularını yaklaşık bir gün boyunca gözlemleyecek.
yaklaşık 22 saat boyunca antenini plüton'a çevirecek ve sadece bilimsel gözlemler yapacak olan new horizons, plüton sisteminin yakınından geçtikten sonra dünya'ya topladığı verileri iletmeye başlayacak. plüton'un keşfedildiği 1930'dan bu yana elde edilecek ilk net görüntünün, tarihi karşılaşmadan bir gün sonra yayımlanması bekleniyor.
nasa tv'de new horizons görevine ait gerçek zamanlı simülasyon ve basın açıklaması takip edilebiliyor: http://www.ustream.tv/channel/6540154
new horizons, tarihi karşılaşma öncesindeki son ölçümlerinde, plüton'un sanılandan çok az daha büyük olduğunu tespit etti. nasa'nın açıkladığı verilere göre, 2,368 kilometre çapında olduğu kabul edilen plüton'n 20 kilometre yanılma değeriyle 2,370 kilometre olduğu belirtildi.
new horizons görevinin başında yer alan alan stern, plüton'un çok az daha büyük olmasının 'daha düşük bir kütleye sahip olduğu' anlamına geldiğini belirtti. öte yandan, plüton'un buz-kaya dengesinde daha fazla buz veya kaya bulunması ihtimali değişmedi.
tarihi karşılaşmadan önceki son fotoğraf
nasa, new horizons'ın pazartesi günü elde ettiği en son plüton fotoğrafını yayımladı. uzay aracının 766 bin kilometre mesafeden çektiği plüton fotoğrafı, tarihi karşılaşmadan 16 saat önce elde edildi.
piksel başına 4 kilometre çözünürlüğe sahip olan fotoğrafı dünya'ya ulaştıran radyo sinyali, 4,8 milyar kilometrelik mesafeyi 4,5 saatte kat etti. fotoğraf, hubble uzay teleskobu'nun dünya yörüngesinden elde ettiği fotoğraftan 1,000 kat daha yüksek çözünürlüğe sahip.
10 kat çözünürlüklü fotoğraf geliyor
new horizons'ın tarihi başarısının ardından uzay aracını yöneten ekibin başında yer alan alan stern, basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
stern, new horizons'ın yapacağı ilk gözlemlerle plüton'un topografisini çıkaracağını ve yüzeydeki yapıların yükseklik ve derinliklerini ölçeceğini belirtti. ayrıca spektrografi ölçümleriyle jeolojik yapıların detayları elde edilecek, ayrıca parlak ve karanlık bölgelerin tespiti yapılacak.
stern, lorri kamerasıyla 766 bin kilometreden çekilen fotoğrafın 10 kat daha yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde edeceklerini belirtti. stern, new horizons'ın çok sayıda renkli fotoğraf göndereceğini söyledi.
charon 'daha yaşlı'
stern, 1 ağustos'tan itibaren new horizons'ın dünya'ya daha yavaş veri aktarmaya başlayacağını, böylece gelen veri paketlerini daha iyi analiz edebileceklerini söyledi. new horizons, plüton sisteminde elde edeceği verilerin tümünü eylül'de göndermiş olacak.
stern, elde edilen ilk verilere göre charon'un jeolojik olarak daha yaşlı göründüğünü belirtti. plüton ve en büyük uydusunun yaşlarını belirlemek için meteor çarpışma modelleri çıkarılacak. plüton'un daha genç durmasının sebebi yüzeyi altında halen faaliyet olması veya atmosferinde hareketliliğin devam etmesi olarak gösterildi.
stern, new horizons uzay aracının tasarım, montaj ve test süreci olarak 4 yıl 2 ayda tamamlandığını not düştü.
new horizons'ın plüton programı
ilk olarak plüton'un yanından geçen new horizons, tsi 15.08'de ise en büyük uydusu charon'u geride bıraktı. new horizons, plüton'un en büyük uydusuna 28,800 kilometre yaklaştı. nasa'nın plüton ve beş uydusuna ait gözlemin ardından teker teker elde edilen fotoğrafları şu sırayla yayımlaması bekleniyor:
15 temmuz: plüton'un yüksek çözünürlüklü fotoğrafları ile uydulardan nix'in fotoğrafı yayımlanacak. ayrıca bir diğer uydunun da fotoğrafı yayımlanabilir.
16 temmuz: plüton'a ait en yeni mozaik sunulacak. ayrıca en büyük uydu charon'un en detaylı mozaik görüntüsü yayımlanacak. en son olarak plüton ve charon'un birbirlerinin yörüngesinde ilerlerken çekilen fotoğrafı gözler önüne serilecek.
17 temmuz: plüton'un uydusu hydra'nın en yüksek çözünürlüklü fotoğrafı yayımlanacak.
18 temmuz: nix'in en detaylı fotoğrafının yanı sıra, plüton'un arkasından çekilen hilal görünümlü fotoğrafı yayımlanacak.
20 temmuz: plüton'un eylül ayında yayımlanacak en detaylı mozaik görüntüsü için new horizons en son verileri gönderecek.
gizemli bölgeye giden ilk kaşif olacak
new horizons, plüton sistemini gözlemleyeceği tarihi geçişte, cüce gezegeni ziyaret eden ilk insan yapımı uzay aracı olacak. yaklaşık bir gün boyunca sessizliğe gömülerek dünya'dan sinyal almadan sadece veri toplayacak olan new horizons, plüton ve bilinen beş uydusu hakkında bilinmeyen birçok bilgi elde edecek.
saatte yaklaşık 48 bin kilometre ile plüton'un yanından geçecek olan new horizons'ın bir sonraki hedefi ise güneş sistemi'nin en uç noktasını temsil eden kuiper kuşağı olacak. new horizons, neptün ötesi cisimler olarak bilinen gök cisimlerinin yer aldığı kuşakta 2005 yılında keşfedilen cüce gezegen eris ve trilyonlarca olduğu tahmin edilen kuyrukluyıldızlar hakkında bilgi toplayacak.
new horizons'ın ulaşması hedeflenen nokta, astronomi için benzeri olmayan bilgilerin yanı sıra gibi güneş sistemi'nin ilk zamanları hakkında birçok ipucu sunacak.
kaynak: al jazeera
Yorumlar