İran Nükleer Programı
'Nükleer anlaşma yürürlüğe giriyor'
P5+1grubu ile İran arasında Kasım 2013'te imzalanan anlaşma 20 Ocak'ta yürürlüğe girecek. İran'ın bloke edilen 4.2 milyar doları serbest bırakılıyor. İran 550 milyon dolarlık ilk taksidi 1 Şubat'ta alacak.
Konular:
İran
iran dışişleri bakanlığı bakan yardımcısı abbas arakçı, p5+1 grubu ile kasım 2013'te imzalanan anlaşmanın 20 ocak'ta yürürlüğe gireceğini açıkladı.
anlaşma ve 20 ocak tarihi ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi catherine ashton tarafından da doğrulandı.
ashton, abd, rusya, çin, fransa, ingiltere ve almanya'nın, iran'la nükleer programla ilgili irtibatlarının devam ettiğini açıkladı.
ashton, bm'nin anlaşmanın yürürlüğe girme sürecinin de takipçisi olacağını ifade etti.
iran'ın 4.2 milyon doları serbest
anlaşma gereği iran'ın yurt dışında bloke edilen fonlarından 4,2 milyar doları serbest bırakılıyor. abd'li bir üst düzey yetkiliye göre iran, serbest bırakılan paranın ilk 550 milyon dolarlık kısmını 1 şubat'ta alacak. bloke edilen paranın kalanı ise 180 gün içinde taksitler halinde serbest bırakılacak.
iran ve p5+1 grubu bir buçuk ay önce cenevre’de, tahran'ın nükleer programını terketmesi karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngören bir taslak üzerinde anlaşmıştı.
taslak anlaşma metni, iran’ın nükleer programını altı ay içinde durdurmasını öngörüyor. taraflar bir süre önce yine cenevre'de teknik ayrıntıları görüşmeye başlamıştı.
obama: yaptırımlar azalacak
iran'dan gelen açıklamayı abd başkanı barack obama'nın konuyla ilgili yorumları takip etti. obama, anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından iran'a yönelik yaptırımın belli ölçüde azaltılacağını ifade etti.
obama, "eğer iran anlaşmanın şartlarına uymazsa, abd yaptırımları yeniden artırmak için hazır bekliyor olacak" şeklinde konuştu.
ingiltere memnun
ingiltere dışişleri bakanı william hague, iran'la nükleer anlaşmanın yürürlüğe girmesi konusunda mutabakata varılmasını memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
hague, yaptığı açıklamada, "bu anlaşmanın 20 ocak'tan itibaren yürürlüğe girecek olması, kapsamlı müzakerelerin başlayacağı iran'ın nükleer sorununun barışçıl çözümüne yönelik atılacak önemli bir adım olacaktır" ifadesini kullandı.
anlaşma koşulları
iran ve p5+1 grubu arasında varılan anlaşma, tahran yönetiminin altı ay boyunca yüzde 5'in üzerinde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermesini öngörüyor. anlaşmanın diğer koşulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stokunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düşürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.
p5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede iran'a yönelik yaptırımları gevşetecek. tahran'a yeni yaptırımlar da uygulanmayacak.
anlaşmanın uygulanması çerçevesinde atılacak somut adımları belirlemek üzere yapılan teknik görüşmelerin ilki, 9 aralık’ta viyana’da başlamıştı.
12 aralık’ta ise abd hazine bakanlığı tahran’a uygulanan yaptırımlar kapsamında yeni şirketleri kara listeye almıştı. bunun üzerine görüşmeler durmuş, iran heyeti tahran’a dönmüştü.
teknik müzakerelerin son turu 30 aralık’ta cenevre’de yapıldı.
iran, batılı ülkelerin çoğunun şüphelerinin aksine nükleer silah sahibi olmak istemediğini vurguluyor. tahran yönetimi, nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu savunuyor.
kaynak: ajanslar
Yorumlar