iran'la nükleer müzakereleri yürüten avrupa birliği'nin dış ilişkiler ve güvenlik politikasından sorumlu yüksek temsilcisi catherine ashton, ilk tur görüşmelerde iran ve batının "iyi bir başlangıç yaptığını", tarafların 17 mart'ta yeniden viyana'da buluşacağını söyledi. 

batılı bir diplomatın reuters haber ajansına yaptığı açıklamaya göre ashton viyana'daki buluşma öncesi 9-10 mart tarihlerinde iran'ın başkenti tahran'ı ziyaret edecek. 

iran yarı resmi haber ajansı fars da müzakerelerde ikinci turun 17-20 mart tarihleri arasında avustruya'nın başkenti viyana'da yapılacağını duyurdu. 

iran dışişleri bakan yardımcısı abbas arakçı'nın iran resmi haber ajansı irna'ya yaptığı açıklamaya göre iran ve altı batı ülkesinden diplomatlar müzakerelerde izlenecek yol haritası ve müzakerelerin çerçevesi üzerinde anlaşmaya vardı. 

anlaşmaya rağmen ambargo

ilk tur görüşmelerdeki olumlu gelişmeye rağmen adını açıklamak istemeyen bir abdli yetkili müzakerelerden sonra iran ile bir anlaşmaya varılması durumunda bile petrol ambargosunun kaldırılmayacağını söyledi. 

abd adına nükleer müzakereleri yürüten abd dışişleri müsteşarı wendy sherman ise nükleer müzakerelerin hemen ardından 21-25 şubat tarihlerinde israil, suudi arabistan ve birleşik arap emirlikleri’ni kapsayan bir ortadoğu turuna çıkıyor. dışişleri bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre abdli müzakereci iran’ın nükleer programı ile ilgili gelişmeleri kudüs, riyad, abu dhabi ve dubai’deki yönetimlerle ve körfez işbirliği konseyi’nin temsilcileri ile değerlendirecek.  

birleşmiş milletler'in (bm) beş daimi üyesi (abd, rusya, ingiltere, fransa, çin) ve almanya'nın oluşturduğu p5+1 grubu ile iranlı yetkililer salı gününden bu yana viyana'da nükleer müzakerelerde bundan sonra izlenecek yol haritasını konuşuyordu. 

taraflar kasım ayında imzalanan ve iran’a yaptırımların hafifletilmesi ile sonuçlanan nükleer anlaşmadan sonra ilk kez doğrudan müzakere masasına oturdu. 

hamaney iyimser değil

müzakerelerin ilk gününde açıklama yapan iran dışişleri bakanı cevad zarif, viyana’ya kalıcı bir çözüm amacıyla gittiklerini ve bunun için gerekli siyasi iradeye sahip olduklarını söylemişti. 

ancak iran'ın dini lideri ayetullah ali hamaney, pazartesi günü yaptığı açıklamada müzakerelere karşı çıkmadığını ancak bu konuda iyimser de olmadığını söyledi.

hamaney “daha önce de söyledim, müzakereler konusunda iyimser değilim, hiçbir yere varmayacak ancak yapılmasına karşı da değilim” ifadelerini kullandı.

geçici anlaşma

anlaşmanın diğer koşulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stoğunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düşürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.

yaptırımlar hafifledi

p5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede iran'a yönelik yaptırımları gevşetme ve yeni yaptırım uygulamama kararı almıştı.

anlaşmanın ardından ilk adım iran’dan gelmişti. bm gözlemcileri iran'ın natanz ve fordo nükleer tesislerindeki yüzde 20 uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin durdurulduğunu doğrulamıştı.

avrupa birliği de söz verdiği şekilde, halen yürürlükte olan bazı yaptırımları geçici olarak da olsa askıya aldığını ilan etmiş ve bunun karşılığında 4.2 milyar dolar serbest bırakılmıştı.

abd başkanı barack obama da, kongre’de kabul edilecek, iran’a ilave bir yaptırım öngören herhangi bir tasarıyı veto edeceğini açıklamıştı.

obama, iran’ın nükleer programı nedeniyle başlayan uluslararası müzakerelerde diplomasiye şans verilmesi gerektiğini belirtmişti.

kaynak: ajanslar