Kafkasya
Portre: Bidzina İvanişvili
Milyarder işadamı, Gürcistan'da 1 Ekim 2012'de yapılan parlamento seçimlerinin ardından başbakanlık koltuğuna oturdu.
ekim 2011'de politikaya atıldığını ilan ettikten bir yıl sonra ülkesinin başbakanlık koltuğuna oturan gürcü işadamı bidzina ivanişvili, güney kafkasya siyasetinin başat figürlerinden bir olma yolunda hızla ilerliyor.
ivanişvili, beş çocuklu fakir bir ailenin en küçük evladı olarak 1956 yılında gürcistan'ın batısındaki çorvila köyünde dünyaya geldi. tiflis devlet üniversitesi'nde mühendislik ve ekonomi öğrenimi gördü. 1982'de, aynı zamanda sovyetler birliği'nin de idari merkezi konumunda bulunan rusya'nın başkenti moskova'ya gitti.
moskova devlet üniversitesi'nde ekonomi doktorasını tamamlayan ivanişvili, rus işadamı vitali malkin ile tanışarak onunla beraber ithalat yapmaya başladı. 1991'de sosyalist sistemin çökmesi ve sovyetler birliği'nin dağılmasıyla birlikte rusya'da başlayan özelleştirme furyasına katılarak kısa sürede büyük bir servet elde etti.
2010 yılından itibaren amerikan forbes dergisinin hazırladığı dünyanın en zengin 200 kişisi listesinde yer alan ivanişvili, özellikle bankacılık, tarım ve madencilik sektörlerindeki faaliyetleriyle ön plana çıktı. rusya devlet başkanı vladimir putin'in desteklediği işadamlarının biri haline gelmesi, anavatanı gürcistan'daki nüfuzunu da artırdı.
lüks yaşam tarzı ilgi çekti
evli ve dört çocuk babası olan ivanişvili'nin lüks yaşam tarzı ve bazı harcamaları, rus ve gürcü medyasına sık sık malzeme sağladı.
gürcistan'ın başkenti tiflis'in hemen dışındaki tepelerin eteklerinde inşa ettiği evi büyük ilgi uyandırdı. tasarımı ünlü rus mimar mihail kazanov'a ait olan evin değerinin 50 milyon dolar tutarında olduğu yönündeki söylentilere, ivanişvili'nin geniş çaplı hayır işleri eşlik etti.
tiflis dışında bir hayvanat bahçesi satın alıp bunu penguenler ve kangurularla dolduran ivanişvili, geniş sanat koleksiyonuyla da gündeme geldi. 2006'da pablo picasso’nun dora maar au chat adlı tablosunu 95,2 milyon dolara satın alması, batı medyasında da uzun süre konuşuldu.
ekim 2011'de siyasete atılacağını ilan etmesi üzerine rusya’daki mal varlıklarını elden çıkaran ivanişvili, politikaya girme nedenini, 'ülkesine duyduğu sevgi ile zengin ve yoksul arasındaki ayrımı derinleştiren hükümeti devirmek' şeklinde açıkladı.
siyasete hızlı girdi
gürcistan'da 2003 yılının sonlarında, rusya ile iyi geçinme temelli bir siyaset izleyen dönemin cumhurbaşkanı eduard şevardnadze'ye karşı başlayan protesto gösterileri, tecrübeli politikacının devrilmesiyle neticelenmişti. 'gül devrimi' adı verilen bu sürece öncülük eden mihail saakaşvili'nin ocak 2004'te cumhurbaşkanlığı makamına gelmesi, ülkenin stratejisini kökten değiştirmişti.
abd ve batı yanlısı politikalarıyla rusya'nın büyük tepkisini çeken saakaşvili'nin 2008'de gürcistan'ı rusya ile çatışmaya sokması ve yolsuzluklara göz yumması, muhalefetin ağır tepkisiyle karşılaştı. böylesi bir ortam, ivanişvili gibi rusya ile yakınlığıyla bilinen zengin ve ünlü bir işadamının ülke yönetimi için yarışa girmesine oldukça uygun görünüyordu.
ivanişvili, seçim kampanyası dahilinde, özellikle memleketi çorvila ve çevresinde birçok yatırıma imza attı.
bölge sakinleri, ivanişvili’nin yeni yolların yanında köylüler için su, elektrik ve doğal gazı olan evler inşa ettirdiği, her eve ayda 120 dolar verdiği ve yeni evlilere 3 bin dolar bağışladığını söylüyorlar. başkentte neredeyse tüm tiyatroları yenileyen ivanişvili, çok sayıda tanınmış gürcü sanatçıyı da maaşa bağladı.
bu yardımları nedeniyle çeşitli eleştirilere maruz kalan işadamı, siyasi rakipleri tarafından cömertliğiyle oy kazanmaya çalışmak ve televizyon kanallarındaki hisselerini siyasi çıkarları için kullanmakla suçlandı. ivanişvili ise söz konusu 'oy satın alma' iddialarını kesin bir dille reddetti.
gürcistan’ın en zengin kişisi, seçim kampanyası sırasında yolsuzluk ve yoksullukla mücadele, ekonomik iyileşme, tekelciliğin kaldırılması, yabancı yatırımın özendirilmesi, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, yargının bağımsız hale getirilmesi, vergi ve gümrük birimlerinin şeffaflaştırılması sözünü verdi.
ivanişvili'nin oluşturduğu ‘gürcistan rüyası’ adlı koalisyonu, 1 ekim 2012’de gerçekleştirilen parlamento seçimlerinde, cumhurbaşkanı saakaşvili'nin liderliğini yürüttüğü birleşik ulusal hareket partisi'ni (buhp) geride bıraktı. bu sonuç üzerine ivanişvili, hükümeti kurmakla görevlendirildi.
buhp'nin seçimlerde oy kaybetmesi, uluslararası çevrelerde beklenen bir gelişmeydi. ancak gürcistan rüyası oyların yüzde 55,08'ini alırken, buhp'nin oylarının yüzde 40,14'te kalması batı'da kısmen şaşkınlık yarattı.
vatandaşlık krizi
kazandığı zaferle güney kafkasya'nın zorlu uluslararası politika sahnesine etkili bir başlangıç yapan ivanişvili, yolun başında büyük engellerle karşılaşmıştı. aynı zamanda rusya ve fransa vatandaşlıkları da bulunan ivanişvili'nin bu durumu, rakibi saakaşvili tarafından ona karşı koz olarak kullanıldı.
ivanişvili, siyasete atılacağını açıkladıktan sonra, kendi isteğiyle rusya vatandaşlığından çıkmıştı. işadamının fransız vatandaşı olması ve gürcü yasalarının çifte vatandaşlığı kabul etmemesi gerekçe gösterilerek, aralık 2011'de mahkeme kararıyla, gürcistan vatandaşlığı elinden alındı.
seçim zaferinin ardından düzenlediği basın konferansında iktidara seslenerek gürcistan vatandaşlığının geri verilmesini isteyen ivanişvili'nin bu isteği kısa sürede yerine getirildi. hükümeti kurma çalışmaları sırasında cumhurbaşkanı saakaşvili'nin talimatıyla gürcü vatandaşlığına yeniden kavuşan ivanişvili, 25 ekim 2012'de gürcistan başbakanı oldu.
'bölgesel oyuncu olacağız'
cumhurbaşkanı saakaşvili tarafından yürütülen 'gürcistan'ı dünya oyuncusu yapma' siyasetini yanlış bulduğunu sık sık belirten ivanişvili, önceliklerini bölgesel oyunculuk ve rusya başta olmak üzere komşu ülkelerle ilişkileri düzeltmek' şeklinde özetliyor.
gürcistan'ın nato'ya üyelik ve avrupa'ya entegrasyona yönelik siyasetinin değişmeyeceğini dile getiren ivanişvili'nin, bu projeleri gerçekçi bulmadığı ve hayata geçmeleri için istekli davranmayacağı belirtiliyor.
ivanişvili'nin, ''elbette ki stratejik ortaklarımızın olmasını istiyoruz, aynı şekilde komşu ülkelerle de ilişkilerimizin iyi olmasını diliyoruz, çünkü iyi komşuluk siyaseti önceliklerimizden biridir.'' şeklindeki ifadeleri, politikasının ana hatlarını çiziyor.
gürcistan'dan rusya'nın desteğiyle tek yanlı bağımsızlığını ilan eden abhazya ile güney osetya bölgeleri meselesini itidalli bir şekilde çözmekten yana olan ivanişvili, gürcistan'ın toprak bütünlüğünü yeniden sağlamayı amaçladıklarını sık sık vurguluyor.
saakaşvili tarafından 'rusya’nın maşası' ve 'putin’in sözcüsü' olmakla suçlanan ivanişvili, ilk yurtdışı ziyaretini azerbaycan'a gerçekleştirmiş, ardından da ermenistan'ı ziyaret etmişti.
başbakan recep tayyip erdoğan'ın daveti üzerine 14 şubat 2013'te türkiye'yi ziyaret eden bidzina ivanişvili, iki ülke ararsındaki ticari ilişkilerin gelişmesi için türk işadamlarına kolaylık gösterme sözü verdi.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar