11 aydır sürüyor
orta doğu ve kuzey afrika’daki müslüman nüfuslu ülkelerde demokratik reform talebiyle gösteriler başlatan ‘arap baharı’ hareketi, yemen’e şubat ayında ulaşmıştı. yoksulluk, düşük hayat standardı ve yolsuzluklardan bunalmış olan halkın on binlerin katılımıyla düzenlediği eylemler, sokak gösterileri, birçok kez kanlı şekilde bastırılmıştı.
yemen devlet başkanı ali abdullah salih, körfez işbirliği konseyi'nin (kik) girişimiyle oluşturulan yetki devri anlaşmasını, suudi arabistan'ın başkenti riyad'da imzaladı. kik dışişleri bakanlarının da hazır bulunduğu imza töreni, suudi devlet televizyonu tarafından canlı yayınlandı.
salih'in 30 gün içinde görevini yardımcısına bırakmasını öngören anlaşma ile ülkede aylardır süren siyasi krizin aşılması hedefleniyor.
öte yandan, birleşmiş milletler (bm) genel sekreteri ban ki-moon aynı gün new york'ta yaptığı açıklamada, salih'in tedavi için söz konusu amerika birleşik devletleri şehrine geleceğini söyledi. ban, ziyareti sırasında yemen lideriyle görüşmek istediğini de sözlerine ekledi.
bm yemen özel temsilcisi cemal bin ömer salı günü yaptığı açıklamada, kik'in barış planıyla ilgili olarak ülkedeki tüm siyasi partiler arasında mutabakat sağlandığını söylemişti.
suudi arabistan'ın liderliğinde altı ülkeden oluşan (diğer üyeleri katar, kuveyt, bahreyn, birleşik arap emnirlikleri ve umman) kik'in barış planı; görevi yardımcısı abdurabbu mansur hadi'ye devretmesi halinde, salih ve akrabalarına yargı muafiyeti getiriyor. ayrıca tarihi netleşmeyen seçimler öncesinde yemen'de bir ulusal birlik hükümeti kurulması da öngörülüyor.
10 kasım'da sana'ya giden bin ömer, plan üzerinde anlaşmaya varılması için yoğun müzakereler yürütmüştü.
salih'in ısrarla planı barış planına yönelik anlaşmayı imzalamayı reddetmesi ise yemen'de aylarca siyasi krizi tetiklemiş, kaos ortamı yaşanan ülkenin ekonomisi de çökmüştü.
yemen'de 9 aydır süren ve on binlerce kişinin katıldığı salih karşıtı gösteriler büyük oranda güç kullanılarak bastırılmış,
gösterilerde yüzlerce kişi ölmüş, binlerce kişi de yaralanmıştı.
ülkede haziran ayı başında isyancılar başkanlık sarayı'na havan topu mermisiyle saldırmış, olayın hemen ardından başkan salih'in öldüğü dedikodusu yayıldıysa da bunu doğru olmadığı anlaşılmıştı. saldırıda aralarında salih'in de bulunduğu sekiz üst düzey yetkili yaralanmış, altı muhafız ise hayatını kaybetmişti. salih, olayın ardından üç ay boyunca suudi arabistan'da tedavi gördükten sonra
ülkesine geri dönmüştü.
bm kınamıştı
son olarak birleşmiş milletler (bm) güvenlik konseyi, 22 ekim'de yemen'e karşı kınama kararı almıştı. konsey, yemen hükümeti ve muhalefetinden, bir an önce körfez ülkelerinin girişimini temel alan bir anlaşmaya varmalarını istemişti.
konseyin şu ana kadar verdiği en sert tepki niteliğindeki kararda, “bm göstericilere yönelik güç kullanımını şiddetle kınıyor ve salih’in 33 yıllık iktidarını sona erdirecek körfez işbirliği konseyi tarafından yapılacak barışçıl plana destek veriyor” ifadeleri kullanılmıştı.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar