suriye, ülkeye gözlemcilerin girmesine izin verilmesini de öngören arap birliği'nin barış planını kabul etti. ülkenin dışişleri bakan yardımcısı faysal el miktat'ın imzaladığı protokole göre, şam, gözlemcilerin bir ay süreyle suriye'ye girişine izin verecek. protokole göre bu süre gerekli hallerde uzatılabilecek. 

arap birliği başkanı nebil el arabi, gözlemcilerden oluşan ilk grubun 72 saat içinde suriye’ye gideceğini söyledi. arabi gruba arap birliği genel sekreter yardımcısı samir seyf el yazal’ın başkanlık edeceğini belirterek ekibin diğer üyeleri arasında güvenlik ve yasama alanında gözlem yapacak yetkililerin bulunacağını söyledi.  suriye’ye gönderilecek toplam 500 kişilik gözlemci grubunda insan hakları uzmanları ağırlıkta olacak. 

umman dışişleri bakanı yusuf bin alavi bin abdullah, pazar günü suriye’nin, arap birliği’nin ülkede rejim güçleri ile muhalifler arasında süren çatışmaları bitirmeyi amaçlayan barış planını 24 saat içinde imzalamasını beklediklerini duyurmuştu. aynı gün arap haber kaynakları da, katar yönetiminin elinde, şam’ın barış planını imzalayacağına ilişkin bilgi bulunduğunu açıklamıştı.

suriye dışişleri bakanı velid el muallim, anlaşmanın arap birliği ile işbirliğinin başlangıcına işaret ettiğini ve rusya'nın tavsiyesi üzerine imzalandığını söyledi. 

muallim, anlaşmanın imzalamasına yönelik yorum yaptığı sırada şam ve ankara arasındaki gerginliğe de değindi.  “suriye ile ilişkileri bozan türklerdir” diyen muallim, “başbakan erdoğan’ın tavrından dolayı türk yetkililerle resmi herhangi bir temasımız kalmadı” dedi.

türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, birçok kez suriye devlet başkanına ülkedeki şiddet olaylarını durdurma çağrısında bulunmuş ve esad'a 'diktatör' diye seslenerek sert açıklamalar yapmıştı.

şam yönetimi daha önce arap birliği'nin planına onay verip vermeme konusunda tereddüt etmiş, bu da örgütün şam yönetimine ekonomik ve mali yaptırımlar uygulamasıyla sonuçlanmıştı. arap birliği ayrıca barış planını kabul edene dek suriye'nin üyeliğini askıya almıştı.

söz konusu plan; arap birliği gözlemcilerinin suriye'ye girişine izin verilmesine ek olarak, rejimin muhaliflerle masaya oturmasını, ordunun şehirlerden çekilmesini ve muhalif tutukluların serbest bırakılmasını öngörüyor.

arap birliği suriye yönetimine anlaşmaya imza atması için çarşamba gününe kadar süre tanımış, aksi halde anlaşmanın bm'ye götürüleceğini belirtmişti. 

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yaklaşık yirmi milyon kişinin yaşadığı ülkedeki rejim karşıtı demokratik reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmıştı. 41 yıldır süren esad ailesi iktidarının sona ermesini isteyen suriyeliler, aylardır sokakları doldurarak muhalif gösteriler düzenlerken, ordudan ayrılarak taraf değiştiren askerler de rejim güçleri ile çatışıyor.

arap birliği üyeliği askıda

arap birliği, bm, avrupa birliği (ab) ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu.

bm ülkede muhalif hareketin başladığı mart ayından beri çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az 5000 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor.

şam yönetimi ise, ‘teröristler ve isyancıların’ 1100’den fazla polis ve askeri öldürdüğünü ileri sürüyor.

kasım ayı sonunda şam yönetimine ekonomik ve mali yaptırımlar ile seyahat tedbirleri uygulamaya başlayan 22 üyeli arap birliği, ayrıca barış planını kabul edene kadar ülkenin üyeliğini askıya almıştı.

esad yönetiminin yaklaşık iki aydır oyaladığı arap birliği’nin önerdiği barış planı, ülkeye arap birliği gözlemcilerinin girişine izin verilmesine ek olarak, rejimin muhaliflerle masaya oturmasını, ordunun şehirlerden çekilmesini ve muhalif tutukluların serbest bırakılmasını öngörüyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar