makedonya'da cumhurbaşkanlığı için ilk tur seçimleri 13 nisan pazar günü yapılacak.

makedonya, 1991 yılında bağımsızlığını ilan ettiğinden bu yana beşinci cumhurbaşkanını seçiyor. pazar günkü seçimlerde yarışacak dört adayın üçü makedon, biri ise arnavut.

ülkede iktidarda şu anda iki partinin kurduğu koalisyon bulunuyor: iç makedon devrimci örgütü-makedonya'nın ulusal birliği demokratik partisi (vmro-dpmne) ve arnavut partisi demokratik bütünleşme birliği (bdi).

koalisyon partileri tek bir cumhurbaşkanı adayı çıkaramadı. üzerinde uzlaşılacak ortak bir cumhurbaşkanı olmayınca arnavut partisi de seçimleri boykot kararı aldı. parti aday göstermediği gibi, sandığa da gitmeyecek. parti sözcüsü buyar osmani, arnavutların oyu olmadan devlet başkanı meşruiyetinin de olmadığını, arnavutların iradesine saygı göstermedikçe seçimlere katılmayacağını söylüyor.

seçim kampanyalarının başlamasıyla birlikte, partiler yoğun bir şekilde adaylarını ve programlarını tanıtıyor. başta başkent üsküp olmak üzere birçok kentte ana caddeler ve meydanlar parti flamalarıyla donatılırken, cumhurbaşkanı adayları ile siyasi parti liderleri de seçim mitinglerine başladı.

27 nisan’da ikinci tur

makedonya'da yaklaşık 1,8 milyon seçmen oy kullanacak.

seçimlerin ilk turunda, adaylardan herhangi birinin oyların yüzde 51'ini alamaması durumunda, ilk turda en çok oy alan iki aday, 27 nisan'daki ikinci tura kalacak.

tek aday çıkaramama konusu koalisyon partileri arasında çatlak yaratınca, ülkede erken seçim kararı da alındı. cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunun yapılacağı 27 nisan'da, aynı zamanda erken genel seçimler de yapılacak.

genel seçimlerde dokuz siyasi parti ve beş koalisyon olmak üzere, toplam 14 siyasi oluşum yarışacak.

adaylar arası kıyasıya rekabet

koalisyon ortağı vmro-dpmne partisi'nin adayı mevcut cumhurbaşkanı georgi ivanov.

muhalefet partilerinin adayları da şöyle: sosyal demokrat birliği partisi (sdsm) adayı stevo pendarovski, makedonya toplumsal seçeneği partisi (grom) adayı zoran popovski ve arnavut demokratik partisi adayı (pdsh)  ilyaz halimi.

türkler kimi destekliyor?

türk partileri iki ayrı adayı destekliyor. türk demokratik partisi, iktidardaki koalisyon ile devam edeceğini ve ivanov’u destekleyeceklerini açıkladı. türk demokratik partisi, mecliste bir milletvekili ve hükümette bir devlet bakanı tarafından temsil ediliyor. türk hükümetinin yakın irtibatta bulunduğu partisi de onlar.

diğer türk partileri olan türk hareket  partisi ve türk milli birlik partisi ise muhalefetin adayı pendarovski’yi destekleyeceklerini açıkladı. türk hareket partisi’nin ise mecliste bir milletvekili bulunuyor.

adayların profilleri:

georgi ivanov

makedonya cumhuriyeti’nin halihazırdaki cumhurbaşkanı olan ivanov, 1960, valandovo doğumlu.

üsküp’teki  justunian universitesi hukuk fakültesi siyaset bilimi bölümü’nde eğitim gördü. atina'nın güney doğu avrupa üniversitesi’nde misafir profesör olarak görev yaptı. ivanov'un ankara tobb ekonomi ve teknoloji üniversitesi'nden verilen "fahri bilim doktoru' ünvanı da bulunuyor.

ivanov meslek hayatına makedonya ulusal radyo ve televizyonu kurumunda bulunan ulusal yayın istasyonunda editör olarak başladı.  

makedonya’nın bağımsızlığında ilk siyasi dernek olan makedonya siyaset bilimi birliği'nin kurucusu ve başkanı olan ivanov, demokrasi enstitüsü’nün de kurucularından biri.

ivanov,  makedonya anayasası'daki isim değişikliği talepleri konusunda taviz vermeyeceğini  söylüyor.

ikinci kez cumhurbaşkanlığına aday olan ivanov, ilk göreve geldiğinde yunanistan ile uzun süren isim tartışmasının çözümü üzerine çalışacağını söylemişti. yeniden seçilmesi durumunda ülkenin batıya entegrasyonu konusunda ısrarla çalışmayı sürdüreceğini ifade eden ivanov, isim sorununun çözümü yolunda herhangi bir anayasa değişikliğinin söz konusu olmayacağını da vurguluyor. ivanov’un önceliği nato ve avrupa birliği (ab) üyeliği.

stevo pendarovski

aziz kiril ve metodi üniversitesi'nin hukuk bölümünden mezun olan pendarovski, 1963 üsküp doğumlu.

amerikan koleji üsküp üniversitesi siyasal bilimler fakültesi'nde uluslararası güvenlik , dış politika ve küreselleşme alanında yardımcı doçent unvanı bulanan pendarovski, içişleri bakanlığı analitik departmanı başkanı olarak görev yaptı. pendarovski içişleri bakanlığı'nda sözcülük de yaptı.

eski cumhurbaşkanları boris traykovski ve branko crvenkovski'nin görevde olduğu dönemde ulusal güvenlik ve dış politika başdanışmanıydı.

2004-2005 yılları arası merkez seçim komsiyonu başkanı olan pendarovski, yaptığı konuşmada, makedonya'da ayrım gözetmeksizin tüm vatandaşların cumhurbaşkanı olacağı sözünü veriyor. bu arada, reklam panolarına arnavutça yazılar yazarak arnavut kökenli seçmenin sempatisini kazanmaya çalışması dikkat çekiyor.

zoran popovski

1962 üsküp doğumlu.

makedonya tarım ve gıda fakültesi hayvansal biyoteknoloji enstitüsü'nde akademisyen, araştırmacı ve bilim adamı olarak çalışıyor. uzmanlık alanı hayvanların moleküler biyolojisi. biyokimya ve genetik mühendisliği alanında profesörü olan popovski 2002-2006 yılları arasında eğitim ve bilim bakanlığı sekreteri olarak çalışmış.

eğitim stratejileri konusunda çeşitli çalışmaları bulunan popovski ekonomik gelişime dayalı bir kampanya yürütüyor. 

ilyaz (iljaz) halimi

1954, kalkandelen doğumlu halimi kosova priştine üniversitesi felsefe fakültesi'nden mezun.

ingilizce, makedonca, sırpça, hırvatça ve fransızca bilen halimi, 1979-1998 yılları arasında sosyoloji ve felsefe profesörü olarak kalkandelen kiril pejçinoviç okulu'nda çalıştı. halimi, siyasi kariyerine 1991 yılında demokratik halk partisi'nde (pdp) genel başkan olarak başladı. partinin 1997 yılına da ppdş ile birleşmesinden sonra adp'de genel başkan yardımcılığı görevini üstlendi. savunma bakan yardımcılığı  ve makedonya parlamentosu başkan yardımcılığı yaptı.

halimi seçim kampanyasında “cumhurbaşkanı seçildiği takdirde, bütün vatandaşların cumhurbaşkanı olacağını ve arnavut karşıtı politikalarının yolunu kesmek için mücadele edeceğini” söylüyor. makedonya’nın her bölgesine adaletli ve eşit bir şekilde yatırımların yapılması için çalışacağını duyuruyor.

kaynak: al jazeera