fransa dışişleri bakanı alain juppe, pazartesi günü brüksel’de yapılan ab dışişleri bakanları toplantısından sonra yaptığı açıklamada, üye ülkelerin hafta içinde sırbistan’a adaylık statüsü verilmesine onay vereceklerini ilan etti.

sırbistan’a adaylık statüsü verilmesi, müzakere sürecinin başlamasının en önemli ayağını oluşturuyor. müzakere sürecinde ise sırbistan yasalarının ab kanunlarıyla uyumlu hale getirilmesi öngörülüyor, bu sürecin seneler alacağı tahmin ediliyor.

juppe, resmi onayın salı günü ab bakanları zirvesinde ya da perşembe ve cuma günleri yapılacak ab liderleri zirvesinde açıklanabileceğini belirtti.

aralık ayında bazı ab hükümetleri, kosova ile sırbistan arasındaki sınır sorunlarından duydukları kaygı nedeniyle sırbistan’a adaylık statüsü verilmesine karşı çıkmıştı.

cuma günü brüksel’de ab aracılığıyla yapılan görüşmelerde eski yugoslavya ülkeleri, kosova’nın bölgesel toplantılarda hangi statüyle temsil edileceği konusunda anlaşmaya varmıştı.

kosova sorunu dipnotla aşıldı

kosova’nın uluslararası anlaşmalarda ‘cumhuriyet’ ibaresini kullanmamasına ve  sadece "kosova" olarak anılmasına karar verilmişti.

ancak sırbistan, varılan uzlaşmanın belgrad yönetiminin kosova'nın bağımsızlığını tanıması anlamına gelmediği yönünde ısrarcı. zira bundan böyle bu tür anlaşmalarda, sayfaya eklenecek bir dipnotla ibarenin kosova'nın devlet olarak tanınması anlamına gelmediğine vurgu yapılacak.

buna göre sırbistan, kosova’yı bir ‘cumhuriyet’ olarak değil, birleşmiş milletler’in 1244 sayılı kararına atfen, ‘kosova 1244’ olarak tanıyacak.

kosova, 17 şubat 2008’de bağımsızlığını ilan etmişti. sırplar’ın bu tarihten beri tanımadığı kosova, 27 ab ülkesinden 22'si tarafından tanınıyor.

sınırdaki çatışmalar

kosova’nın kuzeyi son aylarda çok sayıda çatışmaya sahne olmuştu. kosova’nın, 16 eylül’de sırbistan sınırındaki iki geçiş kapısının kontrolünü uluslararası güçlerden devralma girişimi, bölgede gerginlik yaratmıştı.

planı protesto eden kosovalı sırp grupların kapılara giden yolları barikatlarla kesmesi nedeniyle, kosovalı gümrük görevlileri sınıra helikopterlerle taşınmıştı. bölgede yaşanan çatışmalarda kasım ayında 50 kosova barış gücü (kfor) askeri yaralanmıştı. sırplar, bölgedeki barikatları halen kaldırmış değil.

kosovalı sırpların bu eylemleri sırbistan yönetiminden destek görmemişti. sırbistan cumhurbaşkanı boris tadiç, eylemlerin belgrad’ın ab sürecini tehlikeye düşürdüğünü söyleyerek kosovalı sırplara itidal çağrısı yapmıştı.

kosova’nın kuzeyinde yaşayan sırplar, 14 ve 15 şubat tarihlerinde sandık başına giderek priştine yönetimini ve onun kurumlarını tanıyıp tanımadıklarını oylamış,  katılımcıların yüzde 99,74’ü priştine tarafından yönetilmeye ‘hayır’ demişti. kosova meclisi ise, referandumu yasadışı olarak nitelemiş ve tanımadığını duyurmuştu. sırbistan ise referanduma destek vermemişti.

yaklaşık 2 milyon nüfuslu kosova’da 120 bin kadar sırp yaşıyor. bunlardan 40 bini ise kosova’nın kuzeyinde hayatlarını sürdürüyor.

sırbistan eski eyaleti kosova’nın kontrolünü arnavutlar ve sırplar arasında iki yıl süren savaşın ardından kuzey atlantik ittifakı örgütü (nato)’nun 1999’da yaptığı 78 günlük bombardıman sonucunda kaybetmişti.

kosova'da halen nato önderliğindeki kfor 6 bin 679 askeri bulunuyor. bunlardan 1447’si abd askeri.

kaynak: al jazeera ve ajanslar