KRONOLOJİ: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

suriye’de devlet başkanı beşşar esed’e karşı 20 aydır devam eden ayaklanmayı bastırmayı hedefleyen ordu birlikleri, son günlerde muhaliflerin ele geçirdiği kuzeydeki bölgelere hava saldırıları düzenliyor. salı günü gerçekleşen saldırılarda türkiye sınırına iki kilometre mesafedeki bir kamp ve idlib'teki bir zeytinyağı fabrikası vuruldu. bir aracın havaya uçurulduğu başkent şam'dan ise silah sesleri yükseldi.

şam rejimine bağlı ordu birlikleri, muhaliflerin konuşlandığı türkiye sınırına yakın bölgeleri bir kez daha hedef aldı. muhaliflere göre, salı günü türkiye sınırına sadece iki kilometre uzaklıktaki bab el hava mülteci kampı ordu tarafından altı kez vuruldu.

muhalifler tarafından temmuz ayında ele geçirilen kamp boş olduğu için can kaybı yaşanmadı.

cilvegözü sınrıkapısı’nın tam karşısına denk gelen bölgeye yapılan bombardımanın ardından, sivillerin türkiye’ye kaçışı da hızlandı.

pazartesi günü türkiye’nin hatay ilinin reyhanlı ilçesine bağlı bükülmez köyünün karşısındaki atma köyü bombaların hedefi olmuştu. türkiye’ye yaklaşık bir kilometre uzaklıkta olan köyden kaçan yaklaşık 13 bin suriyeli türkiye’ye akın etmişti.

hatay'da bulunan al jazeera muhabiri dilge timoçin, suriyelilerin çoğunun salı günü ülkelerine geri döndüğünü bildirdi.

türk askerlerinin sınırı kapattığını aktaran timocin, bombardımanda yaralananların ise hastanelerde tedavi altında olduğunu belirtti.

zeytinyağı fabrikası vuruldu

son olarak suriye ordusuna ait jetler idlib kentini bombaladı, kentin iki kilometre batısındaki zeytinyağı fabrikasının isabet alması sonucu onlarca kişi yaralandı.

muhalif aktivist tarık abdulhak, saldırıda en az 20 kişinin öldüğünü, 50 kişinin yaralandığını aktardı. ancak, londra merkezli aktivist grup, suriye insan hakları gözlemevi ise bölgedeki kaynaklarına ulaşmakta güçlük çektiği için ölümlerden yalnızca beşini doğrulayabiliyor.

şam’da silah sesleri

gözlemevi, ayrıca, başkent şam yakınındaki cedidet artuz kentinde sabaha karşı bir aracın havaya uçurulduğunu bildirdi. bunu şam'a bağlı kefer sosa ve dariya beldeleri arasındaki bölgeden gelen silah sesleri takip etti. patlamada ya da arkasından çıkan çatışmada can kaybı olup olmadığı ise bilinmiyor.

misket bombası uyarısı

new york merkezli insan hakları izleme örgütü ise (human rights watch) salı günü suriye ordusuna misket bombası kullanmayı bırakması çağrısında bulundu. 25 kasım tarihinde, şam’ın güneyindeki deyr asafir kasabasında gerçekleşen hava saldırısında en az 11 çocuk hayatını kaybetmişti.

new york merkezli grubun yetkililerinden mary wareham, “bu saldırı bize misket bombasının askeri personel ve sivil ayırmaksızın herkesi öldürebileceğini gösteriyor. sivillere verdiği yıkıcı zararlar göz önünde bulundurulduğunda misket bombası, kimse tarafından hiçbir yerde hiçbir zaman kullanılmamalı” dedi. 

örgüte konuşan iki görgü tanığı, hava saldırısının yaklaşık 20 çocuğun oyun oynamak için toplandıkları boş bir alana yapıldığını söyledi.

wareham, tüm hükümetleri, sivillere zarar veren ve uluslararası kanunlarla yasaklanmış misket bombasını kullandığı için şam rejimini kınamaya çağırdı.

suriye, bm’nin misket bombasını yasaklayan konvansiyonunu onaylamamıştı.

ölen yabancı savaşçılar açıklandı

öte yandan, suriye’de rejim yanlısı vatan gazetesi, muhaliflerin yanında yer alan ve hayatını kaybeden 18 ülkeden 142 yabancı savaşçının isimlerini yayımladı.

şam yönetimi ise, listeyi bm güvenlik konseyi’ne geçen ay gönderdiğini duyurdu. listede 47 suudi, 24 libyalı, 10 tunuslu, dokuz mısırlı ve beş lübnanlı’nın isimleri yer alıyor.  

gazetedeki haberde, listedeki isimlerin çoğunun el kaide bağlantılı islamcı savaşçılar olduğu ve bu kişilerin suriye’ye türkiye üzerinden girdikleri belirtiliyor.

ban ki-moon türkiye yolcusu

ülkede onbinlerce kişinin hayatını kaybettiği çarpışmalar sürerken, şiddetten kaçan sivillerin sığındığı komşu ülkeler de krizden etkileniyor. suriye’nin komşusu türkiye’ye çatışmaların başlamasından beri yaklaşık 124 bin suriyeli sığındı.

bm genel sekreteri ban ki-moon, gelecek hafta türkiye’deki suriye mülteci kamplarını ziyaret edecek. 7 aralık’ta gerçekleşecek ziyaretin ardından ban, ankara’ya geçerek türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan’ın da aralarında bulunduğu üst düzey yetkililerle bir araya gelecek.

bm’ye göre türkiye ve diğer komşu ülkelere kaçan suriyelilerin sayısı 450 bine yaklaştı. türkiye, daha fazla mülteci kabul edebilmek için hazırlık yapması gerektiğini belirtiyor.

ankara yönetimi, sınır yakınındaki güvenlik durumundan duyduğu kaygıdan dolayı suriye sınırına patriot savunma sisteminin kurulması için nato’ya 21 kasım'da resmen başvurmuştu. ittifaktan yapılan açıklamada, ankara’nın talebinin gecikme yaşanmadan değerlendirileceği bildirilmişti.

ilişkiler kesildi

ankara, rejim güçleri ile silahlı muhalifler arasındaki çatışmaların sürdüğü suriye ile diplomatik ilişkilerini kesmiş durumda. türkiye hükümeti, birçok kere çeşitli yetkili ağızlardan devlet başkanı beşşar esed liderliğindeki rejime sert eleştirilerde bulunmuş ve uluslararası toplumu suriye’deki krizle ilgili olarak harekete geçmeye çağırmıştı.

suriye'den ateşlenen top mermileri, ekim ayı başında türkiye'nin şanlıurfa kentinin akçakale ilçesinde beş sivilin ölümüne yol açmıştı. türk ordusu, bu olay sonrasında çeşitli kereler, sınır ötesi hedefleri top ateşiyle vurmuştu. şam yönetimi, haziran ayında da bir türk savaş uçağını düşürmüştü.

kaynak: al jazeera ve ajanslar