suriye'nin kimyasal silahlarının uluslarası denetime açılmasını görüşen abd ve rusya dışişleri bakanları, siyasi çözüm arayışı için de adım attı. iki bakan 28 eylül'de new york'ta 2. cenevre konferansının tarihini konuşacak. türkiye ise, sadece kimyasal silahların kontrol altına alınmasının ölümleri durdurmayacağı görüşünde...

 

abd dışişleri bakanı john kerry, rus mevkidaşı sergey lavrov'la cenevre'de iki gündür suriye'nin kimyasal silahlarının uluslararası denetime nasıl sokulacağını tartışıyor. başta türkiye ve suriyeli muhalifler olmak üzere bazı kesimler ise, suriye sorunun sadece kimyasal silahların denetim altına alınması olarak görülmesine karşı çıkıyor. 

 

iki bakanın bugünkü görüşmesine bm ve arap birliği'nin suriye özel temsilcisi lahdar brahimi de katıldı. görüşmede kimyasal silahların denetiminden öte, suriye'de barış konusu görüşüldü. kerry, görüşmeden sonra bu ay sonu new york'ta yapılacak bm genel kurulu toplantılarında bir araya geleceklerini ve uzun süreden beri ertelenen 2. cenevre konferansı'nın tarihini belirlemeye çalışacaklarını söyledi. lavrov'la şu ana dek yaptığı görüşmelerin 'yapıcı' geçtiğini belirten kerry, buna karşın new york'ta ilerleme sağlanmasının, cenevre'deki görüşmelerde kimyasal silahlar konusunda 'önümüzdeki saatlerde, günlerde başarı kazanma potansiyeline' bağlı olduğunu vurguladı.

 

ilki haziran 2012'de yapılan cenevre konferansı sonuçsuz kalmış, haziran 2013'te yapılması planlanan 2. cenevre konferansı ise bir türlü gerçekleşememişti. 

 

 

türkiye ise suriye'de savaşın durması için daha somut ve hızlı adımlar atılmasını istiyor. dışişleri bakanı ahmet davutoğluı, "sadece kimyasal devrine dayalı bir çözümü kesin ve mutlak bir çözüm olarak görmek, göstermek, suriye rejimine kimyasal silah dışında hangi aracı kullanırsanız kullanın, ne kadar insan öldürürseniz öldürün bir müeyyide görmeyeceksiniz gibi bir mesaj iletmekse bu barışı getirmez” dedi. 

 

davutoğlu, “bir gram kimyasal silah bile yeryüzünden kalkacaksa bunu biz destekleriz ama iki soruya da cevap vermek gerekir. bir geleceğe dönük olarak bu adım atılırken geçmişe dönük olarak bu kimyasal silah kullanımından doğan o büyük insanlık faciası konusunda uluslararası toplum ne cevap verecek? bunun bir müeyyidesi olması lazım… ikincisi kimyasal silahlarla öldürülen 1700 kardeşimiz nasıl bir can taşımış iseler, toplarla, scud füzeleri ile hava bombardımanı ile ölen 100 bin kardeşimiz de aynı canı taşıdılar. aynı zulme maruz kaldılar" dedi. 

 

bakan trükiye'nin savaş çağrısı yaptığı iddiasına da yanıt verdi ve “barışı getirecek olan ve bizim hep söylediğimiz; çok kararlı bir şekilde suriye rejiminin bu saldırılarının, suçlarının durdurulmasına yönelik adım atılmasıdır. yoksa türkiye hiçbir zaman bölgemizde dış bir askeri müdahaleye davetiye çıkarmadı. hiçbir zaman savaş çağrısı yapmadı… hep uluslararası toplumu adım atmaya çağırdık. ve bu konularda da kararlı adım atılmadıkça da nasıl büyük mezalimler olduğunu da geçmişte gördük.. savaş başlatın demiyoruz, savaşı durdurun diyoruz” dedi.

 

 

ahmet davutoğlu hafta başında yaptığı açıklamada suriye’ye ait kimyasal silahların denetim altına alınması girişimini “yapılan büyük suçu unutturmaya yönelik bir kozmetik” olarak tanımlamıştı. bu benzetme dün abd dışişleri sözcüsü marie harf’ soruldu. harf  “ankara’nın rusya’nın teklifine yönelik tepkisini sizin için ben nitelendiremem. ancak şunu söyleyebilirim; bizim amacımız bu teklifin uygulanabilir olup olmadığını  tam anlamıyla değerlendirmek çünkü bunun güvenilir bir teklif olması gerektiğine inanıyoruz. biz söz konusu kimyasal silah depolarının tespit edilmesi, doğrulanması ve imha edilmesine yönelik bir ilerleme olması gerektiğine ve bunun hiçbir şekilde yüzeysel olmaması gerektiğine inanıyoruz” dedi.

 

harf ülkesinin, askeri müdahalenin uzun vadede çözüm getirmeyeceğini ve bölgesel güvenlik açısından en önemli işin bu silahların yok edilmesi olduğunu düşündüğünü söyledi.

 

davutoğlu’na bugün “kozmetik” benzetmesine yönelik abd dışişleri bakanlığı sözcüsünün tepkisi soruldu. davutoğlu  bu soruya kavramsal tartışmalara girmek istemediğini söyleyerek yanıt verdi.

 

abd dışişleri bakanı john kerry de önceki açıklamalarında kimyasal silahların suriye’nin komşuları israil, türkiye ve ürdün’ün güvenliğini tehdit ettiğini belirtmişti.