süryani katolik patrik vekilliği yarım asırdır kullandığı gümüşsuyu’ndaki binada kalmak için mücadele veriyor. binanın kullanım hakkı vakıflar genel müdürlüğü’ne ait. binayla ilgili yaşanan itilaf 2009 yılında aihm’e taşındı, şimdi mahkemeden çıkacak karar bekleniyor.

süryani katolik toplumunun aihm’den çıkacak kararı bekleyen bir diğer mülküyse mardin’in midyat ilçesinde bulunan tarihi patriklik binası. bina günümüzde müze olarak kullanılıyor.

kiralama itilafı yaşadıkları sıkıntılarla ilgili aljazeera’ya konuşan patrik vekili korepiskopos(dini rütbesi)yusuf sağ vakıflar genel müdürlüğü’yle binada kalmak için görüşmeler yaptıklarını söyledi ve açıklamalarına şu sözlerle devam etti:

“2004 yılında, vakıflar genel müdürlüğünün açtığı dava sonucu, 99 yıllığına tapuya tescil edilen kira akdinin iptaline karar verilerek hüküm kesinleştiinden, vakıflar kanunu'ndaki değişiklik nedeniyle meydana gelen bu mağduriyetlerin giderilmesi için aihm'e başvuruda bulunduk, bu davamızın sonucunu beklemekle birlikte, mevcut hükümet tarafından 2011 yılında yapılan, yeni yasal çalışmalar ile düzenlemelerin olumlu uygulaması ve sounçları umutla beklenmektedir."

korepiskopos sağ, türkiye cumhuriyeti’nin kurulmasının hemen ardından ilk vakıf kurma hakkının süryani katoliklere tanındığını söyledi ve ekledi:

"1996 yılında, devlet tarafından istimlak edilmiş olan ve 99 yıllığına yapılan kira akdi geçersiz sayılmasına karşın, fiilen kullanılan bu binayı, devlettten resmi olarak kiralama girişimi sonucu, süryani katolik vakfı'na 99 yıllığına ve tapu kütüğüne şerh verilmekek suretiyle kiraya verildi. 1996 yılında koalisyon hükümeti döneminde, 99 yıllığına süryani katoliklere kiralanan, gümüşsuyu'ndaki binaya ait, kira sözleşmesi ve tapuya şerh işlemi ve haklar, 2002 yılındaki düzenlemeyle yok sayıldı."

vakıflar genel müdürlüğü korepiskopos sağ’ın iddiaları yanıtsız bıraktı. içinde bulundukları yapının cizvit tarikatı’na (dini tarikat) bağlı bulunduğunu belirten korepiskopos sağ binanın hazineye devrolma süreciyle ilgili şu bilgileri aktardı:

“1960da mardin'den göç etmeye başlayan, süryani katolik cemaatinin kilise ihtiyacı baş gösterimce, şu an gümüşsuyu'nda hizmet verilen ve fransız cizvit tarikatına ait olup, fransa tarafından tanınmamaları nedeniyle ve 1936 beyannamesine göre mülkleri kaydedilmediğinden. istimlak edildiği bilinmeyen ve kullanılmadığı için metruk durumdaki kilisenin, tamamının yapılacak onarımı karşılığında ve 99 yıllığına kiralanması işlemi o zamanki fransız rahip pasty tarafından, 1982 yılında yapılmış olup, fillen kullanım ve ibadeti başlamıştı.”

 mardin’deki patriklik binasının da davalık olduğunu, o davanın da aihm’den çıkacak kararı beklediğini belirten sağ,

"patriklik binamız müze olarak kullanılıyor ve biz hiçbir şey yapamıyoruz. bize kalan sadece küçük bir bölüm” dedi. dışişleri bakanı davutoğlu’yla şahsen yaptığı görüşmelerde beyrut’taki katolik süryani ve şam’daki süryani ortadoks patriklerinin türkiye’ye getirilmesi konusunda konuşulduğunu söyleyen korepiskopos sağ açıklamalarına şu sözlerle devam etti:

“fener rum patrikhanesi, türkiye ermenileri patrikhanesi burada neden süryani patrikhanesi de evinde olmasın. mardin’in süryaniler için özel bir önemi var fakat patrikhane binası verilmeden patriklerin buraya dönemeyeceğini sayın davutoğlu’na söyledim. mardin’e gittiğimde otelde kalmak zorunda kalıyorum. sormak isterim patriğimiz döndüğünde otelde mi kalacak?”

tc’nin kurulmasının hemen ardından süryani ortadoks ve katolik patrikhaneleri sürgün edildi. günümüzde katolik patrikhanesi beyrut’ta, ortadoks patrikhanesi’yse şam’da bulunuyor. türkiye’de yaşayan süryani nüfusu toplam 22 bin. nüfusun sadece 2 bini süryani katoliklerden oluşuyor.

iskenderun’daki havaalanı arazisi yeni çıkan vakıflar yasası kapsamında türkiye’de yaşayan azınlık toplumlara mallarının iade edildiğini söyleyen sağ,“patrikhanemizle ilgili gelişme bekliyoruz” dedi ve ekledi: “devlet bize diyor ki siz azınlık değilsiniz o halde genele ne hakkı tanıyorsanız bize de tanıyın, yok azınlıksak o halde bize de haklarımızı iade edin” dedi. iskenderun havaalanı’nın bulunduğu arazi dahil pekçok vakıf mülkleri bulunduğunu belirten korepiskopos sağ, ”süryani katolikler olarak bugüne kadar hiçbir mülkümüzü alabilmiş değiliz” dedi