yunanistan parlamentosu’nda perşembe günü kabul edilen tasarruf tedbirleri, ülkenin yurtdışından kredi tedarikine devam edebilmesi açısından kritik önem taşıyor.

bu ülkede başlayan borç krizinin euro bölgesi’ni tamamen etkisi altına alması korkularının gölgesinde, söz konusu oylama, hem yunanistan, hem de 17 üyeli para birliği için çok önemli bir dönemece işaret ediyor. yunanistan, bölgenin gayri safi yurtiçi hâsılaya (gsyh) oranla en borçlu üyesi konumunda bulunuyor.

genel olarak tedbirlerin içeriği, kredi sağlayan avrupa birliği (ab), uluslararası para fonu (imf) ve avrupa merkez bankası’nın (ecb) temsilcileri ile yunan yetkililer arasındaki görüşmeler sonucunda belirleniyor.

kamuda maaş ve istihdam kesintileri, iş pazarı reformu ve vergi artırımları gibi önlemler içeren yeni yasa tasarısının kabul edilmesi, şu anda yürürlükte olan 110 milyar euroluk kurtarma paketinin yanında, 23 ekim’de düzenlenecek ab zirvesinde ele alınacak olan ikinci paketin hayata geçirilebilmesi açısından da büyük önem taşıyor.

eylül ayında bakanlar kurulu tarafından kabul edilerek parlamentoya gönderilen tasarının içeriği şöyle:

kamu kesimi maaş kesintileri

yunanistan’ın 190 yıllık tarihinde ilk kez, ülkedeki 700 bin kamu personelinin hepsi,  tedbirler çerçevesinde belirlenmiş olan tek kural grubuna göre maaş alacak ve yükseltilecek.

sendikaların tahminlerine göre yeni skala, maaşları ortalama yüzde 20 düşürüyor ve birçok ekstra ödemeyi sonlandırıyor. geçen yıl kabul edilen bir tasarruf paketinde, yüzde 20 seviyesindeki bir başka kamu maaşı kesintisi daha yer almıştı.

tedbirler çerçevesinde, kamu kuruluşlarındaki maaşlar, genel olarak 2009 aralık seviyesinin yüzde 65’i seviyesine çekilmiş olacak. maaşların devlete kişi başına ortalama maliyeti ise maksimum bin 900 euro düzeyinde sabitlenecek.

yunanistan genel muhasebe ofisi, söz konusu uygulamalarla yıllık iki milyar euro tasarruf edileceğini öngörüyor.

kamu kesimi istihdam kesintileri

atina ayrıca, 30 bin kamu sektörü çalışanına bir yıl boyunca maaşlarının yüzde 60’ını ödemeyi ve daha sonra, ‘kamu bünyesinde başka iş bulunamaması halinde’, bu çalışanları işten çıkarmayı planlıyor.

yunanistan, çoğunlukla emekliliğine kısa süre kalan çalışanları dahil ettiği bu önlem çerçevesinde, 2012 yılında 300 milyon euro tasarruf etmeyi hedefliyor.

iş pazarı reformu

yasa tasarısı şirketlere, kuruluş çapında maaş sözleşmeleri yapma imkânı vererek, maaş giderlerini azaltmayı kolaylaştırıyor. tedbirlere göre, sektör çapında maaş müzakereleri yapma uygulaması askıya alınıyor. geçmişte, en az iki hükümet üyesi milletvekili, bu önlemin yumuşatılmaması veya geriye çekilmemesi durumunda ret oyu kullanacağını açıklamıştı.

atina ek olarak, 1200 euroyu aşan emekli aylıklarında yüzde 20 kesinti yapacak. tasarıyla, elli beş yaşın altında emekli olanların maaşlarının 1000 euroyu aşan bölümünde de yüzde 40 kesintiye gidilecek. bu grupta, çoğunlukla asker ve polisler bulunuyor.

yunan hükümeti, daha önce de emekli maaşlarını etkileyen tasarruf tedbirleri uygulamaya koymuştu. 

vergi artışları

yaz öncesi yıllık 12 bin eurodan sekiz bin euroya indirilen vergiden muaf gelir sınırı, yeni yasa tasarısıyla beş bin euroya düşürülecek. beş bin euro ile 12 bin euro arasında gelir beyan edenlerden yüzde 10 vergi alınacak.

yüksek tüketici harcamaları için verilen vergi avantajları da tırpanlanacak.

ek olarak, brüt maaşlardan her yıl yüzde 1 ile 5 arasında ‘dayanışma vergisi’ alınacak. verginin 2011 yılı için geriye dönük olarak işleyecek olması nedeniyle, 2012 yılında bu vergi iki kere ödenecek.

kaynak: al jazeera ve reuters