taliban’ın afgan yetkililerle müzakere masasına oturmak için önkoşul olarak sunduğu tutuklu transferi konusunda önemli bir adım atıldı. abd’nin küba’daki askeri üssü guantanamo’da tutuklu bulunan beş taliban üyesi katar’a transfer edilmek istediklerini duyurdu.

afganistan’dan gelen bir grup delegeyle konuşan tutuklular körfez ülkesine gönderilmeye rıza gösterdi.

ancak abd, henüz bir transfer anlaşmasıyla ilgili adım atılmadığını duyurdu. beyaz saray sözcülerinden caitlin hayden, “abd guantanamo’dan herhangi bir taliban üyesini transfer etmeye karar vermedi” ifadesini kullandı.

anlaşmanın abd tarafından onaylanması halinde, bu adım, washington’un taliban’ı müzakere masasına oturtmak için yaptığı çabaların önemli bir parçası olacak.

afganistan’da bulunan nato birlikleri ülkeyi 2014 sonunda terk etmeyi planlarken silah bırakmayan taliban ve diğer silahlı gruplar, afganistan’da istikrarsızlığın sürmesine neden oluyor. 

afganistan cumhurbaşkanı hamid karzai’nin sözcüsü eymal feyzi,  “bunun barış çabaları için olumlu bir adım olacağını umuyoruz, transferin gerçekleşmesi halinde taliban üyeleri katar’da aileleriyle bir araya gelecek” diye konuştu.  

transferin gerçekleşmesi halinde taliban hükümetinin abd öncülüğündeki koalisyon güçleri tarafından devrildiği 2001 yılından bu yana, taraflar arasında ilk önemli barış müzakerelerinin başlayabileceği belirtiliyor.

obama için riskli

ancak bu durum abd başkanı barack obama için bazı riskler taşıyor. zira islam’a yönelik aşırıcı uygulamaları ve vahşi eylemleriyle bilinen grubun yeniden güç kazanması olarak yorumlanabilecek adım, obama’nın seçimler öncesinde desteğinin azalmasına neden olabilir.

abd hükümeti, mayıs ayında yapılacak nato zirvesine kadar   afganistan’da karzai hükümeti ve taliban arasında müzakerelerin başlaması konusunda uzlaşıya varılmasını istiyor.
ancak taliban üyesi tutuklular abd’li yetkililer tarafından guantanamo’da tutulan en  tehlikeli mahkumlar olarak görülüyor. olası bir transfer ülkede hem cumhuriyetçilerin hem de demokratların tepkisini çekebilir.

katar’a gönderilebilecek tutuklular arasında afganistan’da 1998-2001 yılları arasında binlerce şii müslüman’ı öldürdüğü sanılan muhammed fazıl da bulunuyor. taliban rejiminin eski üst düzey askeri yetkililerden nurullah nuri, eski istihbarat bakanı yardımcısı abdül hak vasık ve eski içişleri bakanı kerullah kerkva’nın da transfer edilecek isimler arasında olabileceği belirtiliyor.

taliban, ocak ayında katar’da bir temsilcilik açabileceklerini ve gruba hükümet içinde bazı görevler ile eskiden kontrol ettikleri önemli toprakların bir kısmının verilmesini sağlayabilecek uzlaşı görüşmelerine katılabileceklerini açıklamıştı.

abd son olarak afganistan’ın bagram üssündeki gözaltı merkezinin kontrolünü afgan yetkililere devreden bir anlaşmaya imza atmıştı. 

anlaşma washington’un afganistan’daki askeri varlığını azaltmasına yönelik uzun vadeli projede önemli bir adım olarak değerlendirilmişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar