Kafkasya
Urumçi'ye ilk başbakan ziyareti
Çin gezisine çıkan Erdoğan, Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan'daki kente giden ilk isim oldu. Bölgede etnik gerilim nedeniyle sık sık çatışma yaşanıyor.
Konular:
Türkiye
Haberin Öne Çıkanları
Yatırım sözü aldı
Pekin'e geçecek
Çatışmalı bölge
türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, çin'i ziyaret ediyor. erdoğan'ın ülkedeki ilk durağı, uygur türklerinin yaşadığı 'sincan uygur özerk bölgesi'nin başkenti urumçi'ydi.
urumçi'yi başbakan sıfatıyla ziyaret eden ilk isim olan erdoğan, rüzgar enerjisi türbini üreten firmaların yer aldığı ekonomik ve kalkınma bölgesi'ni gezdi. buradaki tbea şirketinde, ellerindeki türk ve çin bayraklarını sallayan işçiler tarafından karşılandı.
işçilerle hatıra fotoğrafı çektiren erdoğan, gold wind adlı şirketin fabrikasını da gezdi. türkiye başbakanı, kendisine hediye edilen rüzgar türbinin maketini makam aracının üzerine koyarak gazetecilere poz verdi.
erdoğan'ı ziyaret ettiği fabrikalarda işçiler karşıladı. [aa]
işadamlarını türkiye'ye davet ettiklerini söyleyen erdoğan, yatırım sözü aldıklarını aktardı.
erdoğan'ın sanayi bölgesinden sonraki durağı ise büyük pazar'dı. uygur türklerinin gösterileri altında pazarda dolaşan erdoğan, meyve kurusu satın aldı.
pekin'e geçecek
büyük camii'de namaz kılan erdoğan'ın gezisine eşi emine erdoğan ile dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, ekonomi bakanı zafer çağlayan, turizm bakanı ertuğrul günay, ulaştırma bakanı binali yıldırım ile enerji bakanı taner yıldız katılıyor.
başbakan ve beraberindekiler, pazartesi günü çin'in başkenti pekin'e geçecek.
çin'de düzenin zorlandığı bölge
sincan uygur özerk bölgesi, dünyanın en büyük nüfusuna sahip ve ekonomik olarak da zirvedeki devletler arasında yer alan çin'de düzenin ayakta durmakta zorlandığı bir bölge. bölgede yaklaşık 100 yıldır var olan etnik gerilim zaman zaman duruluyor ancak dinmiyor.
çin'in kuzeybatısında yer alan bölgeye doğu türkistan da deniliyor. 1955 yılında pekin yönetimi tarafından özerkliği ilan edilen sincan, ülkenin en büyük idari bölgesi.
sekiz ülkeyle sınırı bulunan bölge, zengin doğal kaynaklara sahip ve stratejik önemi var.
10 milyona yakın müslüman uygur var
21 milyon nüfuslu bölgede, 47 farklı etnik grup var. en büyük etnik grup, sayıları 10 milyonu bulan ve çoğunluğu müslüman olan uygur türkleri.
uygurlardan sonra en kalabalık grup, çin'deki en büyük etnik grup da olan han çinliler.
uygurlar, 1930 ve 40'larda bölgede iki kez 'doğu türkistan islam çumhuriyeti' adıyla bağımsızlık ilan ettiler ancak ikisinde de çin ordusunun müdahalesiyle kontrolü kaybettiler. günümüzde ise açıkça 'bağımsızlık' telaffuz edilmese de talepleri gerçek bir özerklik.
uygur türkleri, pekin yönetiminin kendilerine karşı asimilasyon politikası izlediğini, siyasi ve dini baskı uyguladığını dile getiriyor. türkler, han çinlilerin de bölgeye bu yüzden özellikle göç ettirildiğini savunuyorlar.
iç savaş günleri
bölgedeki gerilim sıklıkla etnik çatışmaya dönüşüyor. uygurlar, bir fabrikada çıkan kavgada iki uygur türkünün öldürülmesini protesto için 5 temmuz 2009 günü sokaklara çıktı. dükkanlar yağmalandı, araçlar ateşe verildi.
misilleme çinlilerden geldi. protestolar neredeyse bir iç savaşa dönüştü.
dünya, bağımsız kaynakların ulaşamadığı bölgede yaşananlara dair bilgi edinemedi. iki grubun birbirine karşı öfkesini gösteren görüntüler, olaylardan ancak birkaç gün sonra dünyaya ulaşabildi.
yaklaşık 10 gün süren çatışmalarda hükümet verilerine göre 197 kişi öldü, bin 700 kişi yaralandı. yaklaşık iki bin kişi gözaltına alındı.
parlamaya hazır bekleyen ateş
uygurların haklarını korumak amacıyla oluşturduğu dünya uygur kurultayı'na göre ise olaylarda yaklaşık bin kişi öldü.
bölgedeki ateş, her an parlamaya hazır bekliyor. son gerilim geçtiğimiz şubat ayında yaşandı, 15 kişi öldü. çin polisi de 'terör' gerekçesiyle bölgeye sık sık baskın düzenliyor.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar