başkent sana’da bulunan al jazeera kaynaklarının aktardığına göre onlarca silahlı husi, sabah saatlerinde devlet başkanlığı sarayı’nın çevresini kuşattı.

burada bulunan kontrol noktalarını elinde tutan husilerden bir grup sarayın içine girerek oda ve büroları işgal etti. eski çalışanları dışarı çıkaran husi hareketi'ne mensup kişiler masalara oturarak işleri kendilerinin yöneteceğini söyledi.

başkentte bu gelişme üzerine gerilim had safhaya çıkmış durumda. husi karşıtı bazı gruplar yaşananlar üzerine saraya yakın bölgede gösteri düzenledi.

şimdiye kadar herhangi bir müdahaleye maruz kalmayan göstericiler husilerin başkanlık sarayını terk etmesini istiyor.

salih’in partisi "anayasa manifestosu'nu" tanımadı

öte yandan, genel halk kongresi partisi, ensarullah hareketi'nin (husiler) ilan ettiği "anayasa manifestosu'nu" tanımadığını açıkladı.

devrik cumhurbaşkanı ali abdullah salih'in lideri olduğu partiden yapılan yazılı açıklamada, "manifesto, anayasal meşruiyetin, körfez işbirliği konseyi'nin (kik) girişimi, ulusal diyalog görüşmeleri ve barış ve ulusal ortaklık anlaşması'nın çiğnenmesi anlamına gelmektedir" ifadeleri yer aldı.

bildirinin, parti için şaşırtıcı olduğunun ifade edildiği açıklamada, husiler ve tüm siyasi hareketler, yemen'i içinde bulunduğu kriz ortamından çıkarmaya ve yeniden diyalog masasına oturmaya çağrıldı.

parlamento feshedilmişti

başkent sana'yı ele geçiren husiler, cuma günü parlamentoyu feshedip yerine 551 üyeden oluşan, ülkeyi yönetecek geçici ulusal konsey'i kurduğunu ilan etmişti.

buna göre konsey, 5 kişiden oluşan başkanlık konseyi'ni seçecek. başkanlık konseyi ise yeni cumhurbaşkanını belirleyecek.

siyasi partiler darbeyi reddetti

yemen'in güneyinde etkin olan siyasi partiler bildirgenin kuzey bölgelerini ilgilendirdiğini ve kendileri için bağlayıcı olmadığını açıklamıştı.

yemen’in güney kentlerinden aden'deki 'aden güvenlik komitesi', husilerin olası saldırısına karşı kenti güvenlik çemberine aldığını duyurdu.

husilerin bildirgesini reddeden partilerin arasında ulusal sosyalist baas partisi de var. parti, yemen’deki bütün taraflara protesto çağrısında bulundu.

nasiri halk birlik partisi ve selefilik yanlısı yemen reşat birlik partisi de husilerin bildirgesini reddetti ve bildiriyi darbe olarak nitelendirdi.

cuma günü 2011 devrim gençlik konseyi grubu, "bu bir darbedir, darbeye direneceğiz" açıklamasında bulunmuştu.

güneydeki sünni aşiretlerden oluşan güney hareketi de husilerin bu açıklamasını tanımadıklarını açıklamıştı.

yemen’in devrik lideri ali abdullah salih’in liderliğindeki halk kongresi partisi, husilerin ilan ettiği bildirgeye ilişkin tavırlarını 7 şubat’ta açıklayacağını duyurmuştu.

abd ve bm reddetti

abd dışişleri bakanlığı, husilerin yönetime el koymasını reddettiğini duyurdu. bakanlık ayrıca, "yemen'de teröre karşı savaşan güçlerle çalışmayı sürdüreceğiz" açıklamasını yaptı.

birleşmiş milletler ise, husiler tarafından yapılan bu açıklamayı tanımadığını ve bildirgenin tek taraflı olduğunu ilan etti, ülkedeki mevcut durumu ise "iktidar boşluğu" olarak nitelendirdi.

körfez işbirliği konseyi de yemen'de husilerin yönetime el koymasını kınadı. katar, umman, suudi arabistan, kuveyt, bahreyn ve birleşik arap emirlikleri'nden oluşan konsey, "husi darbesi reddettiğimiz ve kabul edilemez gördüğümüz tehlikeli bir gerginliktir. darbe yemen'in alışık olduğu çoğulculuk ve bir arada yaşama ilkeleriyle çelişmektedir" ifadelerini kullandı.

türkiye dışişleri bakanlığı da husilerin müdahalesiyle ilgili şu ifadeleri kullandı:

"yemen'deki hükümet krizinin aşılması için bm genel sekreterinin özel danışmanı aracılığıyla sürdürülen müzakereler devam ederken, huti hareketinin tek taraflı olarak oluşturulan “devrim komitesi” vasıtasıyla yönetime el koyması derin kaygı uyandırmıştır. yönetimi fiilen üstlendiğini açıklamış olan huti hareketi başta olmak üzere, yemen’deki tüm tarafları, bu kritik aşamada, ülkenin selametini düşünerek sağduyu, itidal ve sorumlulukla hareket etmeye çağırıyoruz."

3 gün süre vermişlerdi

yemen’in başkenti başta olmak üzere birçok kentte idareyi elinde tutan şii husiler, geçtiğimiz pazar yemen’deki tüm siyasi gruplara, ülkedeki yönetim boşluğunu doldurmak için 3 gün süre vermişti.

grup pazartesi günü yaptığı açıklamada ise, ortak bir karara varılmaması durumunda, kendilerine bağlı devrim konseylerini geçiş dönemini düzenlemesi için görevlendireceğini bildirmişti.

kriz tırmandı

iran destekli şii husiler, 4 aydan beri başkent sana'yı elinde bulunduruyor. hükümet ile başkente giren husiler arasında 21 eylül 2014'te "barış ve ulusal ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

yemen ordusu ile husiler arasındaki çatışmalar ülkede karışıklık çıkarırken, diyalog görüşmelerinin kilit ismi cumhurbaşkanı hadi'nin özel kalemi ahmed avad bin mübarek'in 17 ocak'ta kaçırılmasıyla gerilim iyice tırmandı.

husiler bunun ardından cumhurbaşkanlığı sarayı ile hadi'nin sittin caddesi'ndeki konutuna saldırdı. çatışmalarda 9 kişi öldü, 80 kişi yaralandı.

halid bahhah başkanlığındaki hükümet, "husi ensarullah hareketi'nin yönetime müdahale ettiği ve mutabık olunan anlaşmalara uymadığı" gerekçesiyle cumhurbaşkanı abdurabbu mansur hadi'ye istifasını sunmuştu.

hadi de bu gelişmenin ardından kısa süre sonra istifa etmiş, meclis başkanı yahya ali rai ise hadi'nin istifasını kabul etmeyerek, meclis'i olağanüstü toplantıya çağırmıştı. ancak meclis henüz toplanamadı.

hadi'nin özel kalemi mübarek de 27 ocak'ta serbest bırakıldı.

güvenlik ve istikrar sorunu sürüyor

yemen’de eski devlet başkanı ali abdullah salih’in görevini bırakmak zorunda kaldığı 2011'deki ayaklanmanın ardından ülkede istikrar ve güvenlik sorunu sürüyor.

güneyde ayrılıkçı güney hareketi, yemen ordusuyla çatışıyor. farklı bölgelerde ise iran'ın desteğini alan şii husiler ile sünni aşiretler sık sık orduyla çatışıyor.

el kaide ise güçlü olduğu birçok bölgede üslerini yemen ordusuna kaptırıyor, buna karşın petrol ve doğalgaz borularına saldırarak orduyu operasyondan vazgeçirmeye çalışıyor. hasar gören boruların tamiri güvenlik nedeniyle uzun süre alıyor; bu nedenle ülkede sık sık doğalgaz ve petrol arzında sorunlar yaşanıyor.

yemen'de açlık sınırında yaşayan insan sayısı ise 10 milyona yaklaşmış durumda.

kaynak: al jazeera