yeni teşvik paketiyle ilgili şartları referanduma götürme kararı alan yunanistan'da, iktidarın küçük ortağından halka 'paniğe gerek' yok çağrısı geldi. koalisyon ortağı bağımsız yunanlar partisi lideri panos kammenos "vatandaşlar korkmasın, şantaj falan yok. bankalar kapanmayacak. atm'lerde para olacak" açıklamasını yaptı. kabinede savunma bakanlığı'nı da üstlenen kammenos, referandumun atina'nın avrupa birliği'ndeki geleceğini riske atmayacağını savundu. 

'referandum şaşkınlık verici'

euro grubu başkanı jeroen dijsselbloem, yunanistan ile kreditörler arasındaki görüşmelerde bir sonuç alınamaması üzerine yunan hükümetinin referanduma gitme yönündeki kararından "şaşkınlık duyduğunu" söyledi. brüksel’de düzenlenen avro grubu toplantısından önce basına açıklama yapan dijsselbloem, "yunanistan, uluslararası kreditörlerin tekliflerini reddederek ve parlamentosuna referanduma gitme yönünde teklif sunarak kendi halkına karşı olumsuz bir tavsiyede bulunmuştur" dedi.

dijsselbloem, "bu çok üzücü bir karar ve daha ilerideki konuşmalar için de  kapıyı kapatmıştır. bugün yunanistan maliye bakanı'nın görüşünü  dinleyeceğiz ve gelecekteki sonuçları tartışacağız" dedi.  mevcut mali programda 7,2 milyar  avroluk kredinin serbest bırakılması için yunanistan'ın haziran sonuna kadar kreditörlerle anlaşması gerekiyor. aksi halde yunanistan'ın, gelecek aylarda başta imf'ye olmak üzere borç yükümlülüklerini yerine getiremeyebileceği belirtiliyor.

referandum kararı: 

yunanistan başbakanı aleksis tsipras dün kreditörlerle sürdürülen görüşmelerin tıkanması üzerine, brüksel’den atina’ya döndü ve akşam saatlerinde bakanlar kurulu'nu acilen topladı. başbakanlık konutunda gerçekleştirilen ve yaklaşık beş saat süren bakanlar kurulu toplantısının ardından televizyonlardan halka seslenen tsipras, avrupalı kurumların anlaşma karşılığında öne sürdüğü koşulların kabul edilip edilmemesini halk oylamasına sunma kararı aldıklarını açıkladı. tsipras, imf ve avrupa merkez bankası'nın yunanistan'a sundukları önerilerin "ültimatom" niteliği taşıdığını ve yunan halkını aşağılayıcı boyutlarda olduğunu söyledi. referandumun 5 temmuz'da yapılacağını belirten tsipras, bu konuda siyasi parti liderleri ve avrupalı liderlerin de bilgilendirildiğini söyledi. tsipras, yunan halkının bu konuda baskı ve şantajlara maruz kalmadan özgür iradesiyle karar vermesi için, avrupalı kurumlardan 30 haziran’da sona eren yunanistan’ın kalkınma programının bir süre daha uzatılmasını yazılı olarak talep edeceğini belirtti.

kreditörlerin öne sürdüğü koşulların sonu gelmeyen kemer sıkma politikalarını kabul etmek anlamına geldiğini ifade eden tsipras, buna rağmen halkoylamasının sonucu ne şekilde olursa olsun buna uyacağını bildirdi.

bu arada başbakanlık konutundan çıkışta gazetecilere açıklamalarda bulunan enerji, çevre ve üretim yeniden yapılandırma bakanı panayotis lafazanis ve idari reformlardan sorumlu bakan yardımcısı yorgos katruggalos, hükümetin halkoylamasındaki tutumunun “hayır”dan yana olacağını kaydettiler.

siyasi çevrelere göre ise bu referandum euro’ya evet ya da hayır anlamı taşıyacak.

fitch: temerrüt olarak değerlendirilmez

tsipras referandum kararı alırken, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu fitch ratings, yunanistan'ın imf’ye ödeme yapamaması halinde, bu durumu temerrüt olarak değerlendirmeyeceğini açıkladı.

fitch ratings'in internet sitesinde yapılan açıklamada, yunanistan ve kreditörleri arasında uzun süredir devam eden müzakerelerin, ülkenin kredi profiline yönelik riskleri artırdığı ifade edildi. 

"yunan hükümeti ve resmi kreditörleri arasında süren görüşmeler, anlaşma için siyasi irade olduğunu gösteriyor. fakat anlaşmaların zaman alan ve genellikle fikir ayrılığına sebebiyet veren yapısı, yunanistan'ın ve yunan bankalarının kredi profiline yönelik önemli riskleri artıyor" ifadelerine yer verilen açıklamada, son görüşmelerin de sonuçsuz kaldığına işaret edildi. 

buna karşın cumartesi günü yeni bir toplantı yapılacağının belirtildiği metinde, tarafların anlaşmaya varmasının, yunanistan'ın kontrol edilemeyen bir temerrüde düşmesi ve avrupa birliği'nden çıkmasına yönelik kısa vadeli riskleri azaltacağı kaydedildi. 

olası bir anlaşmanın, yunanistan'ın imf'ye 30 haziran'a kadar yapması gereken borç ödemesinden sadece günler önce gelebileceğine vurgu yapan fitch, açıklamasında, "anlaşmanın resmileşmesi için yunan ve euro bölgesi parlamentoları tarafından onaylanmasının yanı sıra yunan hükümetinin hızlı reform düzenlemelerine gitmesi gerekecek" tespitine yer verdi.

ancak anlaşma tarihinin belli olmamasının ülkenin imf'ye zamanında ödeme yapamaması ve sermaye kontrolü uygulamaya başlaması riskini yükselttiği ifade edilen açıklamada, "fitch'in ülkelere yönelik kredi notu resmi kreditörlere değil, özel sektöre yönelik mali yükümlülükleri yansıttığından, yunanistan'ın imf'ye ödeme yapmaması temerrüd olarak değerlendirilmez, ancak kredi notunu olumsuz etkiler" denildi. 

derecelendirme kuruluşu, mayıs ortasında yunanistan’ın yerli ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notlarını "ccc" olarak teyit etmişti.

kaynak: aa, afp, reuters