mars'ın uydusu phobos'a gönderilen rus uzay aracı görevini başarıyla tamamlayamadı. amerikan havacılık ve uzay dairesi'e (nasa), ait  'mars science laboratory curiosity' ise rampada fırlatılmayı bekliyor.

mars’ta bir zamanlar yaşam için uygun ortam olup olmadığını belirlemek üzere tasarlanan yeni robot hedefine sekiz ay sürecek yolculuğun ardından varacak.

küçük bir otomobil büyüklüğündeki tekerlekli robot curiosity (merak), cape canaveral hava kuvvetleri üssü'nden insansız 'atlas 5' roketiyle 25 kasım'da tsi 17.25'te uzaya gönderilecek. 

radyoaktif plütonyumun parçalanması sonucu açığa çıkan sıcaklıkla çalışan robotun, kızıl gezegen'de bir mars yılı (687 dünya günü) geçirmesi ve içinde beş kilometre yüksekliğinde bir dağ bulunan 150 kilometre genişliğindeki gale kraterine inmesi ve burayı incelemesi öngörülüyor.

taşıdığı 10 bilimsel cihazla, kaya parçalarının kimyasal tahlilini yapacak curiosity, kraterde yaşam için organik unsurlar bulunup bulunmadığını inceleyecek.

bilimadamları, dev kraterde bulunan dağın, aralıksız esen mars rüzgarının zaman içinde burayı doldurarak, şekillendirmesiyle oluştuğunu düşünüyor.

curiosity, mars'ta 2004'ten beri keşiflerini sürdüren opportunity ile yörüngeden faaliyetlerini devam ettiren mars reconnaissance orbiter (mro) ile avrupa uzay ajansı'nın 'mars express' uzay araçlarına katılmış olacak.

ancak bilimadamları, mali kısıntı nedeniyle abd'nin bunun ardından başka uzay aracını kızıl gezegen'e göndermeyeceği endişesini taşıyor.

rus uzay aracı için zaman azalıyor

öte yandan, rusya'nın 9 kasım’da mars'ın en büyük uydusu phobos'a gönderdiği, ancak dünya'nın yörüngesinde takılıp kalan ve sorun halledilemezse dünya'ya düşme riski bulunan uzay aracıyla ilgili endişeler zaman geçtikçe artıyor.

rus yetkililerin aracın bataryalarının tamamen tükenmeden yeni yazılım yüklenerek sorunun çözülmesi için üç günleri bulunduğu yönünde perşembe günü yaptığı açıklamadan sonra bazı uzmanlar, mühendislerin bunu başaramaması durumunda 167 milyon dolar değerindeki uzay aracının dünya'ya düşen en tehlikeli uzay atığı olabileceği uyarısında bulundu.

nasa'da danışman olarak görev yapan james oberg, atmosfere girerken donabilecek yaklaşık 7 ton nitrojen ve hidrazin taşıyan uzay aracının şimdiye kadar dünyaya düşen en toksik uydu olabileceğini belirtti. oberg, ancak aracı yeniden kontrol etmek için her şeyin bitmediğinin altını çizdi.

28,7 milyon avroya sigortalanan uzay aracının fırlatılmasından önce rus yetkililerin, aracın komuta sistemindeki cihazlarla ilgili risk konusunda uyarıldığı belirtiliyor.

rusya, mars'ın uydularından phobos'a numune alıp üç yıl içinde dünya'ya getirecek uzay aracıyla, rusya'nın uzun bir süredir batılılara bıraktığı kızıl gezegen'in keşfine yeniden başlayarak gezegenlerarası seyahatlerde başarı kazanmak istediği yorumu yapılıyor.

rusya için önemliydi

mars'a 6 bin kilometre mesafede yörüngede bulunan phobos'un kökenini ve mars'ın atmosferini inceleyecek phobos-grunt bunun için, numune toplamaya yarayacak bir bilimsel aleti ve dünya'ya dönüşü için modülün bulunduğu bir sondayı da beraberinde götürüyordu.

rus uzay aracı bunun yanı sıra mars'ın yörüngesine çin'e ait 'yinghuo-1' uydusunu yerleştirecekti.

rusya için son derece önemli olan bu program, kasım 1996'da fırlatılan 'mars 96' uzay aracının başarısız olmasından bu yana ilk gezegenlerarası seyahat olacaktı.

rusya, son başarılı gezegenlerarası uzay programını, 1986'da venüs'ü ve halley kuyrukluyıldızını keşif için gönderdiği vega uzay araçlarıyla yerine getirmişti.

kaynak: ajanslar