istanbul büyükşehir belediyesi (ibb) şehir tiyatroları görev ve çalışma yönetmeliği'nde yapılan değişiklikler ve repertuar belirleme yetkisinin genel sanat yönetmeninden alınması sanatçılar tarafından protesto edildi.

ibb'nin yeni yönetmeliğini protesto eden onlarca tiyatro sanatçısı, istiklal caddesi'ndeki galatasaray lisesi önünde toplandı. sanatçılar ellerindeki 'muhafazakar sanat', 'şehir tiyatroları yok edilemez', 'korkuya karşı özgür tiyatro' dövizlerle protesto gösterisine destek verdi.

eyleme katılanlar önce tünel meydan'a ardından taksim meydanı'na yürüdü.

aralarında halil ergün, tarık akan, bülent kayabaş, ayşe nil şamlıoğlu, erkan can, mehmet ali alabora, mustafa alabora, rutkay aziz, fırat tanış, perihan savaş gibi sanatçıların bulunduğu gruba chp genel başkan yardımcısı umut oran, chp istanbul milletvekili süleyman çelebi de destek verdi

grup adına galatasaray lisesi önünde basın açıklamasını tiyatro sanatçısı engin alkan yaptı.

alkan,"1914'ten beri ehil ellerde olan istanbul şehir tiyatrosu göz göre göre ehlileştirilmeye çalışılıyor. dünyada herhalde ilk kez bir tiyatro, tiyatro insanlarından arındırılıyor. sanatın içinden sanatçı kovuluyor. tüm bunlar sanatı ve sanatçıyı hizaya sokma ve halkın gözünden küçük düşürme gayretleridir. gerçekleri eğip bükerek hiçkimse sanatçı ve sanatçıyla halkın arasına nifak sokamaz. hedefin ne olduğunu görüyoruz. özgür düşünceden korkmayan herkes görüyor. çok sesliliği tek bir notaya dönüştürecek olan muhafazakar sanat gibi söylemler demokratiktirleşme diye sunuluyor. sanatsal yaratı, siyasi iradeye teslim edliyor. oysa sanat ve demokrasi hiçbir siyasi iradenin faydacı beklentilerine göre yeniden tarif edilemez. seçilmişlerin asıl görevi sanata asıl ihtiyacı olan özgür ortamı sağlayacak alt yapı oluşturmaktır " dedi.

'hukuki zeminde hakkımızı arayacağız'

sessiz kalmayacaklarını söyleyen alkan, " öncelikle dayatılan yeni yönetmeliğe karşı hukuki zeminde hakkımızı arayacağız. yüz yıllık şehir tiyatrosu mirasını her zeminde savunacağız. ustalarımıza, gelecek kuşaklara karşı üstlendiğimiz bu sorumluluğu ülkemizdeki, dünyadaki tüm sanat emekçileriyle paylaşıyoruz. hedefimiz çağdışı yönetmelik dayatmaları yerine çağdaş ve özerk bir istanbul şehir tiyatrosu yasasıdır " diye konuştu.

alkan, "sayın belediye başkanının bir canlı yayında kurum sanatçılarına sunduğu öneriyi düstur kabul ediyoruz. herkes kendi işini yapsın. bizim işimiz tiyatro " dedi. basın açıklamasının ardından tiyatro sanatçıları bağırarak yeni yönetmeliği protesto etti.

basın açıklaması türkiye’nin birçok ilinde sivil toplum örgütleriyle eş zamanlı olarak okundu.

'herkes kendi işini yapsın'

protesto gösterisine katılan tiyatro sanatçısı cem davran, " hayatımın tamamını şehir tiyatrolarında geçirdim. şehir tiyatrosuna dayatılan yönetmelik asla ve asla bir sanat kurumunda uygulanamaz. bu vandalca ve garabet bir yönetmelik. bir an önce ilgili kişiler tarafından değiştirilmesi lazım " şeklinde konuştu.

mehmet ali alabora ise, " burada yapılacak şey çok net. şehir tiyatro sanatçılarının diyalog için muhatap alınmaları. bir yönetmelikle değil bir yasayla şehir tiyatrolarının özerk yapısının koruma altına alınması gerekiyor " diye konuştu.

yönetmeliğin değiştirilmesine tepki olarak şehir tiyatroları genel sanat yönetmenliğinden istifa eden ayşe nil şamlıoğlu ise, " herkesin uzmanlaştığı alanda işini yapması lazım. eğer herkes kendi bildiği işi yaparsa bu ülkenin çağdaş bir geleceği çok daha sağlam adımlarla ilerleyeceğine inanıyorum. onun için ne olur herkes kendi işini yapsın " dedi. 

ankara'dan destek

ankaralı tiyatro sanatçıları, istanbul şehir tiyatroları'nda yapılan yönetmelik değişikliğini, ankara'da yaptıkları eylemle protesto etti.

büyük tiyatro önünde toplanan ve tiyatro sanatçılarından oluşan kalabalık, 'korkuya karşı özgür tiyatro', 'şehir tiyatroları yok edilmez' yazılı pankartlar açtı.

kültür sanat-sen, detis, tobav, tomeb, işık-der, santekder, kültür-iş, nazım hikmet kültür merkezi, ankara halk tiyatrosu, ankara sanat tiyatrosu, dtcf mezunları derneği ve assa adına basın açıklamasını okuyan tiyatro sanatçısı şahin ergüney, istanbul şehir tiyatroları yönetmeliğinde yapılan değişikliğin, sanatı ve sanatçıyı hizaya sokma ve halkın gözünde küçük düşürme gayreti olduğunu söyledi.

kurulda artık bürokratlar da var

repertuar kurulu’nun adının ‘edebi kurul’ olarak değiştirileceği  yeni yönetmelikte repertuar belirleme yetkisi aralarında belediye bürokratların da bulunduğu kurula veriliyor.
istanbul büyükşehir belediye başkanı kadir topbaş'ın 'daha demokratik' olduğunu söylediği yöntem tiyatro çevreleri tarafından ‘belediyenin içeriğe müdahale edeceği ve sansür uygulayabileceği’ gerekçesiyle eleştiriliyor.

yeni yönetmelik nedeniyle, önce şehir tiyatroları genel sanat yönetmeni ayşe nil şamlıoğlu ve altı yönetim kurulu üyesi ardından topbaş’ın sanat danışmanı tiyatrocu kenan işık istifa etmişti. şamlıoğlu’nun yerine hilmi zafer şahin atanmıştı.

yönetmelik değişikliğinden önce genel sanat yönetmeninin başkanlık ettiği sanatçılardan oluşan kurul ile belirlenen repertuar, bundan sonra edebi kurul tarafından belirlenecek. yedi kişilik kurulun iki üyesi belediye mensubu  olacak.

'muhafazakarlaştırılma harekatı'

istanbul büyükşehir belediyesi şehir tiyatroları sanatçıları derneği, facebook sayfası üzerinden yayınladıkları açıklamada “mevcut yönetmelik bile sanat üretimi için gerekli olan özgür düşünce ortamını sağlayamıyorken yine de yıllık repertuarımızı belirlemek, bu repertuar doğrultusunda sahnelenecek oyunları seçmek, bu oyunların hangi yönetmenler ve ekipler tarafından sahneleneceğine karar vermek gibi pek çok sanatsal işleyiş, olması gerektiği gibi sanatçıların iradesiyle belirleniyordu” dedi.

şehir tiyatrolarının tepeden inme bir anlayışla hazırlanmış bir yeni yönetmelikle yok edilmek istendiği belirtilen açıklamada, “ tüm bunlar 98 yıllık bir sanat kurumunun, bir büyük mirasın sonu demektir. yalnız onun değil, ülkemizin tüm kültür ve sanat ortamını muhafazakârlaştırılma harekatıdır bu. bizce muhafaza edilmesi gereken değerlerse açıktır. bu yönetmeliği kabul etmiyoruz” ifadesi yer aldı.

kaynak: al jazeera