abd’de devletin kepenk kapatması, günlük hayatı etkiliyor. 800 bin devlet çalışanı zorunlu izne gönderildi ve  1 ekim’den beri evlerinde oturuyor. kongre’de ki cumhuriyetçiler ve demokratlar arasındaki anlaşmazlık bitene kadar bu 800 bin kişinin da ücretsiz izinleri devam edecek.

1995 sonunda başlayıp 1996’da biten ve 21 gün süren önceki krizde ücretsiz izne çıkanlar maaşlarını sonradan alabilmişlerdi. fakat bu sefer, kongre’deki cumhuriyetçiler, zorunlu izne çıkanlara para ödemek istemiyor.

abd hükümeti borçlanma tavanını kongre’de yükseltip, yeni borç alamazsa, 1 milyon 300 bin “zaruri” çalışanın ise maaşları gecikebilir. ayrıca devlete iş yapan firmaların çalışanlarının da iş yapamayacakları için ücretsiz izne çıkması bekleniyor. abd küçük işletmeler idaresi de küçük işletmelere yeni kredi garantisi veremeyeceklerini açıkladı.

obama gezisini kısalttı

abd başkanı barack obama, kriz üzerine önceden planlanan güneydoğu asya gezisindeki iki durağı iptal etti. malezya ve filipinler’e gitmeyecek olan obama, gezisinin endonezya ve filipinler etaplarına katılacak. obama’nın 4 ülkeyi kapsayan ziyaretini 6-12 ekim arasında gerçekleştirmesi bekleniyordu. filipinler ve malezya’ya obama yerine abd dışişleri bakanı john kerry’nin gideceği bildirildi.

obama’nın çocukluğunun 4 yılını geçirdiği endonezya’daki asya pasifik ekonomik işbirliği toplantısına katılması bekleniyor. barack obama, annesi ve üvey babasıyla birlikte 1967-1971 yılları arasında endonezya’da yaşamış ve burada ilkokula gitmişti.

sağlık da etkilendi

bütçe krizi, abd’de toplum sağlığını da etkiliyor. abd sağlık enstitüleri, kriz devam ettiği sürece klinik araştırma merkezlerindeki hizmetlerinde zorunlu olarak kesintiye gideceklerini belirtti. bu kesintiden her hafta 200 hasta etkilenecek. bunların arasında kanserli çocuklar da bulunuyor.

ayrıca hastalık kontrol ve önleme merkezleri, grip mevsimi öncesi uyguladıkları grip aşısı kampanyalarını gerçekleştiremiyor. bulaşıcı hastalıkları gözlemleme işi de yapılamıyor.

amerikan gıda ve ilaç kurumu da, gıda güvenliği konusunda sıkıntılar yaşanacağını ifade etti.  rutin teftişler, ithal edilen malların gözlemi ve bilgilendirme programları askıya alındı. abd çevre korumu kurulu ise hava kirliliği ve böcek ilacı kullanımını denetlemeyi durdurdu.

kriz boyunca abd tarım bakanlığı, kadın, bebek ve çocuk programı’nı destekleyemeyeceğini açıkladı. 9 milyon abd’liye yardım sağlayan program, hamile kadınlara ve yeni annelere sağlıklı besine erişimleri konusunda destek veriyor. okula yeni başlayan fakir çocuklar için verilen eğitim, sağlık, beslenme gibi yardımların da zamanla kesilmesi bekleniyor.

emekli gazilere para yok

abd kamuoyunda sıkça yer verilen bir başka konu da savaş gazilerinin emeklilik ödeneği fonundan yararlanamama ihtimali. savaş gazileri işleri bakanlığı, abd kongresi’ne 2-3 hafta içerisinde kendilerine kaynak sağlanmazsa 3,6 milyon savaş gazisine prim verilemeyeceğini belirtti. gazilere verilen sakatlık tazminatları da sekteye uğrayabilir.

turizm konusunda ise aralarında özgürlük anıtı’nın da bulunduğu milli parkların ve müzelerin kapatılmasıyla tıkanma yaşanıyor. milli parklar koruma birliği’nin açıklamasına göre turizmde günde 30 milyon dolar ekonomik kayıp yaşanacak. 1 ekim’de başkent washington’daki 2. dünya savaşı anıtına giden 90 gazi, kendilerinin içeri alınmayışına tepki gösterdi. 2. dünya savaşı gazilerinin tepkisi üzerine anıt, kendileri için açıldı.

kaynak: ajanslar