küba devlet başkanı raul castro’nun nisan ayında uygulamaya koyduğu ekonomik reformlar küçük işletmeleri cesaretlendirmek adına hükümet kurallarını biraz olsun gevşetti.

uygulamanın ardından reklam yapma konusunda özgürleşen özel işletmelerin renkli ve ışıklı tabelaları, küba sokaklarının süslemeye başladı.

amaçları daha çok müşteri çekmek olan ışıklı tabelalarda şimdiye kadar daha çok vatansever ve komünist sloganlar içeren yazılar dikkat çekiyor.  başkent havana’da göze çarpan tabelalarda aralarında  “devrim için her şeyini ver” ya da başkana ait bir slogan olan ‘iş, disiplin, titizlik’ gibi cümleler yazıyor.

yeni açılan ‘the gallery’ adlı restoranın sahibi gisel nicolas, medyada reklam yapmanın hala yasak olduğunu o yüzden çok renkli ve iyi ışık veren panolara ihtiyaç duyduklarını belirtiyor. nicolas “pek çok insan buraya tabelaları görüp geliyor” diyor.

küçük restoranlar çoğaldı

ekonomik reformlardan sonra küba’da birkaç ay içerisinde özel sektörde çalışanların sayısı 150 binden 350 bin’e yükseldi.

yeni düzenlemelerin ardından 'paladar' adı verilen küçük restoranların sayısında da büyük bir artış gözlendi.

parthenon adlı restoranın sahibi javier acosta, “reklam yapmak kapitalizm ile ilişkilendiriliyor. hâlbuki bu kapitalizm değil. çin’e ve diğer sosyalist ülkelere bakın” diyor. restoranıyla ve tabelasıyla guru duyan ama bunun yeterli olmadığını düşünen acosta, “her kübalı gibi ben de en iyi reklamın mekanın ününün kulaktan kulağa yayılması olduğunu biliyorum” diyor.

çapı 90 santim genişliğindeki ışıklı tabelasını asabilmek için hükümetten izin almış alan acosta, bunun için ayda 25 dolar vergi ödüyor.

gizli gizli servis yaptı

şimdiye kadar kaçak olarak çalışan ve reformlar sayesinde resmi olarak açılan birçok işletme bulunuyor. bunlardan bir tanesi de decameron adlı restoran.

en büyük destekçisi sovyetler birliği’nin yıkılmasının ardından 1990’ların ortasında toparlanabilmek için küçük bir ekonomik açılıma giden küba’nın ilk özel restoranlardan biri decameron.

fidel castro 1990’ların sonunda tekrar politika değiştirerek özel girişimler ve reklamlar konusunda sıkı önlemler alınca kapanmak zorunda kalan restoran, gizli bir şekilde servis vermeye devam etmiş.

burada garson olarak çalışan arnel de reklamın şart olduğunu söylüyor. arnel, “eskiden böyle birkaç mekan vardı ama şimdi sayıları arttı ve rekabet var, bu da reklamı zorunlu kılıyor” diyor.